We beginnen ons verhaal met deze schitterende plattegrond van Rotterdam, vervaardigd in 1652 door Blaeu:

Rechts op de kaart kunnen we net ontdekken dat de Maas of zoals die vroeger heette, de Merwe, naar rechtsonder afbuigt. Maar gelukkig hebben we nog meer kaarten van Rotterdam op onze site waarop je zoo mooi de bocht in de Maas kunt ontdekken:

Op de bovenstaande kaart uit 1100, even zoeken naar Rotta en daar vlak onder, een hele mooie kronkel

Nou, deze kronkel mag er ook wel zijn en ook Dirk Smits liet zich niet onbetuigd bij zijn beroemde Rotte kaart waarop je Rotterdam helemaal links moet zoeken met weer zoo'n fraaie bocht:

En vooruit, doen we ook deze kaart er nog bij:

Waar het in dit verhaal nu omgaat, is de grote betekenis van die bocht voor Rotterdam, niet voor niets werd er ooit dit gedicht gemaakt:

Wat heeft Rotterdam zoo groot gemaakt?
De bocht, de bocht, de bocht!

Door de bocht in de Maas ontstond er zoo'n sterke stroming dat verzanding ter hoogte van Rotterdam niet of nauwelijks optrad. Daarbij werd het relatief snel stromende water ook geleid langs de zandplaat Feijenoord, zoo mooi te zien op de onderstaande kaart uit ca 1570:

Wat kunnen we op deze kaart allemaal ontdekken:


• De vangdam in de Maas vanaf de zandplaat Feijenoord, we weten nu de reden...
• Het Zwanegat
• De oude Middeleeuwse Stadsmuur met
  • 1: Keizerstoren
  • 2: Blauwetoren
  • 3: Jan Vetten toren
• De stadsuitbreiding van 1576 met
  • a, b en c: de Bolwerken aan de Wijnhaven
  • d, e en f: de Bolwerken aan de Nieuwe Haven
• De stadsuitbreiding van 1600 met
  • A, B, C, D, E: de Grote Nieuwe Bolwerken rondom het gearceerde gebied rondom de latere Boompjes, nu nog voorzien van Palen i.p.v. Bomen...
    
    Op de plaats van bijv. de Jan Vetten toren zou ooit Molen de Hoop komen.
    
    

    

    Molen de Hoop op de ons bekende Coolsingel
    

En natuurlijk hoort bij de bovenstaande kaart ook deze kaart uit dit verhaal:

Belangrijk was natuurlijk ook de bedijking ter hoogte van Kralingen, want al dan niet bewust werd die eerste Kralingse Dijk zodanig aangelegd in de richting van Schielands Hoge Zeedijk dat de stroming van het water richting Rotterdam niet werd gehinderd. Meer over de aanleg van Schielands Hoge Zeedijk kun je vinden in dit verhaal trouwens.

En dus kreeg Rotterdam al snel een voorsprong op bijvoorbeeld het eerder gestichte Schiedam. Bij Schiedam trad verzanding op, bij Rotterdam niet. Want voor Schiedam maakte de rivier geen bocht, zoo mooi te zien op deze kaart.

Een heel bekende verzanding richting Delfshaven? De Ruigeplaat....

En zoo komen we bij Claes de Vries terecht, al heette hij eigenlijk Claes de Vriese, maar daar letten we maar even niet op.

Claes de Vries van Schoonderloo, nog steeds een bekende naam tussen Delfshaven en Rotterdam, kreeg in 1270 toestemming van Graaf Floris V om het de buitengors Schoonderloo te bedijken. Door deze bedijking ontstond voor het eerst een polder die aansloot van de huidige Westzeedijk naar de huidige havendijk bij Delfshaven. Ten Noorden van deze polder wilde Claes de Vries een aansluiting hebben op de bedijking aangebracht door de van Bokels, bekend van de Beukelsdijk.
Maar dat werd Claes de Vries niet toegestaan door Gijsbrecht van Bokel en zoo moest Claes de Vries een eigen Noordelijke dijk aanleggen, waardoor tussen zijn polder en die van de Bokels een open strook ontstond die Middelland werd genoemd, inderdaad, vandaar de naam Middellandstraat.....

Door de werkzaamheden van Claes de Vries werd het linker gedeelte van de bocht in de Maas zeker gesteld. Het rechter gedeelte werd aangelegd door diverse Heren van Kralingen, waarvan bekend is dat zij hoge pachten kregen voor de zoo ontstane nieuwe polders in Kralingen. Zowel Claes de Vries als de Heren van Kralingen zullen het niet beseft hebben, ook zullen ze niet overlegd hebben onderling, maar het resultaat was wel een gestroomlijnde bocht in de Maas net daar waar Rotterdam zou ontstaan....

Wat heeft Rotterdam zoo groot gemaakt?
De bocht, de bocht, de bocht!

En natuurlijk kwam het toch goed tussen de familie van Claes de Vries en de Bokels. De zoon van Claes de Vries, Jan van Schoonderloo kwam met het voorstel om het Middelland toch in te dijken, het vervolgens aan de Bokels te schenken die het dan weer in leen teruggaven aan Jan van Schoonderloo. Niets nieuws onder de zon, als je denkt aan al die lease contracten van tegenwoordig, waarbij bedrijven hun bestaande gebouwen verkopen en vervolgens weer terug lenen, sorry, leasen....
En zoals dat ook ging in die dagen en nog heel veel eeuwen erna: Jan van Schoonderloo mocht trouwen met een nicht van Gijsbrecht Bokel en wat kreeg die nicht als bruidschat mee: inderdaad, de ingedijkte Middelland polder. Wel een wat ingewikkelde manier om iemand ten huwelijk te vragen misschien, maar niemand weet of Jan van Schoonderloo voor of na de bedijking van Middelland al verliefd was (v.v. natuurlijk) op de nicht van Gijsbrecht van Bokel.

Schoonderloo werd al spoedig zoo belangrijk dat in 1270 al een parochiekerk gesticht werd, Rotterdam was nog lang niet zover....

Ook voegen we nog deze kaarten toe uit ons Patriotten verhaal:

1784

Rotterdam en omgeving

het origineel was helaas niet echt fraai, dus dan maar even een toelichting:

rechtsonder Cralingen

al dat water boven Cralingen zijn v.o.n.b.:

de Ommoortse Polder
Bos Polder
Agter Rubroek
Het Ambacht

linksboven Ouwerschie met de Zestienhovense Polder

onder Rotterdam het eiland Feijenoord met de vangdam en het Zwanegat

LINK

daaronder IJsselmonde en links daarvan Charlois

en natuurlijk kun je ook Delfshaven ontdekken
In 1700 zag de omgeving van Rotterdam er zo uit:

1700

de Maas heet nog steeds De Merwe

ook is zeer fraai te zien dat Schiedam door verzanding niet meer aan De Merwe ligt

rechts van Schiedam Huis Riviere

nog wat verder naar rechts Starrenburg

daaronder Thuis te Spangen

LINK

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....