De Oosterkerk aan de Hoogstraat, in 1933 nog tegenover het City Theater, gebouwd door Persoons in de jaren 1680 - 1681 voor dfl 70.000,=. Vanaf december 1933 wordt de kerk afgebroken, het orgel en een gedeelte van de inventaris wordt overgebracht naar de nieuwe Prinsenkerk aan de Schepenstraat in Blijdorp.
Rechts van de Oosterkerk het voormalige Oudemannenhuis uit 1720. De kroonlijst en het klokkentorentje werden aangebracht in 1856.
Heel duidelijk is dus ook op deze beide prenten het Rotterdamse Oudemannenhuis te zien, (waar Aad het ook nog wel eens over zal gaan hebben, hoor, klik maar eens HIER) maar als we zoo'n 100 meter verder hadden gelopen in de richting van het Oostplein dan waren we vanzelf dit tegengekomen :
Het huis met de luiken is een van de uit 1622 daterende huisjes voor Oude Vrouwkens. Meteen achter dit huisje, net achter die bukkende dame, was de smalle Vrouwenhuisgang , beter te zien op de volgende foto :
-
Hier vonden oude vrouwen dus een rustig onderkomen en sleten er hun laatste levensjaren. Het Sint Elisabethgasthuis wordt al genoemd in 1485. In 1617 werd het afgebroken en in 1622 werd het naast
het Gasthuis herbouwd.
Wanneer Pieter Corstens in december 1630 zijn huis in de Hoogstraat verkoopt aan Hans Louwerens, kousenmaker, blijkt daar een hypotheek van 24 gulden ten behoeve van het Vrouwenhuis op te rusten.
Burgemeester Adriaen Cornelisz van der Mij en zijn vrouw Meinsje Huybrechts laten per testament van oktober 1610 een kleine som gelds na aan het Vrouwenhuis.
Met het oog op de nieuwbouwplannen zal het geld welkom zijn geweest. Volgens Van Spaan werd de eerste steen voor het huis gelegd op 16 april 1622. De bouw van het Vrouwenhuis zou ten stadhuize zijn aanbesteed voor de somma van 10.000 gulden.
In 1913 werd besloten om de in 1888 aangelegde Sint Jansstraat door te trekken naar de Hoogstraat, toen moest de Vrouwenhuisgang verdwijnen. (Raadpleeg evt onze oude stadsplattegrond)
Op de volgende composiet foto kunnen we het Oudevrouwenhuis nog net zien, niet helemaal in volle glorie, maar iets beters kon Aad niet vinden :
Het grote gebouw rechts op de linker foto is het Bureau Bevolking en Burgerlijke Stand, tot 1919, toen werd alles verhuisd naar het nieuwe stadhuis aan de Coolsingel. Tot de meidagen van 1940 was in het pand de Dienst van Maatschappelijk Hulpbetoon gevestigd.
Op de rechter foto zien we, net achter het paard, het Doogangshuis voor Krankzinnigen. Badmeesters zorgden hier voor kalmerende baden. In het pand nog verder naar rechts, net achter de handkar, was een hulpziekenhuis van het Coolsingelziekenhuis gevestigd.
Direkt na WOII werd er nog dit over het Oudevrouwenhuis geschreven, de prenten komen van elders op onze site :
Het Oude Vrouwenhuis was in het jaar 1622 gebouwd op een terrein van het voormalige Predikheerenklooster naast het Groote Gasthuis.
De volgende prenten komen uit ons Kastelen van Rotterdam verhaal :
Aan de Botersloot stond het Agnietenklooster. In de Weste Wagenstraat stond het St. Aachteklooster.
Op de Hoogstraat werd het Predikheerenklooster gebouwd, dat een modelklooster moet zijn geweest. Paus Calixtus III heeft uit dat klooster zelfs enkele Predikheeren ofwel Dominicanen naar elders gestuurd, om daar de leiding te nemen bij den bouw en het inrichten van een nieuw convent en er het voorbeeld te geven. De roem van het Rotterdamsche klooster was blijkbaar tot Rome doorgedrongen. Verschillende bewoners hadden overigens te Bologna gestudeerd en dit verklaart eenigszins de overigens opmerkelijke onderscheiding.
Nog tot in de 19e eeuw heette het stadhuis echter in de volksmond ook Gasthuis of was dit toen al met bijbedoelingen ???
Het Stadhuis van Rotterdam in 1675, ook wel gasthuis genoemd, maar dan niet voor zieken
Heerlijk die spraakverwarring......
In 1783 werd het oude gebouw van het Oude Vrouwenhuis vernieuwd en kreeg het een 18e-eeuwsch karakter. Zelfs is er sprake van geweest, dat in 1805. toen de gemeente over het Oudemannenhuis ging beschikken, de 13 oude mannen in het Oudevrouwenhuis ondergebracht zouden worden, wat niet gelukte, daar het reglement van die instelling dit niet gedoogde.(....)
Tot het jaar 1485 stond het Oudevrouwenhuis bekend als het St. Elisabethshuys of Susterhuys, later, na de Hervorming, werd het als 't Gereformeerd Oudevrouwenhuis of ook wel de kamer van XIII aangeduid. Na een grondige reorganisatie werd o.m. bepaald, dat er niet meer dan 17 inwoonsters in het huis opgenomen mochten worden.
In het begin van April 1904 nam de Gemeenteraad het noodlottige besluit, het Oudevrouwenhuis met zijn schilderachtig 17e-eeuwsch zandsteenen toegangspoortje, alsook het daarnaast gelegen bescheiden, maar bijzonder typisch Oud-Hollandsch huisje te doen sloopen. Het poortje, dat bekroond was door een aardig zandsteenen beeldje, voorstellende een oud vrouwtje steunende op een stokje, in den volksmond "Kaatje" genoemd, was bij jong en oud bekend. De bedoeling van deze slooperij was, om door doortrekking van de achter het huis gelegen St. Janstraat een beteren verkeersweg te scheppen van de Hoogstraat naar den Goudschesingel. wat niet zoo noodzakelijk is gebleken als men toen heeft gedacht.
Waardevolle overblijfselen, al jaren uit piëteit gespaard, kwamen hierdoor te vervallen. Vooral mooie proporties en goede detailleering kenmerkte het uit 1650 dateerende poortje; bovendien was het beeldje van het oude vrouwtje bijzonder karakteristiek.
Het Oudevrouwenhuis was in 1455 door Daem Stoppelmanszoon gesticht
en tot 1619 was het gevestigd aan de oostzijde der Lombardstraat. Toen de stad een deel van het terrein dezer instelling noodig had voor den bouw der Vleeshal werd na herhaald overleg een terrein aan de Hoogstraat beschikbaar gesteld, waar het nieuwe Vrouwenhuis gebouwd kon worden.
Het gesticht was tamelijk behoeftig, doch in 1783 bracht een flink legaat de instelling in betere conditie. Het geheele voorpand met uitzondering van het mooie poortje werd toen onder leiding van den architect Jan Giudici vernieuwd. (Guidici zijn we op onze site al heel vaak tegenkomen....)
Het afgebeelde huisje links van het poortje, dat van kruisvensters met luiken voorzien en met blindbogen waren afgedekt, vormde met den in baksteen uitgevoerden trapjesgevel nog een zeldzaam ongeschonden geheel. Het was de voorzijde van een 12-tal woningen, voor een groot deel uitkomende aan de ter linkerzijde grenzende Vrouwenhuisgang, welke door niveauverschil van de Hoogstraat met het Achterklooster vrij hellend afliep. Deze woningen waren ,,bij de Stadt ten haren eigen costen getimmerd". Zes daarvan werden in 1662 aan het Oudemannnenhuis in ruil gegeven voor "acht oude huyskens aan de Pannecoeckstraat welke huisjes ten behoeve van de Stadt sijn afgebroken, ende geapproprieerd tot de Nieuwe Merckt aldaar".
Den 5en October 1895 werd de instelling overgebracht naar het betrekkelijk nieuwe groote huis van de buitenplaats "Vredehof" aan den Oudedijk, eertijds eigendom van den heer A. Cankrien. totdat men besloot de instelling te sluiten en de enkele laatste verpleegden elders onder te brengen. De buitenplaats met opstallen werd in 1930 verkocht en het vrijgekomen terrein met woonhuizen volgebouwd.
Hiermede verdween deze oude liefdadige instelling voor goed van het tooneel.
