Lees maar even mee, wie nu die Johan van der Veeken / Veken is geweest :
En in de rest van het verhaal schrijven we Johan van der Veeken en geen Johan van der Veken....
Johan van der Veeken was geen geboren Rotterdammer, maar een immigrant uit Mechelen, die na enkele jaren in Antwerpen gewoond te hebben, zich in 1583 in Rotterdam vestigde.Zijn vader was een rijke haringkoopman in Mechelen en zijn broer Hendrik was huidevetter of leerlooier van beroep. Hendrik vertrok eerder dan Johan naar het Noorden. Na in Mechelen het burgemeestersambt te hebben bekleed trad hij al in 1575 op als burgemeester van Den Briel. In 1586 werd hij als poorter van Rotterdam ingeschreven.
Johan van der Veeken verliet Antwerpen in 1583, waarschijnlijk omdat hij de belegering en de overgave van de stad aan de Spanjaarden in 1585, aan zag komen. (LINK)
Volgens een andere bron vertrok Johan van der Veeken uit Antwerpen vanwege een intolerant Calvinistisch Antwerpens stadsbestuur.....
Parma trekt Antwerpen binnen
Parma zit op het witte paard op de brug net voor de stadspoort van Antwerpen
Munten geslagen tijdens het Beleg van Antwerpen
LINK
1543 - 1592
zoon van de Landvoogdes Margaretha van Parma
Als vermogend koopman, reder en bankier nam hij in Rotterdam al snel een vooraanstaande positie in. Zijn handelsbelangen waren wereldwijd.
In het Pruisische Koningsbergen kocht hij bijvoorbeeld hout, tarwe en vlas dat hij in Bordeaux en in 'Vianen', Viana do Castelo in Portugal, weer verkocht. Ook stuurde hij talrijke schepen met graan naar Genua en Venetië toen de graanprijzen in Italië door grote tekorten sterk stegen. Bovendien nam hij deel aan de in die tijd zo belangrijke haringhandel.
De handelsactiviteiten van Johan van der Veeken bleven niet tot Europa beperkt. Zijn schepen zeilden ook naar Guinea, West-Indië en Peru en als één van de eerste Nederlanders was hij geïnteresseerd in de handel op Oost-Indië. In 1598 was hij namelijk mede-financier van een expeditie van vijf schepen die via de Staat van Magallanes Oost-Indië probeerden te bereiken. Ondanks de mislukking van deze tocht bleef Van der Veeken bij de Oostindische handel betrokken en in 1602, bij de oprichting van de VOC werd hij tot bewindhebber benoemd.
Behalve reder en koopman was Van der Veeken ook bankier en geldschieter, onder andere voor de Staten-Generaal, de Staten van Holland en voor de landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt.
Zijn rijkdom kwam onder andere tot uiting in het schitterende huis dat hij te Rotterdam aan de Hoogstraat liet bouwen en in de heerlijkheden Capelle aan de IJssel en Nieuwerkerk die hij in 1612 aankocht.
In Capelle liet hij op het terrein van het oude slot een geheel nieuw kasteel optrekken met torens, grachten en ophaalbruggen.
Johan van der Veeken's Slot Capelle, herbouwd in 1612
later eigendom van Aegidius Groeninx
LINK
Citaat uit dit verhaal:
-
Deze rijke en voorname en voor de ontwikkeling van Rotterdam heel belangrijke Johan van der Veeken liet dus aan de Hoogstraat dit huis bouwen:
in 1870 getekend door een kleinzoon van Carlo Giovanni Francesco "Jan" Giudici
een van de belangrijkste Stadsbouwmeesters van Rotterdam
LINK
De schoondochter van Carlo Giovanni Francesco Giudici had dit ex-huis van Johan van der Veeken samen met haar broer in 1826 geërfd.
in de wandeling Het Huis met de Adelaar genoemd
Die Adelaar opgevallen? Dat is het in 1624 aangebrachte Wapen van het Hoogheemraadschap Schieland, de Dubbele Adelaar dat we ook nu nog terug kunnen vinden boven de ingang van het huidige Schielandshuis.
De Dubbele Adelaar is het Wapen van het Hoogheemraadschap Schieland
Tijdens het bezoek van Napoleon aan Rotterdam, Napoleon logeerde daarbij in het Schielandshuis, viel Napoleon meteen deze dubbele adelaar op, we komen hier nog op terug...
Van der Veeken stierf in 1616 te Rotterdam. Bij zijn begrafenis werd de klok maar liefst elf en een half uur geluid. Een waardig afscheid van een man die veel bijgedragen had aan de economische opbloei van Rotterdam.
Op onze site hebben we ook nog dit over het luiden van de klokken van de St. Laurenskerk:
-
Wanneer de verbouwing tot grafkapel heeft plaats gehad, is niet met zekerheid bekend. Er is echter reden om deze verandering toe te schrijven aan Heer Jan van Assendelft, een neef van bovengenoemde Heer Gerrit.
Van Jan van Assendelft is namelijk bekend dat Jan van Assendelft als eerste van zijn geslacht hier ter stede woonachtig was. Ook staat vast dat Jan van Assendelft in 1618 te Rotterdam begraven werd, blijkens de rekeningen van Kerkmeesters, die vermelden:
Voor de Heer van Kralingen met een eigen grafkapel in de St. Laurenskerk werd dus "slechts" 7 uren geluid, een maat voor de belangrijkheid van Johan van der Veeken of niet soms?
Op onze site hebben we ook nog een verhaal over de katholieken tijdens de 80-jarige oorlog in Rotterdam, een klein citaat:
-
In 1632 lukte het zelfs een overtuigd Calvinist, nog wel iemand die lid was van de vroedschap van Rotterdam, te bekeren tot het katholicisme, de hele stad sprak erover. Dr. Johan Bontius, zoo heette de man, bleef trouwens gewoon lid van de vroedschap al nam hij niet meer deel aan het gezamenlijke Avondmaal....
Een jaar later moest de missionaris via een dakraam vluchten en kon onderduiken in het huis van de Protestantse buurman....de mis werd toen een tijdje 's nachts opgedragen....
Vanaf 1643 gedroeg men zich steeds verdraagzamer, wat blijkt uit dit fraaie stukje proza opgesteld door de Rotterdamse Baljuw t.b.v. een aanklacht van het Hof van Holland in Den Haag, om wat aktiever te zijn in de opsporing van Rotterdamse Katholieken :
lck en can niet denken, dat U Ed. veel gefondeerde clachten van wege onse stadt voorcomen. lck heb se 't voorleden jaer verscheyden malen ontdeckt, de bekende personen verscheiden malen voorde Ed. Heeren schepenen ontboden, ende tegen haer geconcludeert volgens de placcaten....
Wij doen gestadich delvoir op haer te letten; sy clagen seer dat se in gheen steden minder vrijdom hebben als in onse stadt. lck hebbe mede de gewoonte, wanneer ick eenighe vergadering ontdecke, niet vandaer te schrijden, voordat se alle die daer niet en woonen, sijn vertrocken. U Ed. gelieve te vertrouwen, als wij van eenighe vergadering cunnen weten, onse schuldighe plicht sullen doen, maer en cunnen haer sodanich niet houden, dat se niet, nu off dan, bij nacht en t'ontijde, eenighe bijeencomst houden; sij souden gescadich stiltwachten, ommer sij sijn in wese ...
U Ed. dienstwillige naer vermogen, de baljuw ter stede van Rotterdam
Nu weten we dat ze het in Den Haag zelf echter ook wel erg bont maakten:
In 1650 overleed Cornelis Musch, griffier van de Staten-Generaal. Niet alleen een heel systeem van corruptie zakte met de dood van Cornelis Musch in elkaar, ook bleek dat Cornelis Musch grof had verdiend aan katholieken die hem, Cornelis Musch, van steekpenningen hadden voorzien om geen last te krijgen met de niet-katholieke autoriteiten w.o. die van de onkreukbaar geachte Staten-Generaal....
En natuurlijk hebben we op onze site ook een verhaal over de eerste Protestanten in Rotterdam: LINK
Citaat uit dit verhaal:
-
We maakten natuurlijk ook een mooie sfeerfoto van het prachtige stadhuis, met rechts het beeld van Van Oldenbarnevelt en links van Hugo de Groot, wie dat waren, kun je vinden in dit verhaal :
Tijdens de bouw van het stadhuis (1909 - 1921) kwam in 1916 het voorstel om een aantal beroemde Rotterdammers te vereeuwigen boven het balcon, de keus viel o.m. op Erasmus, Pieter de Hoogh en.... Johan van der Veeken.
De beeldhouwer E. van der Tuuk kreeg de opdracht tot het maken van de kop van Johan van der Veeken. De man die erop aangedrongen had om Johan van der Veeken een centrale plaats te geven was Archivaris Wiersum.
1904 - 1935
LINK
In 1993 besloot het Gemeentebestuur van Rotterdam tot het jaarlijks uitreiken van een penning met oorkonde voor personen die zich verdienstelijk hebben gemaakt bij de bevordering van de economische bedrijvigheid in Rotterdam.
Oorspronkelijk werd gedacht aan het uitgeven van een Pieter Caland Penning, maar helaas, dat deed de Stichting Havenbelangen al.
1826 - 1902
LINK
En weer was het de Archivaris van Rotterdam die, terecht, Johan van der Veeken voorstelde en dus werd de volgende argumentatie in de gemeenteraad besproken:
-
Van der Veeken werd ca 1549 in Antwerpen geboren, en vestigde zich in november 1583 in Rotterdam. In onze stad was hij in hoge mate actief in handel en scheepvaart. Zo adviseerde hij het gemeentebestuur bij de stichting van de beurs, zette hij 'lijndiensten' op naar Europese havens, verschafte hij kapitaal voor handelstochten naar Amerika en de specerij gewesten van Oost-Indië, was hij bestuurder van de VOC en hield hij zich bezig met de scheepvaart naar Guinea, Peru en West-Indië. Ten slotte was hij betrokken bij de diplomatieke activiteiten gericht op de aflossing van de schulden van de Republiek aan de Engelse Kroon. Samenvattend was Van der Veeken in zijn tijd in Rotterdam een aanzienlijk burger die veel impulsen heeft gegeven aan handel en nijverheid en daarnaast bekend stond als een philantroop.
Het geluk is bestendig voor wie het verdient
Nieuwsgierig wat het devies van Oldenbarnevelt was, ex-pensionaris van Rotterdam ?
Niets weten is het veiligste geloof
LINK
v.l.n.r.
Oldenbarnevelt, Ridder, Heer van Berkel en Rodenrys
Johannes Uyt den Boogaart, gewezen Predikant van Zn. Excel. (Maurits)
Hugo Grotius, Pensionaris der Stat Rotterdam
Rombout van Hoogerbeets, Raedsheer en Pensionaris der Stat Leyden
Gillis van Ledenberg, Secretaris der Heeren Staten van Utrecht
Adolf van Wael, Heer van Moersbergen
En natuurlijk staat er ook een tekst op de oorkonde behorend bij de Johan van der Veeken Penning:
-
Johan van der Veeken: de man die uit de zuidelijke Nederlanden gekomen 'meer Rotterdammer dan de Rotterdammers' werd en voortvarend aan het welzijn van stad en land werkte met oog voor handel, bankwezen en nijverheid. Zijn devies luidde:
Het geluk is bestendig voor wie het verdient
Moge dit devies van toepassing zijn op hen die zich, in navolging van Johan van der Veeken, zodanig verdienstelijk hebben gemaakt voor het economisch welzijn van Rotterdam, dat zij onderscheiden zijn met de penning die zijn naam draagt.
Bijvoorbeeld het verhaal over het door Johan van der Veeken gestichte Hofje
We kregen de volgende reaktie:
Met veel leesplezier op je site gekomen. Nog niet alles doorgenomen maar toch een vraag. Ik ben medewerker van Museum van Loon, de van Loon mede oprichter kamer Rotterdam Delft. Een vraag, in een boek vond ik deze tekst:
Uit de bewaarde akten, die van allerlei zaken spreken, ziet men dat de assuranties heel belangrijk voor hem waren. Het toeval wil, dat de oudste polis, die bewaard bleef, door hem op3 september 1615 met f 1000,- werd getekend. Het betrof een schip van Balthasar van der Veeken -schipper Marten Claessen uit Ilpendam- dat van Cyprus naar Amsterdam zou varen.
Balthasar van der Veeken stierf in 1616 en in de papieren van zijn nalatenschap bleef de polis bewaard. Vraag 1 ben je ook iets over Balthasar van der Veeken tegengekomen en wat mij erg intrigeerd is waar die polis zich zou bevinden?
Groet Annette Fehrmann
Helaas hebben we alleen kunnen vinden dat Balthasar van der Veeken geen familie is van Johan van der Veeken, dus wie helpt ons verder ????
