Een e-mail sturen? Het e-mail adres is aad@engelfriet.net
(klik op deze tekst om een voorgeadresseerde mail te openen)
Terug naar  het Engelfrieten overzicht

Naar beneden 

Mijn eerste kerkgang.......

Alie heeft hier zoo'n goede herinneringen aan ....

Het is 1925, ik ben 5 jaar geworden en mijn Moe zegt dat ik nu mee mag naar de kerk in de Jonker Frans. We woonden toen nog niet op het Pijnackerplein, maar in de Hondiusstraat, een zijstraat van de Claes de Vrieslaan.

Op de onderstaande foto sta ik eind oktober 2000 voor mijn oude huisdeur (nou ja dat van de buren dan, want nummer 18 is afgebroken) in de Hondiusstraat, ben nu 80 op de foto, maar door deze foto is het net weer 1925. Net of ik weer op mijn Moe sta te wachten tot zij opendoet.

geboortehuis Alie

Ik hoor Moe nu nog zeggen :

Je bent nu zoo'n groten meid, je kunt zoo goed stil zitten en luisteren en je kent al zoo goed het versje wat je geleerd hebt op de bewaarschool, jij mag mee naar de kerk

Ik weet nog hoe het versje ging wat ik had geleerd op de Openbaren Bewaarschool, het was Psalm 81 vers 12, dat ze dat toen leerden aan kleuters van 5?!

Opent uwen mond,
eis van mij vrijmoedig op mijn trouw verbond,
al wat U ontbreekt
schenk ik, zoo Gij het smeekt,
mild en overvloedig

Zien jullie het voor je, een dreumes van 5 jaar, die dit kon opzeggen ??

En weten jullie wat Moe nog meer zei?

Vanmiddag gaan we naar de Nieuwe Binnenweg, naar Kerstholt & Fluitsma, een tasje kopen!

Wat was ik trots en blij. Want in dit tasje (mijn eerste !!) moet je bijbeltje in, een beursje voor de centjes, een zakdoekje en een grooten pepermunt, die op zondagochtend door Pa in 4 stukken wordt gebroken, want dat kon ik natuurlijk nog niet!
Het tasje wat we kochten was bruin, een soort zakje van leer met een koordje erdoor, als je daar aan trok, ging het tasje dicht en dan kon je het aan het koordje dragen. Wat ben ik trots en gelukkig, ik hoor erbij, want ik ben nu ook groot!!

Thuisgekomen krijg ik alles wat Moe beloofd heeft, een beursje, een bijbeltje en een zakdoekje, ik mag het de hele week aan mijn stoel laten hangen. De pepermunt komt pas zondag.

En dat gebeurde dus zoo : Op zondagmorgen nam Pa een pepermunt en brak het een paar keer door. En zei hij :

Hoeveel pepermuntjes heb je nu, tel ze maar eens.

Mijn Vader (als onderwijzer) hield altijd zoo van dit soort raadseltjes. Maar ik wist het antwoord al : "VIER". Weer was ik een groten meid !!

Dus, nu naar de kerk, eerst doet Pa nog een gebed en dan, als we dan allemaal aangekleed zijn, is het precies 5 over 9 (het was nooit vroeger of later) en daar gaan we, kerkwaarts, zoo als mijn Vader dat altijd noemt. En natuurlijk weer lopen, ik bijna altijd aan de hand van Pa, want die kon onderweg altijd zoo mooi vertellen, joh.

Rechtsaf de Hondiusstraat uit, linksaf de Claes de Vrieslaan op, en meteen weer rechtsaf de Nieuwe Binnenweg op, maar wel eerst oversteken naar de linkerkant. Door de Oldenbarneveldstraat (ik wist al snel via Pa wie dit was, hoor) en dan kwamen we op de Delftsepoort, dat werd ook wel D.P. genoemd, later heette het pas Centraal Station!

Links aanhouden en dan zag je de R.K. Kerk aan het Boschje en dan de Karnemelkshaven met zijn mooie hoge brug, daar gingen wij overheen. Zoo'n prachtige brug, misschien heeft Alex daar nog een foto van, ik zie hem nog zoo voor me, hoor.

Nou, uiteindelijk vond Aad de gevraagde foto's :

bosje brug


De in 1915 gereedgekomen brug over de Rotte, tegenover de Karnemelkshaven
met op de achtergrond de RK Kerk aan het Boschje

bosje straat


Rechts het Boschje, links de Karnemelkshaven.
Rechts de rijwielstalling voor het
Grand Theater

Als we over de brug zijn, lopen we zoo de Goudschestraat in en dan weer links en dan ben je in de Goudschedwarsstraat, bij de achterkant van de Jonker Frans kerk. En daar zijn we altijd precies om 10 voor 10, nooit vroeger of later. Mijn broertje mochten ook nooit vooruit hollen of zoiets, hoor.Pa hield altijd alles goed in de gaten.

Na dat eind loopen, als kleuter van 5, was ik best wel moe, maar vroeger werd nooit gevraagd, gaat het of ben je moe ? Wel nee, je was er.
Moe kijkt ons allemaal nog even na, zit alles nog netjes en wie moet, kon nog even naar de WC, handen wassen en dan naar binnen. Ik weet nog dat altijd het orgel al speelde, prachtig hoor!!

jonkerfranskerk


In het midden van de kerk is het vrouwenschip. Daar mogen alleen de vrouwen zitten. Dus Moe, mijn zusje en ik naar het vrouwenschip, naar bank 3, stoel 4 en 5 als zitplaats. Moe zegt dat ik er nog makkelijk bij kan !

De zijbanken zijn voor de jongens en mannen, dus daar gaat Pa naar toe met mijn broers, mijn zusje en ik zwaaien natuurlijk, maar dat mag maar 1 keer, zegt Pa en dat doen we natuurlijk.

Die eerste kerkgang weet ik nog zoo goed : heel stil heb ik zitten luisteren en natuurlijk mijn Moe en zusje (7 jaar) een arm gegeven. Wat ben ik trots, ik ben groot...

De collekte is altijd een heel gedoe, met die lange stokken met een zakje eraan. 3x wordt er door de diakenen gecollekteerd. Halverwege moeten de zakjes geleegd worden bij Koster Lems, die staat al klaar met een wit zakje, daar worden de collektezakken in leeg gemaakt. De witte zak wordt dichtgeknoopt en de diaken stopt het in zijn zak en kan weer verder collekteren. Het is zwaar werk, want het zijn natuurlijk allemaal centen en misschien een enkel stuivertje erbij!! Op feestdagen puilen hun zakken helemaal uit, maar het gaat het altijd goed, gelukkig, want klagen doe je niet in die dagen.

Kijk daar links boven in de kerk, hangt de grooten klok. Ik kan al een beetje klok kijken, maar nog niet zoo goed. Pa heeft mij onderweg verteld :

Goed onthouden, als allebei de wijzers omhoog staan is het 12 uur, dan zegt de dominee 'Amen' en dan gaan we nog een keer zingen en bidden en dan gaan we weer naar huis.

En ja hoor, zoo gebeurde het precies. Wat weet mijn Pa toch veel.
Later kreeg ik ook door dat als de Dominee begint aan het Derde Punt, het ook al bijna afgelopen is, we zingen dan een Tussenlied, kan de Dominee even op adem komen en een slokje drinken en dan gaat hij verder met het Derde Punt. De Drie Punten moet je goed onthouden, want daar vraagt Pa straks naar, weet hij meteen of je goed hebt geluisterd. Ik weet nog steeds veel Drie Punten, ga ik ook nog wel eens opschrijven, hoor.

Dan dezelfde weg weer terug loopen, we zijn vaak pas om 1 uur weer thuis !!
In die tijd bestaan er nog oliestellen om te koken met 1, 2 of 3 pitten en voor we 's morgens naar de kerk gaan, zet Moe alvast op het 1 pittertje een ketel water en dat kookt dan als we om 1 uur thuiskomen en kan Moe meteen koffie zetten.
's Zaterdagsavond wordt de koffie vast gemalen en gaat in een doosje,deksel erop, anders gaat de kracht eraf, zegt Moe !! We eten zondags heel vaak stoofpeertjes, als ik er aan denk, ruik ik ze nog steeds, heerlijk!!

's Avonds begint de kerk om 6 uur, dus hetzelfde ritueel als 's morgens. Ik weet nog goed dat ik 's avonds doodmoe was, dus meteen naar bed en slapen als een roos !!
Was niks erg hoor, want ik ben er toch 80 mee geworden!!

Een andere keer ga ik vertellen hoe we liepen van het Pijnackerplein naar de Jonker Franskerk en wat er nog meer gebeurde in de kerk, ook wil ik nog vertellen over het kerken tijdens de oorlog en erna, want de Jonker Franskerk is helemaal verbrand. (LINK)

jonker fransstraat


De Jonker Fransstraat in 1938

in het rechterpand was ooit de HBS van Aad

LINK

jonkerfransstraatrutecks

Nog een foto van de Jonker Fransstraat in 1938 :

even voorbij het laatste hoge pand aan de linkerzijde
was de ingang van de Christelijke Gereformeerde Kerk uit 1898

Ook hebben we nog de volgende informatie over deze Christelijke Gereformeerde Kerk aan de Jonker Fransstraat in Rotterdam :

De Christelijke Gereformeerde Kerk aan de Jonker Fransstraat was eigenlijk een fabriek. Deze fabriek stond verborgen achter de huizen en werd daarom rond 1898 na een verbouwing als schuilkerk in gebruik genomen. De kerk had voor de verbouwing alle kenmerken van een echte kerk gekregen : van buiten onzichtbaar en slechts via een poortje toegankelijk (volgens Alie hing er wel een boord met een pijl) en van binnen een komplete kerk.

Na de vernietiging op 14 mei 1940 werd ter vervanging aan de Noordsingel een nieuwe kerk gebouwd : de Rehobothkerk. Architekt van deze kerk (geopend op 1 oktober 1951) was H. Sutterland Sr. De onderstaande foto uit dit verhaal is in deze Rehobothkerk genomen :

Knaapenvereeniging 40 jaar

Links bovenaan zonder bril staat Hans

Maar we gaan weer verder met de Jonker Fransstraat kerk :

De langwerpige kerkruimte bestond uit een breed middelgedeelte en twee zijdelen, die door twee rijen zuilen zonder kapitelen waren gescheiden. Deze zuilen droegen een architraaf waarop de galerijen rustten. Aan de linkerzijde stond boven de ondrste zuilen een twee zuilenrij, die een brede kroonlijst droeg. Daarboven was een houten tongewelf, dat de gehele kerkruimte en de rechtergalerij overspande. Aan de rechterzijde liep dit gewelf door tot aan de buitenmuur van de kerk. De linkergalerij had een recht plafond.

De galerijen waren aan de voorzijde door dichte balustrades met panelen afgesloten. De kerk ontving haar licht door rondboogvensters, waarvan die aan de linkerzijde op bijzondere wijze in het kerkgewelf waren opgenomen. In de voorwand waren twee dubbele deuren met rechthoekige staande panelen en bovenlichten.

Onder de galerijen waren enkele deuren met bovenlichten. De deuren waren evenals de balustrades van de galerijen in twee kleuren geschilderd. Tussen de dubbele deuren stond oorspronkelijk een eenvoudige preekstoel, bestaande uit een achtkantige kuip met aan de rechterzijde een kwartronde trap met dubbelgebogeen traphekken, die van smalle ronde balusters waren voorzien.

De hoofdbalustrades waren eveneens wat gedraaid en iets forser. De kuip vertoonde aan alle zijden rondboogpanelen waartussen op de hoeken smalle gedraaide pilasters waren aangebracht. Aan de onder- en bovenzijde was de kuip door geprofileerde lijsten afgesloten. Het lijstwerk van de bovenzijde en de lessenaar was met laken bekleed. Het klankbord, dat evenals de kuip een achtkantige vorm had, was van een brede lijst voorzien en op de hoeken verfraaid met afhangende gedraaide sierknoppen.

Tegen de achterwand van de preekstoel hingen twee gordijnen. Later is deze preekstoel vervangen door een brede rechte kansel, die minder fraai was en aan het interieur afbreuk deed.

Voor de preekstoel stond een klein gestoelte met lessenaar, dat door de voorlezer werd gebruikt.

Het meubilair bestond uit banken, die deels in één vak onder de galerijen waren bestemd voor de ouderlingen en de diakenen. Vooraan stonden enige rijen stoelen.

Aan beide zijden van het orgel hingen ingelijste borden waarop de te zingen Psalmen als voorzang, tussenzang en nazang werden aangegeven.

De kerk werd 's avonds verlicht door koperen balkronen, waarvan de dubbelgebogen armaturen elektrische schaallampen droegen. Deze zetten aan het eenvoudige, doch stemmige interieur de nodige luister bij.

Toenmalig organist W. van Lambaart meldt:
Boven de preekstoel bevond zich het orgel, dat in een grote boogvormige ruimte was opgesteld. Het in een bruine tint uitgevoerde front bestond uit een hoge middentoren en twee lagere zijtorens, die door gehalveerde rechte velden met elkaar waren verbonden.
Onderaan had het orgel een geprofileerde lijst, die met het beloop van de orgelkast meeliep. Onder de torens waren mooie bewerkte consoles aangebracht. Van boven waren ze door zware lijsten afgesloten. De middentoren was bekroond met het beeld van Koning David, die de harp bespeelde en de beide zijtorens door fluitspelende engelen. Het gehele orgelfront was verder opgeluisterd met verguld lofwerk, dat de verschillende pijpengroepen onder- en bovenaan omsloot. De speeltafel bevond zich aan de linkerzijde van het orgel.

Het orgel werd omstreeks 1920 door de firma Steenkuyl en Recourt te Amsterdam geleverd. Het had 18 sprekende stemmen, twee klavieren en een vrij pedaal. Het was gebouwd volgens het pneumatische membraamlade-systeem. Het pijpwerk van het bovenwerk was open opgesteld en niet in een zwelkast geplaatst. De windvoorziening was niet elektrisch.

De dispositie luidde: (helaas niet netjes uitgelijnd....)

Hoofdwerk:

Bourdon                     16'
Prestant                     8'
Roerfluit                    8'
Octaaf                    4'
Quint                    2 2/3'
Super-octaaf                    2'
Cornet                     3-4 st.
Mixtuur                    4-5 st.(?)
Trompet                    8'

Bovenwerk:

Salicionaal                     8'
Gamba                    8'
Holpijp                    8'
Fluit harmonique                    4'
Woudfluit                    2'
Dulciaan                    8'
Tremulant

Pedaal:

Subbas                     16'
Bourdon                     8'
Violoncello                    8'

Koppelingen:

Man. I-II
Man. I-Ped
Man. II-Ped

Vaste combinaties:

p - mf - f - tutti




We ontvingen de volgende foto met verhalen:

galerijduuren

Ik heb hier nog een foto van Oud Rotterdam, Galerij 9a tussen horeca (wit gebouw) en politiepost (klokgevel) is het huis waar mijn overgrootouders C.L. van Duuren-Dekker hebben gewoond voor de oorlog. Zij gingen naar de Christelijk Gereformeerde kerk aan de Jonker Fransstaat. Misschien wil je hem toevoegen aan je collectie.

Hartelijke groeten, René R. van Duuren.

Waarop Hans reageert met o.m.:

Beste René

Bedankt voor jouw foto. Ik herinner mij een familie van Duuren, die gewoond hebben aan de Noordsingel nr ??? in Rotterdam. Zij waren destijds zeer actief betrokken bij het werk van de Chr. Geref.Kerk aan de Noordsingel vroeger Jonker Fransstraat. Mevrouw van Duuren ben ik jaren later nog wel eens tegen gekomen in het bejaardencentrum De Koningshof in Rotterdam naast de Chr. Geref. Nebo kerk in Rotterdam-Zuid. Hebben wij het nu over dezelfde mensen??

Groetend,

Hans Engelfriet.

Beste Hans,

Ik kan het zo niet bevestigen, maar ik zal eens informeren.
Onder het door velen ondertekende document bij de eerste steenlegging van de Rehobothkerk in 1950 staat ook de handtekening van Jan Hendrik van Duuren (penningmeester), broer van mijn opa die naar Den Haag is verhuisd in de jaren 20. Deze J.H. was behoorlijk actief als ouderling in de jaren daarna.
Zijn broer Chris en zus Cornelia zijn in de Vrije Evangelische kerk terechtgekomen. Chris is later tot zijn pensioen in dienst geweest van Johannes de Heer en is op een gegeven moment met deze Rotterdamse evangelist naar Driebergen verhuisd.
Mijn overgrootvader ging voor de oorlog ook wel naar bijeenkomsten van zuster Haaijer in een zaaltje "De Samaritaan". Hoewel er in Rotterdam een straat naar haar genoemd is, kan ik verder niets over haar vinden op internet.

Groeten, René

Beste Renee.

Nou dat klopt precies, het was inderdaad J.H.van Duuren. Hij heeft volgens mij later een assurantie/accountantskantoor gehad, wat later is overgenomen door dhr.v.d.Veen. Dit accountantskantoor is later weer overgegaan in DRV Accountantskantoor met een aantal kantoren in Nederland en via een andere functie die ik heb, doe ik nog steeds zaken met DRV Accountants thans in Rotterdam aan de Hoofdweg in Rotterdam.

Wat wordt de wereld toch klein met internet.

O ja, bij J.H.van Duuren ging ik vroeger kinderpostzegels verkopen; men kocht daar bij mij voor een groot bedrag aan kinderzegels, wat ik in die periode altijd heel leuk vond.

Groetend,

Hans Engelfriet.





Klik hier voor de overige kerk verhalen op onze site





Familiewapenklein
wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....


Terug naar de top





Last update :

21 September 2004