Vooraf zoeken we ook even op wat we allemaal al hebben over Piet Hein / Heyn op onze site, bijvoorbeeld uit dit verhaal en dit verhaal:
-
Inmiddels was op 27 november 1577 in de Kerkstraat een jongen geboren met de naam Piet Hein / Heyn. Van jongs af aan heeft Piet Hein / Heyn het aan de stok gehad met de Spanjaarden. Zijn wraak was uiteindelijk zoet, want in 1628 overmeesterde Piet Hein / Heyn, varend onder de vlag van de Westindische Compagnie, in de baai van Matanzas te Cuba, de Spaanse Zilvervloot.
In 1871 werd een standbeeld voor hem onthuld door koning Willem III en de straat waar Piet Hein / Heyn geboren was werd omgedoopt in Piet Heynstraat.
Klik hier voor ons verhaal Ook Nederland kende zeerovers, kapers en piraten
Ook aan de Aelbrechtskolk zelf staan nog enkele gezellig ouderwetsche huisjes, waarop ook weer het reeds genoemde wapen te zien is Langs een politiebureau, dat ook in stijl is, en het oude kerkje komt men dan aan de brug, vanwaar men een aardig gezicht heeft op het hoog-omwalde water. Hier is de Piet Heynstraat, die echter toen Piet Hein / Heyn op 27 November 1577 geboren werd, Kerkhofsteeg heette naar het kerkhof, dat bij de zooeven vermelde kerk behoorde.
Ook de Piet Heynstraat is (evenals Piet Hein / Heyn zijn naam) maar klein. De geboorteplaats van den grooten admiraal Piet Hein / Heyn is aangegeven en wel door 'n gevelsteen, waarop staat Geboorteplaats van den Lt Admiraal Pieter Pieterszoon Heyn, 17 November 1577.
Het huisje is echter niet in zijn oorspronkelijken toestand bewaard gebleven, want een tweede steen vermeldt, dat de eerste steen (van het huisje natuurlijk) gelegen werd in 1871. Ook het wapen van den populairen "kwajongen", een kraai waarover een helm, is in den gevel van het huis aangebracht. Verder biedt het straatje weinig belangwekkends. Wij loopen het daarom uit en komen op het Piet Heynsplein, dat oorspronkelijk "Plantage" heette, doch later ter eere van den grooten burger verdoopt werd, tevens omdat de naam Plantage in Rotterdam al voorkwam en er dus licht verwarring zou kunnen ontstaan toen Delfshaven ophield een zelfstandige gemeente te zijn en in 1886 met Rotterdam vereenigd werd.
Bepaald mooi kan ik het Piet Heynsplein met zijn plantsoentje niet vinden, doch het heeft iets karakteristieks. Ook hier spreken een paar oude geveltjes van lang vervlogen tijd, en dan het standbeeld van den grooten Delfshavenaar staat er.
|
Na het 12-jarig bestand ging het niet zo goed met de Republiek der Zeven Vereenigde Nederlanden. De inkomsten van de VOC vielen tegen, Jan Pieterszn Coen moest zelfs de bevolking van de Banda eilanden uitmoorden om het nootmuskaat monopolie te handhaven. (zie mijn Banda verhaal). Bovendien was het land verdeeld door de onthoofding van de ex-raadspensionaris van Rotterdam Oldenbarnevelt, gevolg van een pure machtstrijd! (klik maar even op deze link) Wist je trouwens dat Oldenbarnevelt ooit Heer van het Tempel complex in Overschie is geweest? Nee, klik dan maar gauw op deze link.....
Een Spaanse veroveringsvloot strandde gelukkig in Zeeland doordat ze de verkeerde inham hadden genomen, kantje boord.... Breda werd echter door de grote strateeg Spinola weer heroverd (na de verovering via dat turfschip door Maurits) en in 1625 overleed een teleurgestelde Maurits. Alles wat hij voor het 12-jarig bestand dacht te hebben bereikt, werd weer ingehaald door de geschiedenis.
In die tijd was het normaal om op open zee een schip te enteren en de lading in beslag te nemen, de zogenaamde kaapvaart. De Staten-Generaal zat in zware geldnood en gaf ten einde raad Piet Heyn de opdracht om te proberen een van de halfjaarlijkse retourvloten uit Mexico naar Spanje te onderscheppen, een, wist iedereen, onmogelijke opdracht. De Spaanse retourvloten waren zwaar bewapend en er was opdracht om de schepen te laten zinken als het niet anders kon, overleefde je dit, dan werd je in Spanje soms opgehangen want je had je best niet gedaan, dus vochten de Spaanse verdedigers van zo'n vloot zich letterlijk dood. Piet Heyn had het geluk dat de Spaanse vloot op Cuba een verkeerde baai invoer en aan de grond liep. De bevelhebber vluchtte weg en de bemanning hield het toen ook voor gezien. En dus was de verovering een makkie. MAAR, Piet Heyn bedacht reeds toen al , hoe kom ik hiermee heelhuids thuis, want er lagen veel meer kapers op de kust. Dat hij zonder slag of stoot de Spaanse vloot had veroverd, raakte snel bekend. Piet deed toen een slimme zet, hij stuurde een boot vooruit naar Rotterdam met het verzoek hem met de vloot op te halen en zo gebeurde. De hele Nederlandse oorlogsvloot voer uit om Piet Heyn te beschermen tegen een groot aantal kapers op de kust. Zwaargehavend kwam de vloot met de schatten aan in de haven van Hellevoetsluis, in het hele land werden dankdiensten gehouden en het nog steeds bekende liedje verscheen op de markt. Klik hier voor ons verhaal Ook Nederland kende zeerovers, kapers en piraten
Frederik Hendrik wist de Staten-Generaal er toen van te overtuigen dat de opbrengst (geschattte waarde toen 7 miljoen, waarvan Frederik Hendrik 10% commissie verkreeg....) moest worden gebruikt voor de verovering van 's Hertogenbosch, de meest noordelijke Spaanse stad in onze regio en omringd door moerassen en water en dus voor die tijd onneembaar, vergelijkbaar met het ontzet van Leiden waar de Spanjaarden moesten vluchtten toen de dijken werden doorgestoken. Frederik Hendrik kwam met een revolutionaire aanpak : buiten schootsveld vanuit Den Bosch legde hij een grote wal aan en plaatste daarop kanonnen met als doel zich te verdedigen tegen een eventueel ontzettingsleger, uniek voor die tijd. Men ging meestal meteen de stadsmuren te lijf !! Met hulp van Leeghwater werden vervolgens op het gemak alle moerassen etc rondom Den Bosch drooggemalen, alle rivieren naar Den Bosch werden afgedamd. In het drooggevallen gedeelte werden (ook toen zeer uniek) loopgraven aangelegd, waarvan uit de stad werd beschoten. Heel Europa kwam kijken, naar dit unieke experiment, wat onbetaalbaar zou zijn geweest zonder Piet Heyn. Tot hun ontzetting konden de Bosschenaren zien dat een Spaans ontzettingsleger er niet door kwam en dus maar terug trok. In die tijd werden belegeringen vergezeld van rechtstreekse onderhandelingen tussen de bevelvoerders, waarbij het gezichtsverlies een zeer grote rol speelde. Frederik Hendrik speelde het spel geniaal, geregeld stuurde hij geschenken richting Den Bosch, volgens de overlevering werd de Bosschenaren zelfs uitgenodigd om zijn voorderingen zelf te komen bekijken. De verstandhouding was zelfs zo goed dat, weer volgens de overlevering, toen een kanonskogel in de kamer van Frederik Hendrik terecht kwam tijdens het diner, de schutter in Den Bosch werd opgehangen, je wilt tenslotte even rustig eten. Toen dan ook op een dag het eerste bres in de stadsmuur werd geslagen, mocht de gehele Spaanse bezeting met alle wapens vertrekken, heel Europa stroomde toe om dit te zien, de twee Opperbevelhebbers groetten elkaar vriendelijk en dat was dat. Helaas voor Den Bosch moesten alle katholieken, die zich niet wilden houden aan de Calvinistische gedragsregels, onmiddellijk de stad verlaten. Bij hun tocht uit de stad werden velen mishandeld en nog erger, Frederik Hendrik heeft hier zich altijd over opgewonden, maar stond hiertegen machteloos. Bisschop Ophovius wist te ontsnappen naar het kasteeltje van Geldrop, vlakbij Eindhoven.
In de stad werd een citadel gebouwd, niet tegen aanvallen van buitenaf, maar om de bevolking in de gaten houden. Volgens de inwoners werd Den Bosch dus niet bevrijd, maar veroverd, heel iets anders dan wij vroeger geleerd hebben...... Door de spectaculaire verovering van Den Bosch, dankzij Piet Heyn, zakte het Spaanse moreel. Men was het zat, bovendien waren de Nederlanders en de Spanjaarden, via hun Habsburgse koning, ook partij in de toen destijds veel belangrijker 30-jarige oorlog verzeild geraakt, een oorlog die de Spaanse staatskas uiteindelijk heeft uitgeput. De 30-jarige oorlog woedde in wat nu Duitsland heet en bracht zoveel verwoestingen ten gevolge dat het land voor zeker 100 jaar is achterop geraakt. In de Europese geschiedenis speelt onze 80-jarige oorlog absoluut geen rol, de 30-jarige oorlog was veel belangrijker en heeft onnoemelijk veel meer leed veroorzaakt aan de plaatselijke bevolking dan de 80-jarige oorlog. In 1648 werd de Vrede van Westfalen gesloten, met ergens in Münster een groot gekrakeel tussen de verschillende delegaties van de zelfstandige Nederlandse gewesten die het aanvankelijk onderling niet eens konden worden...maar dat is een heel ander verhaal
in het bezit van de Staten Generaal LINK
|
In de 19e eeuw werd pas overwogen om een standbeeld voor Piet Hein / Heyn op te richten in de zeer arme gemeente Delfshaven.
En dus stelden in de zomer van 1867 de Delfshavenaren Simonis, werkzaam bij de cementfabriek, en de steenhouwer Verhoogh voor om maar eens te beginnen met een sneeuwpop, de komende winter...maar dan wel een sneeuwpop die bijzonder goed zou lijken....
De 15-jarige Louis Lehmann kreeg de opdracht vast een beeld uit klei te boetseren, met als voorbeeld een portret van Piet Hein / Heyn gemaakt door Houbraken.
Eindelijk was er op 8 Januari 1868 voldoende sneeuw gevallen. Verhoogh, samen met Simonis en een zekere Hollink, ook van de cementfabriek, stampten de sneeuw aan in een mal en ja hoor, uiteindelijk stond er de volgende dag in het plantsoen van de kerk een schitterende, zeer goed gelijkende sneeuwpop van Piet Hein / Heyn, kompleet met plooikraag, rechtervoet op een kanon en wijzend met een commandostaf, zoals ook het latere echte beeld van Piet Hein / Heyn...:
Bij de sneeuwpop werden vlaggen geplaatst en voor de donkere uurtjes lampionnen opgehangen.
Helaas, op 12 Januari 1868 ging het dooien en bleef er alleen een plas water over van Piet Hein / Heyn...... en dus nam de Burgemeester van Delfshaven, J.W. Rösener Manz het initiatief voor een echt standbeeld van Piet Hein / Heyn.
De Burgemeester van Delfshaven, J.W. Rösener Manz, kreeg zelfs Prins Hendrik, de broer van Koning Willem III zover om Ere-Voorzitter te worden van de
Prins Hendrik, de broer van Koning Willem III zijn we op onze site al eens eerder tegengekomen: LINK
uiterst links de commandant Majoor Abraham van Stolk
- We ontvingen hierop de volgende reactie van Mariska:
Bij dit artikeltje over de schietbaan te Delfshaven met de aquarel van Rochussen erbij staat dat op de afbeelding burgemeester J.W. Rösener Manz van Delfshaven te zien is. In de archieven vond ik echter een afscheidsbrief van de man wegens zijn aftreden in 1870. aangezien de aquarel uit 1871 is was hij dus al afgetreden. De burgemeester van Delfshaven op de afbeelding is dan G.B. van Duyl.
Hartelijk dank voor deze correctie!
Bij deze gelegenheid werd Van Stolk vereert met het Officierskruis van de Eikenkroon en het korps werd verheven tot het Korps Koninklijke Scherpschutters.
Het korps Koninklijke Scherpschutters, opgericht door Abraham van Stolk Czn op 14 februari 1868
ontvangt namens Koning Willem III het bijbehorende vaandel
Als je heel goed kijkt, zie je het vaandel door Abraham van Stolk overhandigen aan de vaandelwacht
We kregen de volgende humoristische aanvulling van Harm Jager:
In WOII deed het verhaal de ronde dat in het beeld van Piet Heyn een scheur zat. Daar werd natuurlijk altijd op gereageerd met de vraag ”Joh, hoe komp dat dan?”
Het antwoord was dan: "Hij heeft zich te barsten gelachen toen hij de Duitse vloot voorbij zag varen”.
Ter verduidelijking, die vloot bestond voor een groot gedeelte uit de zogenaamde koppensnellers(sleepschepen met een afgesneden voorsteven die bestemd waren voor de invasie van Engeland) en een aantal grijs geverfde haringloggers.
