Nederlands-Indië Moord op Chinezen in 1740 Aad 'Arcengel' Engelfriet

ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië

Homepage

mijn Nederlands-Indië links

INDEX (bottom)

groote broer

......groote broer.......

Moord op Chinezen in Batavia in 1740
( English version )

Vanaf de stichting van Batavia hebben zich Chinezen gevestigd in en rond de stad. Aanvankelijk werden zij ingezet bij de opbouw van Batavia en de ontginning van de omliggende gebieden.

Al snel kwamen ook veel Chinese handelaren over, met als resultaat dat in de loop van de jaren de VOC nagenoeg geheel afhankelijk werd van deze handelaren voor de handel op China. In feite was de welvaart van de VOC afhankelijk van de Inter-Aziatische handel en dus grotendeels van de vanuit Batavia handelende Chinezen die uiteraard over de beste handelskontakten beschikten. Beide partijen hadden elkaar nodig en dus was rust en orde geboden.

Nederlanders in Batavia begonnen zich echter steeds meer te ergeren aan de voorrechten van de Chinezen en waren ook een beetje jaloers...Chinezen waren nagenoeg gelijkgeschakeld aan Nederlanders qua status en dat was heel wat in de ogen van de zich superieur voelende Nederlanders. Alleen Nederlanders en Chinezen betaalden belasting en dat zette toch kwaad bloed...

Een van de bedrijfstakken grotendeels in handen van Chinezen was bijvoorbeeld de suikerteelt in de Ommelanden van Batavia. Het grove werk hier werd uitgevoerd door grote aantallen Chinese koelies die door Chinese ondernemers naar Java waren gehaald en dus steeg de Chinese bevolking in het door de VOC beheerste gebied in en rond Batavia zeer snel. Vlak voor 1740 bestond ca de helft van de bevolking in en rond Batavia uit Chinezen.

Rond 1690 probeerde men al de immigratie vanuit China af te remmen. Juridisch vielen koelies overal buiten, we zouden ze nu kunnen vergelijken met de zog. illegalen. En dus werd het voor de Chinese ondernemers steeds gunstiger om koelies in dienst te nemen, omdat voor illegale Chinezen geen belastingafdracht kon plaatsvinden : een bekende vicieuze cirkel die nog steeds opgaat ! Zo groeide in de Ommelanden een omvangrijk leger van geheel rechteloze, uitgebuite Chinese landarbeiders die, uit angst uitgeleverd te worden aan het Nederlandse gezag, geen enkele eis tot verbetering van hun levensomstandigheden konden laten gelden. Maar ook de Nederlanders (corrupt als ze waren), deden gewoon mee aan deze praktijken tot op het niveau van Gouverneur-Generaal : iedereen had op deze manier zeer goedkope arbeidskrachten en dus ontstond er een economisch evenwicht tussen de Nederlanders, de Chinese ondernemers en de koelies. En dat ging dus goed mis....

Vanaf 1720 zakte de suikermarkt langzaam in. De Europese markten raakten verzadigd, bovendien werd de concurrentie vanuit het veel goedkopere Brazilië steeds groter. Tientallen Chinese suikerondernemers gingen failliet en met hen de koelies. En dus ontstond een enorme werkeloosheid en dus ontstonden er bijna vanzelf wraakzuchtige bendes koelies die, zonder geld en eten, geen enkele uitweg meer hadden. Vanzelfsprekend werd er vanuit Batavia niets gedaan om de problemen te verlichten, want dan zouden vanzelf de eigen corrupte handelswijze boven moeten komen.

raadhuis Batavia 1750

Het stadhuis van Batavia in 1750

In juli 1740 werd aangekondigd dat alle koelies uit de Ommelanden naar de Nederlandse vestigingen op Ceylon (Galle) overgebracht zouden worden. Al snel ging het gerucht dat tijdens het transport de koelies overboord gezet zouden worden. Waar of niet waar : de uitgebuite Chinezen kwamen in opstand. Grote benden zwierven moordend en plunderend door de Ommelanden en waagden zelfs een aanval op Batavia.

In de nacht van 8 oktober kon de stormloop op Batavia slechts met grote moeite worden afgeslagen. Niemand waagde zich meer in de Ommelanden! En toen ontstonden er geruchten dat de Chinezen in Batavia wilden samenwerken met de Chinezen in de Ommelanden.

Op 9 oktober werd bij meer dan 5000 binnen de stadsmuren van Batavia wonende Chinezen hardhandig huiszoeking gedaan die volledig uit de hand liep :
drie dagen lang werd iedere Chinees vermoord, zelfs reeds gevangen Chinezen en Chinezen ogenomen in "ziekenhuizen". Door de overheid werd zelfs een premie uitgeloofd voor ieder afgehakt hoofd... Na een aantal dagen werd de rust weer hersteld door diezelfde overheid en vanaf die tijd mochten Chinezen alleen nog in speciale wijken wonen. In Batavia werd dat de wijk Glodok waar nu nog steeds veel Chinezen wonen.

Al snel na de moordpartijen werden schuldigen gezocht : voor het eerst moesten de hoogste gezagdragers vanuit Batavia op het matje komen bij de Heeren XVII in Amsterdam ! Een van de verantwoordelijke gezagsdragers Gouverneur-Generaal Valckenierstierf echter in 1751, terwijl hij in voorlopige hechtenis was genomen. Een andere verantwoordelijke, de opvolger van GG Valckenier, GG van Imhoff overleed al in 1750. En toen kwam weer die doofpot.

Men schat het aantal slachtoffers op 5.000 - 10.000 en dat in drie dagen. Een dominee in Batavia deed het zelfs voorkomen dat de moordpartij was uitgevoerd met Gods hulp.. Maar ook toen al waren er mensen die protesteerden en dus waren de Heeren XVII gedwongen om iets te doen.
In 1902 (tijdens de pacifikatie van Atjeh !) verscheen zelfs een pamflet : "De moord op 10.000 weerloze Chinezen werd nimmer gestraft. Een der voornaamste schuldigen, Gouverneur-Generaal Valckenier, kwam in de gevangenis te overlijden en de Heeren XVII verklaarden het tegen hem aangevangen rechtsgeding " door den dood geaboleerd". De zaak ging voor altijd in de doofpot."

Eindelijk

Tot slot nog een link naar wat biografieën,
biografieën en foto's van alle GG's kun je vinden op deze pagina

GG_VALCKENIER

GG_IMHOFF

GG Valckenier biography
(dutch)

GG Van Imhoff biography
(dutch)

Geinteresseerd in mijn andere verhalen over Nederlands- Indië ?
Er komen er nog meer......

Pramoedya_Ananta_Toer

Introduktie geschiedenis Nederlands-Indië

GG_sJacob

Governors-General of the Dutch East Indies

coen

Jan Pieterszn Coen en de uitroeiing van de bevolking op de Banda eilanden

raadhuis Batavia 1750

De moord op ruim 5000 Chinezen in 1740

Ambon_1817

Wie was Pattimura ?

Diponegoro

Wie was Diponegoro ?

Radja_van_Lombok

Het "verraad" van het huidige vakantie eiland Lombok en de "Schatten van Lombok"

Balinees monument ter herinnering aan de strijd tegen de Nederlanders

De pacificering van het huidige vakantie eiland Bali

Wilhelmus van Nassaue,
Ziet gij dien heldenstoet?
Zij schoten op de vrouwen
En drenkten 't land met bloed.
De kwasten der banieren
zijn darmen van een kind.
Licht dat ge aan hun rapieren,
nog vrouwenharen vindt.

De Atjehse agressie oorlog.

De grootste aanvalsoorlog ooit door Nederland gevoerd met als resultaat 100.000 doden en 1.000.000 gewonden

Bali in the 19th century

Book covers and references

Batavia harbour 1870 de kleine boom

Photos and images of the Dutch East Indies

            ......een roofstaat aan de Noordzee......
            .....dat spoorwegen bouwt van gestolen geld en tot
            betaling de bestolene bedwelmt met
            opium, Evangelie en jenever...

             Aan U durf ik met vertrouwen te vragen of het
            Uw wil is dat daarginds Uw meer dan dertig
            millioenen onderdanen worden mishandeld en
            uitgezogen in UWEN naam?

            Multatuli [1860] ...aan Nederland...Koning Willem III

Assistent_resident_Eduard_Douwes_Dekker_van_Lebak_Residentie_Bantam

....dat dorp stond in brand, omdat het veroverd was door Nederlandsche soldaten.......

Ja, 't dorp was veroverd door Nederlandsche soldaten, en stond dus in brand.

Op Nederlandsche heldendaad volgt brand.
Nederlandsche overwinning leidt tot verwoesting.
Nederlandsche krygsbedryven baren wanhoop.

Reakties welkom

mijn Nederlands-Indië links

top

Back to the Dutch East Indies / Nederlands-Indië INDEX

Last update :

19 Oktober 2001