Over precies een maand wordt Hans pas 60, en dus gaan we hier alvast wat van zijn cadeau vertellen, want je moet toch weten wat je aan je broer geeft, als Aad het nog niet uit heeft over een maand, krijgt Hans alleen de kaft natuurlijk.......
Nou weet Aad over 2 maanden natuurlijk weer geen antwoord te geven, op al die vragen die misschien komen n.a.v. deze cadeau verhalen, dus dan mag Hans die beantwoorden. Zijn emiel adres staat bovenaan deze pagina trouwens.
In dit verhaal gaan we het hebben over de postbestelling van Rotterdam tot 1795
Over de postdienst van Jacob Quack en zijn beroemde postkaart, daarover hebben we een apart verhaal: LINK
Ook in een stad als Rotterdam waren van oudsher door de vroedschap aangestelde gelegenheidsboden om berichten over te brengen naar de Staten, de vroedschappen van andere steden, etc.
Van oudsher stonden ook de kloosters in een stad regelmatig in schriftelijk contact met bisschoppen en andere kloosters van dezelfde orde. Deze boodschappers werden per reis betaald, en zij namen ongetwijfeld wel eens brieven voor derden mee die voor dezelfde richting bestemd waren.
Ook geregeld varende marktschippers en beurtvaarders zullen ongetwijfeld al vroeg bij het postvervoer ingeschakeld zijn geweest.
Kooplieden hadden in de late Middeleeuwen, voor zover zij konden lezen en schrijven, weinig of geen behoefte aan het voeren van correspondentie, zij bezochten doorgaans persoonlijk de markten in de naaste omgeving om hun waren te slijten of hun inkopen te doen.
Parma trekt Antwerpen binnen
Parma zit op het witte paard op de brug net voor de stadspoort van Antwerpen
1543 - 1592
zoon van de Landvoogdes Margaretha van Parma
Na de val van Antwerpen in 1585 kwamen ook veel kooplieden naar Rotterdam, bijvoorbeeld
LINK
Deze Antwerpse kooplieden, die zich meer met de internationale handel bezig hielden, waren minder gewend om zelf te reizen. Bovendien waren reizen door de oorlog met Spanje niet ongevaarlijk.
In deze waterrijke omgeving zouden dus de beurt- en veerschippers een belangrijke rol gaan spelen in het briefvervoer.
Rond 1600 waren er vanuit Rotterdam o.a. veren op Amsterdam, Bergen op Zoom, Breda, Brielle, Dordrecht. Gorinchem, Gouda, Haarlem, 's-Hertogenbosch, Leiden, Middelburg. Reimerswaal, Sluis, Utrecht, Vlissingen, Zierikzee, Antwerpen en Mechelen.
Bij enkele veren, zoals die op Dordrecht, werd onderscheid gemaakt tussen marktschippers en schippers van grove waren. De marktschippers hadden het monopolie voor het vervoer van brieven en pakjes, terwijl de schippers van grove waren op stukgoederen waren aangewezen.
Op 12 januari 1662 werd door de postmeester van Rotterdam verzocht een postdienst op Amsterdam te mogen inrichten voor het vervoer van de brieven welke na het vertrek van de schippers nog zouden binnenkomen. Dit verzoek werd door de vroedschap afgewezen.
De schippers verzochten hierop zelf deze postdienst te mogen uitvoeren tegen 1 stuiver extra port en sloten op 12 april 1667 een contract met de postmeester, waarbij deze het vervoer per nachtpost op zich nam. Het was de schippers, tegen behoud van de gehele port, toegestaan zelf ook brieven naar deze plaatsen te vervoeren. Daarentegen was het de postmeester toegestaan tweemaal per week te mogen verzenden naar Friesland, Groningen, Drente, Overijssel en Gelderland. De op deze ritten ontvangen porten behoefde hij niet met de schippers te delen.
De Amsterdamse schippers bleven buiten deze overeenkomst, zij behielden de gehele porto en besteedden de rit naar en van Alphen (aan de Rijn) tegen een vast bedrag.
Zij hadden oorspronkelijk uitsluitend het recht op de Amsterdamse brieven, doch zij wisten zich ook meester te maken van de brieven voor de steden boven het IJ, Harlingen en Stavoren.
Bij de overgang naar de Statenpost bleef de schipperspost ongewijzigd gehandhaafd. Uitgezonderd de schippersbrieven van Amsterdam, Leiden en Gouda waarvoor contracten bestonden, was het bij resolutie van 17 oktober 1753 de postiljons verboden om voor anderen brieven te vervoeren.
De overige schippersposten waren van minder belang. Hun recht op het vervoer van brieven was niet erkend en zij hadden geen bussen in de stad. Het waren de beurtschippers op Middelburg, waarvan de brieven bij ijsgang over Antwerpen gingen, op Zierikzee en op Dordrecht. De schipperspost bleef bij de invoering van de Statenpost in 1752 bestaan en de schippers werden pas in 1797 tijdens de Bataafse Republiek door de Staat uitgekocht.
Net als nu werd er op iedere postbestelling een teken van herkomst aangebracht, vroeger noemde men dat burineren. (letterlijk graveren m.b.v. een stempel of geschreven aanduiding). In die tijd werd ook vaak alleen de bovenste post van een stapel geburineerd.
Waarom ook toen al de post werd voorzien van een afzender stempel ? Toen was het gebruikelijk dat degene die de post ontving, de porto betaalde en zoo kon de ontvanger zien waar de post vandaan kwam. Pas ver in de 19e eeuw werd het gebruikelijk dat de verzender de porto moest betalen. Maar nog steeds kun je iets Poste Restante verzenden hoor, de ontvanger betaalt dan....
In de onderstaande prent een overzicht van de poststempels van ..... Rotterdam, maar de R werd ook door meerdere steden gebruikt, wat verwarrend inderdaad.
op de achtergrond de St Laurenskerk met links een brievenbus
Hier Bestel [naam ??] Brieve op Lyden
Nou kwam Aad deze prent heel bekend voor en dus zetten we deze erbij uit ons St Laurenskerk verhaal:
En jawel hoor, net geen brievenbus te zien, maar wel het Leidse Veer en bij de St Laurenskerk staan de (post)koetsen te wachten....wat is geschiedenis toch leuk, altijd maar de dingen combineren!!
De Groenmarkt vanaf het Leidse Veer
En uit hetzelfde jaar 1676 hadden we in ons St Laurenskerk verhaal nog een prent en zoo staan er nog veel meer prenten met veren in dat St Laurenskerk verhaal
Gezicht op de Binnenrotte bij de St. Laurenskerk.
Achter de kerk was het Amsterdamse veer, de vertrekplaats van de trekschuitdienst op Amsterdam.
Aan de overzijde van de Binnenrotte was het Leidse Veer
