een paar citaatjes uit dat verhaal ?
Waarom wordt St Laurens / Laurentius altijd afgebeeld met een rooster ?
En toen volgde een intrigerend, maar zeer humoristisch gedicht uit 1658:-
Daer staet den grooten martelaer
Tot voorbeeld van de Christenschaer,
Die voor sijn Heer de dood versmaet
En leven om het leven haet,
Vol moeds riep hy den rechter toe:
Maek u niet meer met woorden moe,
Keer om 't gebraed, maek saus gereet,
Ic ben haest gaer, hoor, bloedhond, eet.
Heyls brand verbrande eerst sijn hert,
Dies gaff den rooster weynig smert,
En branden onse herten niet,
Wanneer men sulke mannen siet?
En ja, dan word je als Protestants opgevoed mens toch wel nieuwsgierig, je weet al wel van dat rooster en hebt ook al wel eens gelezen dat St. Laurens de Beschermheilige van de Koks was en is en nog wat meer, zoals Unger vond, ja, we worden warm ???:
En dan eindigt het met weer zoo'n mooi gedicht uit weer 1658:
-
St. Laurens met sijn grooten rooster
Stond overal als Rottes trooster
Tja, en dan vind je dit, wat alles verklaart, ook van dat rooster....
In de derde eeuw na Christus (dus nog in de tijd dat Christenen werden vervolgd) vaardigde Keizer Valerianus een bul uit die inhield dat geestelijken, die geen afstand wilden doen van hun overtuiging, werden onthoofd.
Ook Sint Laurens, diaken (ook nu nog heeft een diaken de verantwoording voor de Kerk financien) te Rome en vertrouwensman van paus Sixtus II, kon niet ontsnappen aan deze fanatieke heksenjacht. Hij werd opgepakt en volgens de overlevering berecht in de tempel van Antonius en Faustina op het Forum Romanum.
Bij zijn gevangenneming eiste de rechter dat hij het vermogen van de kerk, dat hij beheerde, zou afstaan. Daarop toonde Laurens de armen en de zieken voor wie hij als diaken zorgde met de woorden:
Laurens onderging de vuurdood en werd op 9 augustus 258 onthoofd. Dat lichaamsdeel bevindt zich thans in de San Lorenzo in Florence.
Volgens een legende redt Laurens nu elke zondag één ziel uit het vagevuur.
Zoals velen van jullie al inmiddels weten, bereiken ons altijd zeer veel mails naar aanleiding van onze familie website. En zeg nou zelf: het is een hartstikke leuke site, toch???
En zo gebeurde het de afgelopen periode weer. Op woensdag 17 september 2003 ontvingen wij de volgende e-mail:
-
Geachte mevrouw Engelfriet,
Ik ben van de Rotterdamse studentenvereniging Laurentius. Wij maken ieder jaar een Almanak, een dik jaarboek waarin wij onder andere mooie verhalen opnemen. Wij zouden het leuk vinden om u een keer te interviewen voor ons boek. Het lijkt ons leuk om wat meer te weten te komen van de geschiedenis van de stad waar we studeren en dit te delen met onze studiegenootjes.
Ik hoop dat u ons een keer wegwijs wilt maken in het verleden van Rotterdam.
Met vriendelijke groet,
Arnoud van de Laak, praeses Almanak 2003
Maar je bent niet voor niets "stamhoofd" met een pr functie, dus ik kan hier weer achteraan gaan.
-
Beste Arnoud van de Laak,
Via mijn broer Aad ontving ik jouw e-mail gericht aan mijn moeder Alie Engelfriet. Ik begrijp hieruit, dat jij en jullie graag met haar een interview willen houden voor de jaarlijks te verschijnen Almanak van jullie studentenvereniging.
Nou, dat is niet de eerste uitnodiging, welke wij ontvangen. Mijn moeder heeft inmiddels de respectabele leeftijd van 83 jaar!! bereikt en je kunt je wel voorstellen, dat zij heel wat kan vertellen over nog steeds haar stad Rotterdam.
Mede gezien haar gezondheid (zij kan niet veel meer reizen) zou het heel leuk zijn om dat interview bij haar thuis te houden.
Ik ben de oudste zoon van haar en mijn naam is Hans Engelfriet en ik regel dit soort gebeurtenissen. Het lijkt mij goed, dat je mij hierover even belt, zodat wij in overleg een afspraak kunnen maken en misschien kun je alsdan aangeven op welke wijze je dit interview wilt inrichten, ik bedoel over welke periode bv.
Je ziet: ik stuur dit mailtje naar de andere medewerkers aan onze site en overige familieleden, zodat wij dan allemaal op de hoogte blijven van de nieuwste leuke ontwikkelingen.
Ik hoor graag van je verder.
Groetend,
Hans Engelfriet.
Voor de nog nieuw uit te geven Almanak had men als thema CONTRAST gekozen. En één van de CONTRASTEN die zij op papier wilden krijgen, was het verschil over het Rotterdam van nu en van vóór de 2e wereldoorlog. Daarnaast trachten deze studenten nog op tal van andere gebieden CONTRASTEN in kaart te brengen, zoals de sport van nu en vroeger, de architectuur van nu en vroeger en nog veel meer onderwerpen.
Je vraagt je alleen af: moeten deze studenten dan niet studeren? Nou, ik dacht het wel, maar dit schijnt er nu ook bij te horen!! Over CONTRASTEN gesproken!!!
Over het CONTRAST van het Rotterdam van nu en vroeger is natuurlijk heel veel te zien op onze site, vandaar dit contact wellicht.
En wat wilden die studenten nu precies? Jawel, alweer een interview met moeder Alie over het Rotterdam van nu en vroeger.
Na wat heen en weer mailen werd uiteindelijk de afspraak gemaakt bij moeder Alie thuis op 2 oktober 2003 zo tegen 14.00 uur. Natuurlijk was moeder weer helemaal in haar nopjes en zij keek er weer helemaal naar uit, wat er nu weer ging gebeuren.
En zoals het goede studenten betaamt, volgde nog een heuse bevestiging van de afspraak op 1 oktober 2003:
-
Geachte heer Engelfriet,
Wij kijken uit naar de ontmoeting met u en uw moeder, die wij morgen zullen hebben. Door omstandigheden zal ik vergezeld worden van een ander commissiegenootje dan ik u eerder had gemaild. In plaats van Sander Droes zal Paulien Hop meegaan.
Wij hebben het een en ander aan voorwerk gedaan, onder andere in de bibliotheek. Zoals afgesproken zullen wij een fototoestel en een opneemapparaat meenemen.
Met vriendelijke groet,
Arnoud van de Laak en Paulien Hop.
En jawel hoor, stipt om 14.00 uur wandelden twee studenten de straat in bij moeder, dat zag je zo. En wat gebeurde? Jawel: aan de overkant van de straat bij de oneven nummers begonnen zij te zoeken naar nr. 4. Maar gelukkig hadden zij toch al wat geleerd op de Universiteit en spoedig kwamen zij er achter, dat de even huisnummers aan de overkant waren en dat zij daar dus moesten zijn.
Dus vijf minuten later stapten twee studenten het huis van moeder Alie binnen. Nu, zij hadden zich niet onbetuigd gelaten, want moeder werd gelijk bedolven onder een heuse appeltaart. Dus eerst werd er maar eens even een koppie thee gezet en daarna genuttigd met uiteraard de heerlijke appeltaart.
Nou weten jullie ook wel, dat ik altijd wel nieuwsgierig van aard ben. Dus ik vroeg die studenten het hemd van het lijf, zal ik maar zeggen. Al spoedig kwam ik er achter, dat de praeses van de club (je kunt ook gewoon voorzitter zeggen hoor!!!) student bedrijfskunde is. Nu, een prima vak dacht ik, waar nog toekomst in zit. De studierichting van de andere studente ben ik even kwijt, want zij hielp moeder mee met thee zetten en appeltaart snijden.
Al spoedig daarna volgde het echte werk. De praeses van de studentenvereniging Laurentius (ik blijf hem zo maar noemen!!) toonde mij een vorige editie van hun Almanak. Nou een zeer indrukwekkend boekwerk zeker met zowat 50% gevuld met advertenties van sponsoren. En dan natuurlijk verder gevuld met allerlei foto's van studenten van vroeger. Van enkelen wist de praeses te vertellen wie met wie een relatie was aangegaan, want dit bleek toch ook wel een belangrijke doelstelling van die Almanak te zijn.
Maar terug naar het onderwerp CONTRASTEN. Aan de hand van tevoren opgestelde vragen, vroeg de praeses van alles en nog wat over Rotterdam aan moeder.
En moeder maar vertellen en vertellen, het werd zelfs nog autobiografisch, want ik kom ook nog in het verhaal voor.
En zo tegen 16.00 uur voltooide de praeses zijn interview en sloot maar af. Men moest natuurlijk weer tijdig op weg huis, naar de studentenhuizen op de Oostzeedijk en omgeving.
De praeses zou zo spoedig mogelijk een verslag van dit interview maken en naar mij toe sturen. Tevens beloofde hij in december a.s. mij een exemplaar te zenden van de nieuwe Almanak.
Natuurlijk zijn er ook nog foto's gemaakt van deze ook weer bijzondere ontmoeting. Daarom bijgaande twee foto's van de studenten, met links de praeses en daarna een foto met de studenten en moeder op de bank. Speciale aandacht voor de verse bos bloemen op haar tafel.
De praeses had toegezegd, dat hij het komende weekend hard zou gaan werken aan het interview en dat het zeker in het weekend van 4 en 5 oktober 2003 gereed zou komen. Alsdan zou ik bericht van hem ontvangen.
Nu weet ik al een beetje uit ervaring, toen ik nog werkte, dat het met studenten altijd wel anders gaat dan dat zij beloven, dus maar even afwachten, want in het bewuste weekend kwam er dus……….juist…………….NIETS.
Inmiddels waren mijn foto's al lang klaar, dus op zaterdag 25 oktober 2003 stuurde ik maar eens de door mij gemaakte foto's naar de praeses.
En jawel hoor………..op maandag 27 oktober 2003 ontving ik een e-mail van de praeses met het verslag van het interview alsmede nog een leuk verhaal over CONTRAST in Kralingen (echter nog zonder foto's).
Daarna kwam er nog een e-mail van de praeses, waarin hij vertelt, dat hij het beeldmateriaal van Kralingen naar mij zal sturen, zodra het wat rustiger bij hem wordt. En verder vindt de praeses het erg leuk om zijn stuk tussen onze mooie verhalen terug te zien,. Maar dit mag pas ná 11 december 2003, omdat men het thema van het boek tot die datum geheim wil houden. Want stel je voor, dat iemand via GOOGLE de naam van de praeses zou intoetsen, dan wordt bekend, dat moeder hiervoor geïnterviewd is over het thema……………ja juist……………. CONTRASTEN.
Nu, die wens respecteren wij natuurlijk graag, maar ná 11 december 2003 gaan jullie toch voor de bijl hoor, beste Arnoud van de Laak (praeses) en Paulien Hop.
Er kwam echter nog een probleempje om de hoek kijken. Broer Aad (webmaster van onze site) was inmiddels ook al in het bezit van het interview en het andere Kralingse verhaal, zal ik maar zeggen. Nu, Aad zit vol historische gennen en kwam onmiddellijk terug met opmerkingen over dat interview, omdat het toch wel enigszins historisch rammelde. Maar gelukkig heeft Aad hierdoor toch nog goed geslapen, maar moest dit wel terecht even kwijt.
De opmerkingen van Aad heb ik op een correcte wijze doorgegeven aan de praeses en nu maar hopen, dat het t.z.t. toch wel historisch verantwoord zal verschijnen in het nieuwe Almanak, die ik hopelijk in december 2003 van deze studentenvereniging zal ontvangen.
En dit is dus het prachtige interview met moeder Alie geworden:
Al moet Aad er even aan toevoegen dat h.e.e.a. qua jaren niet helemaal klopt, de exacte details over bijv. het verdwijnen van Station Maashaven, kun je vinden in dit verhaal
Ook bij het CONTRAST verhaal kunnen we heel veel foto's van onze website bijplaatsen, maar we moeten dan gokken of het dezelfde foto's zijn en dus maak gebruik van onze Search Engine, kom je vanzelf heel veel bijbehorende foto's en verhalen tegen
| Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind Search Engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Kralingen, Oostplein, Kaat Mossel etc etc en klik op ENTER |
|---|
Neem eens de tijd om met de metro richting Ommoord te rijden. Een plek waar Rotterdam aan de horizon ligt, maar waar mensen zich vaak meer Rotterdammer voelen dan in het centrum van de stad. Ook een plek waar veel Rotterdammers van de oude stempel zijn gaan wonen, nadat ze zich vervreemd voelden van de moderne stad die Rotterdam van lieverlee is geworden.
Hier woont Alie Engelfriet-Boogaard, een dame op leeftijd, met tientallen verhalen over Rotterdam zoals het was en hoe Rotterdam is geworden zoals het nu is. Een groter contrast tussen de uiteenlopende verhalen van Alie Engelfriet en de moderne geschiedenis van onze stad is niet denkbaar. Waar de moderne typering van Rotterdam bestaat uit tramconducteurs, politie en Feyenoordrellen, daar praat mevrouw Engelfriet-Boogaard over een hechte groep Rotterdammers die elkaar helpen, ook als ze elkaar niet of nauwelijks kennen. In geuren en kleuren vertelt Alie Engelfriet-Boogaard over het oude Rotterdam. De contrasten 'voor de oorlog' en 'na de oorlog' met de oorlogsperiode als scheidslijn en het bombardement als scherprechter tussen het begin van het heden en het eind van het verleden zijn terugkerende onderwerpen. Het beeld dat ze schetst tekent een binnenstad met een oud centrum, steegjes en hofjes, waar de Coolsingel nog een 'singel' was met een gracht die beide kades scheidde.
'In acht minuten was het hart van de stad veranderd in een brandende vlakte. Je moet weten dat de brand nog zeker vijf weken heeft gewoed. We zijn gevlucht naar het noorden van de stad, uiteindelijk is ons huis gespaard gebleven omdat het vlak achter de Noordsingel lag. Het water van de singel hield het vuur tegen, dat is onze redding geweest.' Mevrouw Engelfriet-Boogaard herhaalt dat de Duitsers precies wisten wat ze deden toen ze de bommen lieten vallen op de stad. Belangrijke gebouwen als het stadhuis en het postkantoor bleven vrijwel onbeschadigd. Dit levert het beeld op van een verlaten vlakte waarin nog slechts enkele gebouwen rechtovereind stonden.'
Hoe het was
Dat de stad compleet veranderd is volgt uit de onderstaande beschrijving van het vooroorlogse centrum van de stad. Als je vroeger met de trein de stad binnenkwam vanuit het oosten stapte je uit op het Maasstation, een kopstation aan de oevers van de Maas. Het Maasstation eindigde op de hoogte van de Willemsbrug. Naast het Maasstation lag het Havenziekenhuis. Het Havenziekenhuis is er nog steeds en staat nu bij Oostplein, het Maasstation was al voor de oorlog helemaal verdwenen. Behalve het spoor dat uitkwam op het Maasstation liep er een andere spoorlijn dwars door de stad, namelijk de spoorlijn die nu door de Blaaktunnel loopt, maar dan boven de grond. Deze spoorlijn liep precies over het Blaakplein en verbond met een brug over de Maas het noorden met het zuiden. Aan de zuidzijde van de Maas liep het spoor over Noordereiland en de oude Hefbrug. Aan deze spoorlijn lag een ander station, ongeveer op de plek waar nu station Blaak ligt. Verrassend genoeg was de naam van dit station Beurs. Deze, tegenwoordig onlogische verschuiving staat niet op zichzelf. Het centrum van de stad lag voor de oorlog meer naar het zuidoosten. Om precies te zijn meer in de richting Blaakplein, Oude Haven en de Westermeijertoren. Deze toren, voor echte Rotterdammers nog altijd 'het Witte huis', was in de dertiger jaren het hoogste gebouw van Europa.
Hoe het werd
Vanachter een tafeltje met fotolijstjes vertelt mevrouw Engelfriet-Boogaard over het verwoeste centrum van de stad. Ook uit de bezettingstijd komen indringende verhalen. 'Zelfs op zondagen vielen de Duitsers de kerk binnen. Er kwam dan iemand van het verzet de kerk binnen, die liep naar de koster. Daar werd wat gesmoesd, waarna de koster naar de dominee liep. De dominee zei vervolgens heel kalm: 'we zullen nu gezamenlijk een gedicht voordragen en daarna vraag ik alle mannen van achttien jaar en ouder de kerk te verlaten'. Niet veel later stormde de Duitsers de kerk binnen en vonden daar alleen vrouwen en kinderen. Dat is drie keer zo gebeurd. Uiteindelijk is het toch een keer fout gegaan. Mijn man is in die tijd weggevoerd naar Duitsland. Hij is twee jaar weggeweest. De geboorte van onze zoon Hans heeft hij niet meegemaakt. Ik heb altijd geloofd dat hij weer terug zou komen, misschien tegen beter weten in. Op een gegeven moment, het was vlak na de bevrijding en de radio deed het weer, kwam er een bericht dat er volgende week treinen zouden binnenkomen met mannen die gewerkt hadden in Duitsland. Ik zei direct, maandag komt Piet thuis. Ik had maandagochtend het hele huis aan kant gemaakt. Mijn moeder zei dat ik niet goed wijs was. Maar na het middageten had ik kleine Hans in zijn bedje gelegd en van boven hoorde ik de deurbel. 'Dat is Piet!'. En jawel, daar stond hij, wat een weerzien. We zijn naar boven gegaan waar Hans lag te slapen. Ik had Hans vaak een foto van zijn vader laten zien en hem geleerd dat dat zijn 'papa' was. Toen hij wakker werd en voor het eerst zijn vader zag zei hij: 'papa'. Een fantastisch moment. De bevrijding was zo'n bijzonder moment. De koster hees buiten de Nederlandse vlag en kort daarna zette de organist het Wilhelmus in. Ik heb het Wilhelmus nooit meer zo gehoord als toen. De tranen liepen over mijn wangen.
Wederopbouw
Ook na de oorlog was het nog verschrikkelijk behelpen. Behang was er niet en voor vloerbedekking gold hetzelfde. Maar mensen zijn creatief. Toen kon je wel een pot waterverf kopen en daarmee schilderde je het behang, zag het er toch weer fris uit. Als je ergens een stuk zeil kon krijgen, dan legde je dat langs de muren. In het midden van de kamer legde je dan een kleed. De mensen hielpen elkaar ook. Als je een nieuwe broek wilde, dan kon je die nergens krijgen. Via de buurvrouw en daar weer een vriendin van en dan weer, nou ja je kent het. Maar die broek kwam er. Narigheid brengt mensen bij elkaar. Saamhorigheid kan heel mooi zijn. Er werden geen mensen buitengesloten.
Pas na 1945 is er echt begonnen met het opbouwen van het centrum. Tot die tijd was er geen geld en alle mannen werden weggevoerd naar Duitsland. Na de oorlog werd het beeld 'de verwoeste stad' van Zadkine onthuld. Ik was bij de onthulling. Vlak na de onthulling begrepen we het beeld niet. Maar toen stond Burgemeester Oud op. Hij legde uit dat het beeld Rotterdam voorstelde, het hart van de stad weg was. We vonden het zo mooi, want het hart van de stad wás weg.
Toch ben ik blij dat de haat tegen Duitsers nu veel minder is. We noemen de Duitsers van toen moffen. Laten we dat zo houden, dan zijn de jonge Duitsers gewoon onze buren, want we kunnen hun toch niet kwalijk nemen wat hun overgrootvader heeft gedaan. Rotterdam is niet meer mijn Rotterdam. De Rotterdamse taal verdwijnt ook, dat geeft niet hoor. Maar het is toch jammer dat van de oude Rotterdamse families niemand meer echt in Rotterdam woont. Maar ja, ik heb u lief mijn Rotterdam.
Contrast in Kralingen
Over het bombardement op Rotterdam in mei 1940 zijn vele boeken en publicaties verschenen. De meeste van die boeken richten zich op het centrum van de stad. Minder bekend is dat ook Kralingen het zwaar te verduren heeft gehad, vooral het westelijk gedeelte van Kralingen aan de kant van Oostplein kreeg het zwaar te verduren.Op de foto (FOTO1)hieronder zie je Oostplein rond 1925. De molen op het midden van het plein, molen de Noord, zou het bombardement en de branden van mei 1940 doorstaan. De woonwijk aan de bovenkant van de foto zou echter totaal verwoest worden. De straat die rechtsboven wegloopt is de Oostzeedijk, het gebouw op de rechterhoek van Oostplein is het gebouw van de Amsterdamsche Bank, tot midden jaren '90 heeft hier de ABN AMRO nog kantoorgehouden, tegenwoordig vind je hier Broodje snor en aan de achterkant De Koophandel.
Op de plattegrond (FOTO2) hieronder herken je de Oostzeedijk, de Admiraliteitskade en het Boerengat. Ook is de Infirmeriestraat te zien waar toen der tijd de pillenfabriek stond. Op de derde foto (FOTO3) zie je de Oostzeedijk in de richting van Oostplein, wederom met molen De Noord op de achtergrond. De elektrische tram die je hier ziet rijdt in de richting van de Honingerdijk waar vroeger aan het eind de keerlus lag. Al vanaf 18 september 1905 rijdt een elektrische tram over de Oostzeedijk.
De begrenzing van het verwoeste gebied in Kralingen is in grote lijnen als volgt aan te geven: Oostplein-Oostzeedijk-Aegidiusstraat-Lusthofstraat-weteringstraat (lag in het verlengde van de Lusthof)-Vlietstraat (lag in het verlengde van de Slaak) en (de gedempte) Slaak. Op een aantal andere plaatsen in Kralingen zijn ook verwoestingen aangericht. In totaal werden in de meidagen van 1940 ongeveer honderd brandbommen op Kralingen gegooid.
Twee grote Lanen doorkruisen het hart van Kralingen, de Voorschoterlaan en de Avenue Concordia. Vanaf Oostplein passeer je als eerst de Voorschoterlaan. De bovenste foto is genomen in 1935. Tijdens het bombardement bleef de Voorschoterlaan gespaard. Aan de kant van de Oostzeedijk trof je er destijds een aantal nog steeds vermaarde winkels. Zo was er gevestigd Boekhandel Amesz op nummer 145-A, deze boekhandel vind je nog steeds op deze plek. Even verderop vond je drogist Bogerman, op nummer 151-A en de sigarenwinkel van G.I. Lottman op nummer 139-A. Op de hoek van de Voorschoterlaan en de Lusthof was een van de verborgen contrasten van het Rotterdamse verleden te vinden. Hier trof je de dokterswoning van huisarts Van der Velde. Daar waren twee wachtkamers aanwezig; een voor particulieren en de andere voor 'fondspatienten'. Dit onderscheid in rangen en standen was niet uniek. Iets verder richting de Oude Dijk stond een lagere meisjesschool die een A- en B-afdeling had. Op de A-school zaten de meisjes met rijke ouders en op de B-school de leerlingen waarvan de ouders niet zo rijk waren.
In tegenstelling tot de Voorschoterlaan werd de Avenue Concordia (foto hieronder) wel getroffen door de bommen van de Duitsers. In de buurt van de Lusthof werden 41 woningen door brandbommen verwoest. De Avenue heeft haar naam te danken aan bouwonderneming Concordia die het grootste deel van de huizen heeft gebouwd. Ook hier treffen we een winkeltje met een lange historie. Banketbakkerij C.J. Carlier, gevestigd op nummer 57 bestond rond de eeuwwisseling van de 19e naar de 20e eeuw al. Bij Carlier kun je nog steeds binnenlopen voor banket en chocola.
Een ander karakteristiek stuk Kralingen is de Admiraliteitskade. De boten die op de foto hiernaast (FOTO 7) te zien zijn liggen in het Boerengat, op de hoogte waar nu Kaat Mossel zit. Links is de Oostbrug te zien, die het Oostplein met de Oostmolenwerf verbind. De admiraliteitskade is genoemd naar de scheepswerf die van 1589 tot en met 1849 bij het buizengat (verlengde van het Boerengat in de richting van de universiteit) te vinden was. Op deze marinewerf van de Rotterdamse admiraliteit werd onder meer halverwege de zeventiende eeuw het vlaggenschip 'De Zeven Provinciën' gebouwd. Dit admiraalsschip van Michiel de Ruyter kwam in 1666 in de vaart. Na sluiting van de scheepswerf bleef 's Landswerf (andere kant van het water tegenover de admiraliteit) en de admiraliteitskade ons aan dit verleden herinneren.
Maar ja, een verhaal zonder foto's is ook maar niks en dus hebben we toch maar een paar foto's hieronder erbij geplaatst:
We staan op de Oostzeedijk en kijken naar het westen.
Op de achtergrond links zien we het rijtje huizen en winkels tussen het Achterklooster (juist links van de molen; onzichtbaar achter Lijn 1 naar de Honingerdijk) en de Hoogstraat (links).
Uiterst rechts zien we op de achtergrond de bebouwing van het begin van de Goudschesingel.
De molen "De Noord" staat op de hoek tussen Achterklooster en Goudschesingel (achtergrond).
Het rijtje winkels links staat op de hoek tussen Achterklooster en Hoogstraat (voorgrond)
De Gereformeerde Kerk van Kralingen
Op de noordwesthoek van de Annastraat (links) en de Avenue Concordia staat de door J.B. Winters gebouwde Gereformeerde Kerk van Kralingen, geopend in 1888.
In WOII deed het gebouw dienst als postkantoor, het postkantoor in de Vredehofstraat was op 14 mei 1940 gebombardeerd. Op de linker hoek is daarom een brievenbus zichtbaar met postzegelautomaten.
In 1981 werd het gebouw verkocht aan de Evangelische Broedergemeente.
De Gereformeerde Kerk van Kralingen
Al deze foto's komen uit o.m. dit verhaal en we besluiten met wat fraaie prenten uit dit verhaal:
Op een terrein aan het Boerengat was de scheepswerf (Tuighuis) van de Admiraliteyt van de Maeze gevestigd, na een brand herbouwd en herdoopt tot Rijkswerf, tot de komst van de spoorwegen.
Aanvankelijk werd het Maasstation gepland op de plaats van de Ooster Oude Hoofdpoort die alvast werd afgebroken, de plannen wijzigden zich, want het Maasstation kwam op het terrein van de Rijkswerf..........
In het Arsenaal van de Admiraliteyt van de Maeze aan het Oostplein werden vanaf 1869 de Mariniers ondergebracht tot 14 mei 1940.
1569 - 1630
van 1603 - 1628 bevelhebber van het Spaanse leger in Vlaanderen
De Spaanse Kade dankt haar naam trouwens aan de doorreis van de Spaanse markies Ambrosio Spinola (1569-1630). Spinola werd op 31 januari 1608 met een groot gevolg en met andere onderhandelaars over het 12-jarige bestand in de 80-jarige oorlog, op doorreis van Dordrecht naar Den Haag door het Rotterdamse stadsbestuur plechtig ontvangen en ingehaald. Hij kwam over het ijs en zette op het Hoofd of Oude Hoofd het eerst voet aan wal. Dit gedeelte van het Oude Hoofd werd vanaf omstreeks 1637 Spaansekade genoemd.
Op 6 februari 1608 werd Spinola (rechts), reizend in 8 koetsen, in Rijswijk bij de Hoornbrug ontvangen door Maurits (links)
Aan de doorreis van Spinola dankte Rotterdam het huis met de mooie naam "De Gecroonde Spinola" op de hoek van de Spaansche Kade
