We beginnen met een paar prenten uit ons stadspoorten van Rotterdam verhaal :

We besluiten met de Schiedamsche Poort :





1785

We kijken door de Schiedamsche Poort, gebouwd in 1647, in de richting van het Vasteland




1790

De Schiedamsche Singel net buiten de Schiedamsche Poort

met zicht op de achterkant van de branderijen aan de Baan, bijv. die van De Kuyper

Voor de St. Laurenskerk de Schildersteeg
Tot slot de Binnenwegsche Poort, we hadden deze prent al lang op onze site, tot Aad hem eens wat beter bekeek......






1750

De Binnenwegsche Poort stond op de plaats waar ooit, veel later, het gebouw van het Rotterdamsch Nieuwsblad heeft gestaan, dus aan de Zuidzijde van de Oude Binnenweg

Het torentje naast de Laurenskerk is de toren van de Waalse Kerk en daar staat nu V&D

Als we er dan ook nog even onze 1 MB stadsplattegrond uit 1897 bij halen uit dit verhaal :

want het is altijd wat verwarrend, vroeger werd het water de Schiedamsche Vest genoemd en het weggetje ernaast de Schiedamsche Singel, langzamerhand is de naam Schiedamsche Vest verdwenen en werd alleen de naam Schiedamsche Singel nog gebruikt, het water van de oude vest is in de jaren 1920 gedempt.

Qua naamgeving is het daar nog verwarrender geweest, want er was daar ook een (beruchte) Schiedamse Dijk, alles wordt een beetje samengevat in dit verhaal :

Zonder nu moralistisch te worden, de Gemeente Rotterdam vond al in de jaren twintig dat het gebied rondom de Schiedamsche Dijk e.o. wel een face lift kon gebruiken en dat kwam mooi uit : men wilde die buurt toch wegbreken voor de grote verkeersdoorbraak van de Blaak naar de Coolsingel, zie weer ons vorige verhaal .

Zoo werd op de hoek van de Gedempte Schiedamsche Vest, de Baan en de Schiedamsche Singel vast wat afgebroken, jaren bleef dit echter braak liggen, niemand had interesse om nu juist daar te gaan bouwen. De Gemeente Rotterdam had visioenen van een luxe hotel, maar in tijden van recessie, is dat, in zoo'n buurt, wat te hoog gegrepen.

Om een lang verhaal kort te maken, de Bijenkorf zag het blijkbaar toch wel zitten om daar een nieuwe vestiging op te bouwen. Binnen de kortste keren waren de vergunningen rond.

Om het Bijenkorf gebouw, ontworpen door Dudok, beter tot zijn recht te doen komen werd zelfs de Schiedamsche Singel tot aan de Witte de Withstraat gedempt.

In het bovenstaande verhaal kunnen we ook al iets lezen over de oude Waalse Kerk, toen deze Waalse Kerk werd afgebroken, werd op de plaats van een (thee)koepel aan de Schiedamsche Vest de nu nog steeds bestaande Waalse Kerk gebouwd, citaat uit ons Waalse Kerk verhaal :

De architecten J.Verheul Dzn en J. van Wijngaarden werkten voortvarend aan het bestek voor de nieuwe kerk. Na gereedkomen werd het uitvoerig met het Consistoire besproken en na een enkele aanvulling goedgekeurd. Vervolgens werd het aan de "membres de la communauté" voorgelegd, die er positief over oordeelden.

De kosten van de nieuwbouw van kerk annex kosterswoning werden door Dr. Dutilh met f 10.000 naar beneden afgerond op f 351.000. Inmiddels werd naarstig gezocht naar een geschikt bouwterrein op een passende locatie.
Architect Verheul deed ijverig mee. Op diens aanwijzing werd een terrein aan de Boschhoek bezocht. Oorspronkelijk was dit een stadstuin met een schilderachtige achttiende eeuwse tuinkoepel, gelegen aan het brede Vestwater van de Schiedamsche Singel. Deze locatie leek uitermate geschikt.





Huidige Waalse Kerk Schiedamse Vest
hoek Pierre Bayle straat




Dezelfde Waalse Kerk
maar dan na Mei 1940

We ontvingen de volgende informatie en zeer fraaie prenten, weer een stukje onbekende Rotterdamse geschiedenis duidelijker geworden...:

In 1919, dus vlak voor de afbraak van de koepel en de bouw van de Waalse Kerk werd het volgende gepubliceerd:

Het erf, waarop de koepel gebouwd werd, gelegen tussen de Binnenwegsche en de Schiedamsche Poort, werd uitgegeven bij Vroedschapsresolutie van 21 juli 1727.

De eerstvolgende verkoopakte stamt van 20 december 1766. Het perceel werd toen omschreven als tuijn, tuijnhuijzen, bepotingen en beplantingen, benevens de verdere opstal van heyningen, glintingen, cieraden enz. Het strekte zich uit van voor de Baan, waar ooit de lijnen voor de VOC schepen werden getrokken, citaat uit dit verhaal :

Tusschen Schiedamschedijk en Schiedamschevest richtte de VOC Kamer in 1630 haar eigen lijnbaan op. Aan deze ontleende de straat, die daar langs liep, haar naam, n.l. de "Baan".





De Lijnbaan van de VOC op de Schiedamsevest

vandaar nog steeds de huidige naam Baan, met het Oogziekenhuis (link)
Linksonderaan kunnen we de Schotse Kerk zien liggen :





Schotse Kerk op de hoek van de Herderstraat en het Vasteland (1800)

LINK

tot achter de aardwasserij der erven van de bekende tegelbakker Johan Aelmis. Aan de voorzijde van het terrein, aan de Baan kant, stonden 3 huizen die bij de koop waren inbegrepen.

De koopsom bedroeg dfl 10.500,=, eigenaars werden Martinus Schouten en Cornelis Olivier Bermon. BIj gifte brief van 19 november 1776 droeg Bermon zijn helft weer over aan Schouten.

Schouten overleed in mei 1779, waarna zijn weduwe Apolonia Cornelia Janson eigenaris werd, aldus een akte opgemaakt door Notaris Adam Schadee op 13 januari 1768.

De voogden van hun minderjarig kind verkochten het perceel op 7 februari 1783 aan de timmerman Boudewijn van Driel, met de bepaling dat zij het voor 47 jaar konden huren met ingang van 1 oktober 1781, de koopsom bedroeg toen dfl 12.625,=

Later werd een zekere H.C. Willemse eigenaar. Na diens dood vraagt de boedelexecuteur toestemming aan B&W om de opstallen van de branderij, met pakhuis, woonhuis en verdere getimmerten te verkopen aan de toenmalige gebruikers Lutz en Van Langeveld. Op 15 oktober 1868 geeft de gemeente toestemming voor deze transaktie.

Op het terrein Baan 115 - 117 is dus lange tijd een branderij gevestigd, zie ook ons bierbrouwerijen verhaal.

In de koopakte van 1766 wordt ook gesproken van een tuinhuis dat op het erf stond. Waarschijnlijk is dit echter niet de koepel zoals we die kunnen zien op de onderstaande prenten, waarschijnlijk is de onderstaande koepel ge(ver)bouwd door de timmerman Boudewijn van Driel. In 1919 was deze koepel aan de Boschhoek 25, met de fraaie ingang, een van de weinige overblijfsels uit het fraaie Oud Rotterdam.

De theekoepel van de familie Lutz
tot ca 1920 En toen vond Aad een stukje tekst geschreven in 1936 door J. Verheul Dzn zelf, waarin hij zijn visie geeft op de afbraak van de theekoepel, waaraan hij zelf dus heeft meegewerkt door met dit terrein te komen waarop de door hem ontworpen Waalse Kerk werd gebouwd, wat een dilemma moet dit voor Verheul zijn geweest.......

Het stukje tekst kun je vinden in dit verhaal:

J. Verheul Dzn (rechts) krijgt op 4 September 1941,
dus na de verwoesting van de door J. Verheul Dzn ontworpen Schouwburg
de ongeschonden stichtingsoorkonde van "zijn" in 1884 gebouwde Schouwburg
links Ir. Fritzlin, Chef Waterbouwkunde Gemeentewerken

LINK
J. Verheul Dzn licht zelf de afbraak van de Koepel aan de Schiedamse Vest in Rotterdam toe

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....