Een e-mail sturen naar Aad? Het e-mail adres is aad@engelfriet.net
(klik op deze tekst om een voorgeadresseerde mail te openen)
Terug naar  het Engelfrieten overzicht

Naar beneden 

nicht over

Het ontstaan van de confessionele ziekenhuizen van Rotterdam

inmensenwelbehagen

In mensen Welbehagen

Het gebrandschilderde raam, aangeboden door de medische staf tijdens de viering van het vijftigjarig bestaan van het Sint Franciscus Gasthuis op 26 mei 1942. Het raam werd aangebracht boven de deur in de vestibule die toegang verschafte tot de achterbouw. Bij de verbouwing in de jaren zestig werd het raam verplaatst naar de achterbouw en bij de verhuizing naar de Kleiweg in 1975 raakte het zoek. In 1992 werd het terugbezorgd bij het Gasthuis, waar het een plaats kreeg in de hal bij de hoofdingang.

Wat mij altijd diep heeft geraakt, is de geschiedenis van Keesje het diakenhuismannetje. In De Familie Stastok, één van de schetsen uit de Camera Obscura van Hildebrand, zet de schrijver een beschrijving neer van een oude bewoner van een huis van de diaconie. Keesje is 69 jaar. "Hij had geen eigen huis, hij zou geen eigen graf hebben: o had hij dan ten minste de zekerheid dat zijn allerlaatste gewaad het zijne wezen zou!"

keesjenicht

Bestond aan het begin van de negentiende eeuw veel armoede, met de industriële revolutie nam deze nog schrijnender vormen aan. Door de komst van de fabrieken vond er een trek plaats van het platteland naar de steden. Daar verwachtte men wat het platteland niet kon bieden, vast werk. In de steden vonden de arbeiders vochtige kelderwoningen in bedompte steegjes; ze kregen lage lonen voor lange werktijden. Men verdiende te veel om te sterven en te weinig om te leven.

Uit bijvoorbeeld dit verhaal voegen we even deze foto's toe en zoo hebben we er nog veel meer :

boefjethoolenstraat1910

De Thoolenstraat in 1910

Het nog geen 3 meter brede straatje loopt van de Bredestraat naar de Goudsesingel. Gebouwd in 1826 door Johannes Thoolen. Aan de ene kant huizen met 1 vertrek, aan de andere kant huizen met 2 vertrekken. Van de 3 deuren rechts zijn de 2 buitenste voor de bovenwoningen.

boefjethoolenstraat18in1913

De Thoolenstraat in 1913

Het vertrek is 3,35 x 3,75 meter en dit voor een heel gezin.......

boefjeleeuwenlaan1910

De Leeuwen"laan" (......) in 1910

Verbindings"laan" tussen Rodezand en Coolvest. Aan het eind van de laan stond de korenmolen De Hoop op de Coolvest

Waar De Hoop stond ? Lees daar ons stadhuis verhaal maar eens op na, want we moeten nu weer gauw terug naar het verhaal van nicht, webmasters.... :

Terugkijkend naar deze tijd verwacht je dan verwarmd te worden door de beschrijving van christelijke barmhartigheid. Met name de diaconieën zouden een voortrekkersrol dienen te vervullen in het omzien naar en de verzorging van de medemens.
Niets is minder waar. De manier waarop hulpbehoevenden benaderd werden, getuigde lang niet altijd van christelijke naastenliefde. Zeker sinds in 1854 de Armenwet ingevoerd kwam, schoven de diaconieën hun 'klanten' maar al te graag en al te makkelijke door naar de burgerlijke armenzorg.

Eén van de aanleidingen voor de wettelijke regeling was, dat kerkelijke diaconieën zich beperkten tot het steun verlenen aan eigen geloofsgenoten, ook als er in die plaats geen openbaar armbestuur aanwezig was. En wanneer iemand op kerkelijke ondersteuning was aangewezen verloor hij bij voorbeeld zijn kerkelijk stemrecht en moest hij in de kerk op speciaal zo aangegeven 'armenbanken' zitten.

Soms kwam het voor dat pas een uitkering werd gegeven wanneer de aanvrager minstens 50 jaar onafgebroken lid was geweest van de kerk waar hij hulp zocht (Gereformeerde Kerk, Amsterdam).

Wanneer aan het eind van de eeuw vanuit diaconieën protestants christelijke ziekenhuizen worden gesticht, past dat binnen een moderne opvatting van het diaconaat. Ook hier zou een voortrekkersrol weggelegd zijn voor christelijke barmhartigheid. Toch past ook hier een kanttekening. De eerste ziekenhuizen waren charitatieve overheidsinstellingen waar onvermogenden gratis werden verpleegd. Rijke mensen hadden immers hun verzorging aan huis.

rosecoolsingel1845

coolziekenhuiskleur

coolsingelvrouwenziekenzaal

Coolsingelziekenhuis met de afdeling voor vrouwen

Het nieuwe Rotterdamse Coolsingelziekenhuis, (LINK ook voor alle andere ziekenhuis foto's in dit verhaal) dat in 1851 zijn poorten opent, blijkt modern te zijn: er is nadrukkelijk plaats voor betalende patiënten. Afhankelijk van het door hen betaalde bedrag, mogen zij meer dan wel minder zorg verwachten; het klassensysteem is uitgevonden. Overigens is dit niet het eerste door de overheid gestichte ziekenhuis.

Confessionele ziekenhuizen bestonden in die tijd in Rotterdam nog niet, met uitzondering van het joodse.In 1806 werd door de Nederlandse Israëlitische Gemeente een ziekenhuisje aan de Schiedamse Dijk geopend, dat in 1820 weer ten onder ging. Een nieuwe poging in 1837 aan de Hoogstraat (Mechon Hazedek) had meer succes. Na een paar keer verhuisd te zijn, betekende de tweede wereldoorlog de definitieve ondergang voor dit ziekenhuis.

De eerste activiteiten op gebied van verpleging vanuit christelijke hoek verrichtten de Rooms-katholieken. In 1866 richtten zij het Sint Antonius gesticht op, bedoeld voor de verzorging van ongeneeslijk zieken, blinden en krankzinnigen. Tot op deze dag bestaat deze instelling, zij het momenteel als verpleeghuis.

anthoniusoud

St Anthoniusgesticht

Ook vanuit protestants christelijke groeperingen werden inmiddels activiteiten ondernomen.

villawelbehagen

Villa Welbehagen, het latere Eudokia

eudokia

Eudokiaziekenhuis

eudokiazaal

Een mannenzaal in het Eudokia Ziekenhuis

In 1889 stichtten de Gereformeerden een verpleeghuis voor chronische zieken, Eudokia, op de voet gevolgd door de Hervormden die in 1892 Bethesda stichtten, eveneens een verpleeghuis voor chronische zieken.

bethesdaachterzijde1895

1895

Bethesda, Huis voor Chronische Lijders
achterzijde

diaconesseziekenhuisaline

Diaconessenhuis

In hetzelfde jaar werden de twee eerste algemene confessionele ziekenhuizen in Rotterdam opgericht: het Diaconessenhuis, en het Sint Franciscus Gasthuis.

francisziek

St Franciscus Gasthuis

Eudokia werd later het eerste gereformeerde ziekenhuis in Nederland. Sinds enkele jaren bestaat het, na fusie met het gemeentelijke

bergwegziekenhuis

Bergwegziekenhuis

als IJssellandziekenhuis in Capelle a/d IJssel.

Het Diaconessenhuis is, na gefuseerd te zijn met Bethesda, verder gegaan als Van Dam-Ziekenhuis, inmiddels in Spijkenisse.
Alleen het Sint Franciscus Gasthuis staat nog in Rotterdam, zij het na nieuwbouw op een andere locatie. (LINK)




Familiewapenklein
wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....


Terug naar de top





Last update :

16 Augustus 2002