Zoo werden er begraven Aert van Nes, rechterhand van De Ruyter, Cornelis Matelieff de Jonge, een der grondleggers van het Nederlandsch bewind in Insulinde, overwinnaar der Portugeezen en later burgemeester van Rotterdam, Jacob van Heemskerck, Mooy Lambert Hendriksz., Witte de With en Johan van Brakel, evenals de vrouw van Piet Heyn.
Voor we verder gaan, misschien ook even iets over Witte de With, uit dit verhaal duiken we deze foto met tekst op van zijn praalgraf :
Een dier liggende figuren, van den Nederlandschen admiraal Witte de With, vervaardigd door Pieter Rijcx, is er nog tamelijk goed afgekomen.
gered en geborgen in Boymans
Mogelijk dat niet iedere (ex) Rotterdammer meer weet, wie nu die Witte de With was : Witte Cornelisz de With (hij leefde van 1599 tot 1658) was Admiraal van de vloot naast iemand als Michiel de Ruyter. Witte de With sneuvelde in de oorlog tegen Zweden, dat Denemarken wilde veroveren, in de Slag in de Sont. Een strategische doorgang naar de Oostzee, de Staten-Generaal wilde absoluut niet dat de beide oevers van de Sont in handen van de Zweden kwamen, Witte de With heeft dit inderdaad voorkomen, maar sneuvelde hierbij op 8 November 1658.
Witte Corneliszn de With is ook een bekende uit de geschiedenis van de WIC.
Witte Corneliszn de With was ook bevelhebber van een gammele vloot die in 1649 namens de WIC bij Rio de Janeiro een aantal suikerschepen wilde kapen. Die gammele vloot en een muiterij dwong hem terug te keren naar Recife, tegen de wil in van de WIC ging Witte Corneliszn de With zelfs weer terug naar de Republiek. Daar werd hij door de Staten-Generaal aangeklaagd wegens insubordinatie....., maar werd vervolgens vrijgesproken, want men had Witte Corneliszn de With te hard nodig....
Tijdens het lezen van deel II van François Valentijn, een herdruk formaat Statenbijbel uit 1720, (link) kwam Aad geregeld Cornelis Matelieff de Jonge tegen en dus moet ook iets over Cornelis Matelieff de Jonge op onze site, want ook Cornelis Matelieff de Jonge heeft natuurlijk iets te maken met Rotterdam.
Cornelis Matelieff de Jonge is de VOC geschiedenis ingegaan als de man die o.m. :
- vergeefs probeerde als eerste Nederlander in Mei 1606 de stad Malakka op de Portugezen te veroveren. Dat lukte de VOC pas op 14 Januari 1641 na een maandenlange belegering gecoordineerd vanuit Batavia.
Valentijn schrijft over de honger in de stad Malakka tijdens dit voor de VOC succesvolle beleg :- Maar hetgeen nog verder ging, een moeder haalde haar eigen kind uit het graf en at het, nadat zij het nog twee dagen bewaard had, door razende honger op
- het VOC gezag vestigde in de Molukken, o.m. op het eiland Ternate, waar het hem lukte om verschillende zonen van evenzo vele plaatselijke vorsten mee te krijgen naar Nederland om hen aan den Prins Maurits te vertoonen
- met het idee kwam om ergens op Java een centrale stapelplaats te vestigen, wat eindelijk door Coen werd uitgevoerd. Coen liet de stad Jacatra tot de grond toe afbreken, verjoeg en vermoordde de inwoners en stichtte er een Kasteel wat hij graag Nieuw-Hoorn had willen noemen, De Heren Zeventien beslisten anders, het kreeg de naam Batavia. Op Aad's eigen site over de geschiedenis van Nederlands-Indië kun je nog veel meer lezen over Coen, lees dit gruwelijke verhaal maar eens......
Gauw maar beginnen met een biografie van Cornelis Matelieff de Jonge :
- Cornelis Matelieff de Jonge,
Die Malacca heeft besprongen
's Konings vloot gebracht te schant
9 galioenen genomen en verbrant
De Ternatanen waren verdreven
Wederom haer lant in gegeven.
Wasaldaer admirael en hier Staten Generael
Oock Burgemeester deser stede
Raet en vroetschap mede
is den 17 October 1632 overleden alhier begraven in vreden
Dit opschrift van een grafzerk buiten de St.Laurenskerk herinnert nog aan Cornelis Matelieff de Jonge, evenals Johan van der Veeken, één van de eerste Rotterdamse bewindhebbers van de VOC.
Zijn vader was een welvarende Rotterdamse schipper en zijn moeder, Aefje Claesdr. van der Horst, behoorde, met twee broers die in de Rotterdamse Vroedschap zitting hadden, tot een aanzienlijke familie.
Cornelis zelf was koopman en later lid van de Vroedschap, maar kreeg vooral grote bekendheid als admiraal van een vloot van elf schepen met 1400 koppen, die in 1605 naar Indië vertrok om de Portugezen te bestrijden. Het was de tweede vloot die onder VOC-bestuur werd uitgezonden.
Na terugkeer in 1608 zette hij zijn bevindingen op papier en gaf hij beleidsadviezen in vier omvangrijke memories of 'discoursen' aan de Heren XVII en aan Johan van Oldenbarnevelt, ook een ex-Rotterdammer.
Uit de memories komt Matelieff naar voren als een man met visie. Hij had vastomlijnde ideeën over de maatregelen die genomen moesten worden om op lange termijn winst in Oost-Indië te behalen. In de denkbeelden van Matelieff staan drie zaken centraal: ten eerste moest er in Azië een hoofdstad, een stapelplaats voor de Nederlandse schepen komen om vandaar de Aziatische handel met kleinere en dus goedkopere schepen te bedrijven en om als wachtstation te dienen voor de retourvloten. Ten tweede achtte hij een permanent hoofd in Azië noodzakelijk en ten slotte moest de hoofdstad bevolkt worden door Europese burgers en ex-militairen die door particuliere handel de stad zelfstandig konden maken. Het was dus volgens Matelieff belangrijk dat er in Indië door effectief bestuur een zelfstandig economisch stelsel ontstond, dat zichzelf financieel grotendeels kon bedruipen.
De Heren XVII achtten de ideeën van Matelieff waardevol en waarschijnlijk zijn deze denkbeelden van invloed geweest op de instelling van het ambt van Gouverneur-Generaal in 1609 en op de veranderingen in de bestuursstruktuur van de VOC in Indië, zoals die tot uiting kwam in de instruktie, meegegeven aan de eerste Gouverneur-Generaal Pieter Both die op 30 Januari 1610 naar Java vertrok.
Wist je dat Aad een verhaal heeft over ALLE GG's van Nederlands-Indië ??
klik maar eens HIER
Cornelis Matelieff maakte na 1608 geen andere reizen meer naar Indië, maar vestigde zich in Rotterdam. Hij trad in het huwelijk en kocht bezittingen aan de zuidzijde van de Nieuwehaven. Ook werd hij schepen, vroedschap en twee jaar burgemeester van Rotterdam.
Zijn benoeming tot lid van de Staten-Generaal in 1625 was slechts van korte duur omdat hij na een halfjaar voor particuliere zaken naar Warschau vertrok en men in zijn plaats een ander benoemde toen hij na zeven maanden nog niet terug was.
We besluiten met wat prenten :
Titelblad
Historiale ende ware Beschrijvinge vande reyse des Admiraels Cornelis Matelieff
1608
De troepen gaan aan land
1608
Tijdens de bijbehorende zeeslag tegen de Portugezen sneuvelde o.m. Jacob Quackernaeck, de beroemde Kapitein van het uit Rotterdam vertrokken schip De Liefde, het eerste VOC schip dat eigenlijk per ongeluk in Japan belandde: LINK
buiten de St. Laurenskerk
Op onze site hebben we ook een apart verhaal over o.m. de grafmonumenten in de St. Laurenskerk van Rotterdam:
