Een van de bekendste plaatsen nu nog steeds te bezoeken is Fort Rotterdam in Makassar :
Tijdens de WOII werd het volgende overzichtsverhaal over de naam Rotterdam in de wereld geschreven :
Rotterdammers trokken de wijde wereld in. Op 'n andere manier, dan tijdens de middeleeuwen. Ze stichtten handelscompagnieën, rustten expedities uit, die over de wereldzeeën zwierven, en overal lieten ondernemende Rotterdammers sporen achter van hun werkzaamheid. Ze doopten eilanden en plaatsen met den naam van hun geliefde stad, of gaven hun namen er aan en bleven aldus door de eeuwen voortleven, al gingen er dan ook weer verloren, doordat er andere namen aan gegeven werden.
De bekende zeevaarder Olivier van Noort gaf zijn naam aan de Oliviersbaai in de Straat van Magellaen. Deze baai werd later herdoopt, ze ligt ten Noordwesten van Kaap Froward en oostelijk van Port Gallant, aan de noordelijke kust van de straat.
Het is wel jammer dat deze Hollandse naam in Zuid-Amerika verloren is gegaan. In plaats daarvan vindt men echter in deze streken een Baai van Cordes en de Sebaldseilanden, genoemd naar een tweetal ondernemende zeevaarders, tijdgenooten van Olivier van Noort.
Vice-admiraal Simon de Cordes en kapitein Sebald de Weert behoorden tot de opvarenden van een eskader van vijf schepen, waarvan er slechts een, en wel dat ónder commando van kapitein De Weert, in het vaderland terugkwam, nadat aan den ingang van de straat drie kleine eilanden waren ontdekt, die naar De Weert werden genoemd.
De l'Hermite-eilanden in deze contreien herinneren aan admiraal Jacques l'Hermite en aan Geene Huigen Schapenham, vice-admiraal van een vloot, die langs Vuurland naar Peru zeilde, om daar den Spanjaarden afbreuk te doen, dankt de Schapenham-baai zijn naam.
l'Hermite is geen geboren Rotterdammer geweest, maar was een aanzienlijk Rotterdams koopman en reeder. Hij stierf in 1624, in het gezicht van de haven van Lima, welke door zijn vloot geblokkeerd werd, nadat hem datgene mislukt was, wat Piet Heyn wel gelukken zou, nl. het overmeesteren van een Spaansche zilvervloot.
Geene Huigen Schapenham was Rotterdammer van geboorte. Hij voer van Amerika naar Indië en nam daar met zijn schepen, waaronder verschillende buitgemaakte, aan een groote tuchtigings-expedttie deel. Met een zwaar geladen vloot zeilde hij naar Holland, doch stierf onderweg, in de Straat Soenda. Hij werd te Batavia begraven.
In Oost-Indië herinneren verschillende plaatsen aan Rotterdam. Op Celebes ligt in het district Makassar het Fort Rotterdam, dat op de Makassaren veroverd werd door admiraal Cornelis Speelman (Speelman-straat), eveneens een Rotterdammer van geboorte. Hij is korten tijd gouverneur-generaal van Indie geweest. Ook hij werd te Batavia begraven. Naar hem werd de Heer Speelmansbaai op de Zuidwestkust van Nieuw-Guinea genoemd, die later een anderen naam kreeg.
Klein intermezzo :
Aad heeft op zijn eigen site een unieke pagina samengesteld met portretten en biografieën van alle Gouverneurs-Generaal van Nederlands-Indië, Nieuwsgierig ? Klik dan maar gauw even op deze link
Weer verder met ons verhaal :
Een tweede Fort Rotterdam bestaat op het eiland Amboina. (Ambon) Verder ligt er een eiland Rotterdam in de Straat van Makassar, in de buurt van de eilanden Medemblik en Hoorn.
In Batavia vindt men de Rotterdamse Poort en Punt Rotterdam.
Een Rotterdammer, in Overschie geboren, Francois Witten, gaf zijn naam aan het Witters-eiland, een van de Islas Hermanas, een eilandengroep ten Westen van Luzon, een der grootste eilanden van de Philippijnen.
Deze Francois Wittert behoort tot de Rotterdammers, die in de koloniën aanzienlijke posten bekleed hebben. Hij bracht het tot admiraal en opperbevelhebber van de vloot in de Indische wateren, tevens tot generaal der troepen op de vloot, sneuvelde in een gevecht met de Spanjaarden, wien hij te voren veel afbreuk had gedaan. Hij koos het Wittert-etland tot strategisch steunpunt uit, waartoe het later nog herhaaldelijk heeft gediend.
In China ligt de Erasmus-baai, bij de stad Amoy, tegenover het eiland Formosa. Het lijdt geen twijfel, dat deze naam te danken is aan het Rotterdamse schip "Erasmus". Vermoed wordt, dat de naam van het vlek Erasmus op Ceylon eveneens tot dit schip of een naamgenoot er van teruggevoerd kan worden.
In het koude Noorden hebben de Rotterdammers op Oost-Spitsbergen een Hoepstock-baai achtergelaten, ofschoon deze naam niet behouden is gebleven. Hij komt echter op achttiende-eeuwse kaarten voor en valt terug te voeren tot Mathijs Jansz Hoepstock, een steunpilaar van de Noordse Compagnie. Hoepstock was walvischvaarder. Hij vestigde zich na een werkzaam leven op zee aan den vasten wal en ging in de Hoofdsteeg in teer handelen. Hij werd in de Sint Laurenskerk begraven, evenals zijn vrouw. Men veronderstelt, dat beiden aan de pest gestorven zijn.
Een aantal aan Rotterdam herinnerende namen is voorgoed van de wereldkaart verdwenen. Op het Jan Mayen-eiland herinnert een Mary Musbaai echter nog aan een Rotterdamse familie, die intusschen uit Den Briel stamde en een der vele bewijzen vormt, dat ondernemende lieden uit de omgeving naar Rotterdam togen, omdat daar betere vooruitzichten voor hen bestonden.
Mary Mus heette als meisje Maritge Cornelis. Ze schijnt een geboren Rotterdamse geweest te zijn en was in ieder geval een geboren koopvrouw. Haar naam komt onder die der bewindhebbers van de Noordse Compagnie voor. Volgens de overlevering zou de bemanning van een Rotterdamsch schip, door Maritge of Marie Mus uitgerust, de eerste traan op het Jan Mayen-eiland hebben gekookt. Ze Is in 1636 gestorven. Haar zoon Cornelis is secretaris van de stad Rotterdam geweest en verwierf vermaardheid als griffier der Staten-Generaal.
Tot slot mogen nog vermeld worden de plaats Rotterdam in den staat New York, gelegen aan de Mohawk-rivier, niet ver van het stadje Amsterdam, de koffieplantage Rotterdam in Suriname, aan de Cottica-rivier, terwijl het eilandje Anna-Moeka, behoorend tot de Vrienden-eilanden in den Stillen Oceaan, eens door Abel Tasman Rotterdam werd gedoopt.
En nu Aad weer die er al een paar mooie prenten bij heeft gevonden en op sommige plaatsen het verhaal wat heeft gekorrigeerd en nu nog aanvult met gegevens over Fort Rotterdam op St. Eustatius, gelukkig stond daar iets over op het internet, scheelt weer typewerk, niet ??
Fort Rotterdam
The Fortifications of St. Eustatius
Fort Rotterdam is another of Statia's defenses shrouded in mystery. The first appearance of Rotterdam was not until circa 1840 (although that section of the 1830 map was illegible). Even so, it is clearly an earlier construction.
It may be that Rotterdam was known by another name when it was first constructed, and was built and into ruins again before being located on maps. The 1742 map does not denote it, unless it is the "New Fort" rather than the Waterfort. The 1775 version has no "Rotterdam" but that map also omits other defenses known to have been in use at that time.
It may well be that Rotterdam was Hollandia (New Fort II). Architectural and masonry styles resemble those of the Dutch fortifications of the Waterfort, Nassau, and Fort Oranje. Those are all pre-1750's works, which, by association, may indicate a similar date for Rotterdam.
What is apparently a proposed plan for rennovations at the Waterfort and Rotterdam indicate Rotterdam is to have six cannon of 13 pounder size, six mortars, and two howitzers. It was to be connected to the Waterfort by a stairway.
Fort Rotterdam is situated upon a hill overlooking the Waterfort. This hill, beyond Smoke Alley, forms the southeastern side of Billy's Gut, and is the end of a ridge extending from the Upper Town. It faces Oranje Bay at a distance of an estimated 150 feet. It stands around 75 feet above sea level.
The ruins at Rotterdam have suffered fairly extensive damage from erosion and scavenging for building material. The remaining parapet sections have fallen, but in situ foundations exist. The intact, though displaced, parapet remnants were of a massive stone mortared construction as seen at the Waterfort, which was built in the last decade of the 17th century or first decade of the 18th century. It was open at the back, the whole being laid into an excavated area. Behind this, over the hill, is a flat area which contain the Godet ruins. This tract was too overgrown to investigate, but associated barracks might also be somewhere in that vicinity, or back along the ridge toward the Upper Town, if there ever were such buildings.
The parapet wall stood some 5 feet high, consisting of at least 6 courses
of mortared stone. The wall measured 4.6 feet thick. Exposed stones were
faced, and the wall core included some coral as well. They were then capped
on the top of the parapet with smoothed cement. Embrasures would have been
necessary to allow the cannon to fire beyond these large walls. One definite
and two possible examples of such features were detected.
Mocht er iemand nog iets weten over een Rotterdam buiten de Provincie Zuid-Holland, we houden ons aanbevolen.
Van onze Rotterdamse zeer gewaardeerde naamgenoot Aad van der Kuijp ontvingen we deze informatie:
- Ik mis in de reeks van Rotterdam de plaats Nieuw-Rotterdam in Suriname.
- Ook mis ik de naam Jan van Rotterdam in de geschiedenis van Nieuw Nederland ( New
York ).
- Er zijn nog drie eilanden met de naam Rotterdam.
- Op Java is nog steeds een voetbalclub met de naam Rotterdam.
- Rotterdammers zitten immers niet stil, alleen zijn er niet zoveel meer.
- Het eilandje van de huidige Tonga eilanden, door Tasman genoemd Rotterdam heeft de inheemse naam Hamoeka of Namoeka .
- Het fortje Rotterdam op Ambon ligt (de overblijfselen van een muur) bij het dorp Larike.
- In Batavia was de Rotterdamsche poort, en wordt in een zeemansliedje bezongen.
- En zo zijn er vele andere, tot op Formosa toe is de naam Rotterdam te vinden.
- De naam Amsterdam is in een veelvoud te vinden van de naam Rotterdam en over Amsterdam zullen we het dus maar niet hebben....
