Een e-mail sturen? Het e-mail adres is aad@engelfriet.net
(klik op deze tekst om een voorgeadresseerde mail te openen)
Terug naar  het Engelfrieten overzicht

Naar beneden 

dit verhaal is een exakte kopie van het verhaal van Alex den Ouden, klik maar even op deze link
Rotterdamse muziektenten, o.m. die op het Pijnackerplein
jullie zullen begrijpen dat we het belangrijk vonden om dit verhaal ook op onze eigen site te hebben


Rotterdamse muziektenten - muziekkoepels - muziekkiosken

We hadden de pagina over het Pijnackerplein net stevig uitgebreid en aangevuld, krijgen we een mailtje uit Amerika:

Nou hebben jullie toch nog het allermooiste van het hele plein vergeten. Namelijk de muziektent, of hoe je dat nou zo vlug op zijn Rotterdams zegt.

Dat was George Quellhorst uit Ohio en hij stopte er gelijk een foto bij, die z'n broer Ger in juni 2000 ervan maakte. Ger woont in Rotterdam en het grappige is, dat hij ons over precies diezelfde muziektent óók net had geschreven.

Nu zijn muziekkoepels op onze website niet helemaal verwaarloosd. Ze worden her en der genoemd. Maar we geven toe, dat het een onderwerp is dat we graag eens nader zouden willen bezien. Aan de slag, dus!

Pijnackerplein

Hierover hebben we natuurlijk de opmerkingen van Alie geboren Boogaard, die aan het plein opgroeide. Zij schreef over de jaren 1930:

En om niet te vergeten, de Muziektempel. Op zomeravonden kwamen er orkesten spelen, ook het politieorkest. Ik herinner mij ook een jongenskoor, die speelden op de mondharmonica, prachtig was dat. Alleen als de muziek heel mooi was, mocht van Vader het raam open en mochten we naar buiten kijken en dan was het natuurlijk feest bij ons thuis en dus heel gezellig.

Even inhaken op die mondharmonica-ende jongens, wij hebben hier een foto, van omstreeks 1935 (geschat) van Mondharmonicakoor "Klein maar Dapper". Allemaal jongens, een man of 65 wel, waarvan een 12-tal niet op de mondharmonica speelde maar op de trommel. Die foto is genomen op het Afrikaanderplein, maar het zou ons niks verbazen als Alie nu juist dit koor gezien had. Het stond hoog aangeschreven. De knapen waren tussen de vijf en vijftien jaar oud. Laat maar weten als je wilt dat we deze foto op de website plaatsen.

Om te beginnen, eerst maar eens een opname uit omstreeks 1930. Hij biedt een mooi zicht op de koepel, grofweg naar het westen. Waarschijnlijk werd de foto genomen vanuit de bovenverdieping van het rijtje panden uit 1897 dat in het verlengde van 't Zaagstraatje langs het plein staat. Je ziet dat de koepel op een gemetselde voet rust. In het midden bovenop een hoge vlaggemast. Geen windvaan, zoals tegenwoordig. Zo'n fier en hoog wapperende vlag, bij de bruisende muziek van "Fanfare Crescendo", de glimmend gepoetste instrumenten der koperblazers blikkerend in de zon, kun je 't je voorstellen? Daar word je gelijk helemaal vrolijk van!

Meer naar achter op het Pijnackerplein zien we een plantsoentje, met ijzeren hek eromheen. Beide waren begin jaren 1950 al verdwenen. De huizen op de achtergrond staan aan de Benthuizerstraat, die hier raakt aan het Pijnackerplein. Naar links ga je richting Zwartjanstraat (door de Derde Pijnackerstraat); naar rechts richting Zaagmolenstraat (door de Benthuizerstraat). Het Pijnackerplein dateert van 1895-1897. De muziektent is er echter, zo blijkt uit een oude ansichtkaart, pas na 1903 gekomen.

De muziektent op het Pijnackerplein, met betonnen voet (foto Ger Quellhorst)

In 1970 werd het Pijnackerplein voor de eerste maal geheel gerenoveerd. De muziekkoepel bleef behouden, maar hij kwam op een massale en tamelijk monsterachtige betonnen voet te staan. In nevenstaande foto zie je die voet. En in 2000 werd de hele zaak opnieuw gerenoveerd. De stijlloze betonnen voet verdween weer en er kwam een mooie gemetselde uitvoering voor terug, die als twee druppels water lijkt op de originele. Zo ziet het er weer een stuk beter uit. Kijk maar naar de onderstaande foto die we in augustus 2000 maakten.

Heb je ook dat stalen meubilair op de voorgrond gezien? We zijn eigenlijk vergeten om er eens op te gaan proefzitten. 't Zal wel oerend hard aan de billen zijn, vrezen we?


Rondoplein, Heyplaat

Op weer een andere plaats op deze website, namelijk daar waar Juf Jannie vertelt over de Openbare Kleuterschool "het Kraaienest" op Heyplaat, verschijnt eveneens een muziektent ten tonele:

De bus stopte op het Rondoplein, het eindpunt. Een mooi beboomd plein met een grote muziekkoepel aan het eind. Ik stelde mij voor dat daar een groot blaasorkest zat te spelen en dat alle kinderen daarvoor stonden mee te zingen. Later zou dat wel tegenvallen, ik heb de koepel welgeteld één keer door een blaaskapel zien gebruiken en er was weinig publiek, dat nog niet meezong ook.

De koepel op het Rondoplein staat er nog (als je 'm zo weinig intensief gebruikt, slijt-ie natuurlijk ook niet). Jannie zag 'm recent en wijzelf trouwens ook. We hebben er gauw foto's van gemaakt, kijk maar.

Eerst de voorzijde, gezien naar het zuiden, op het Rondoplein.



En vervolgens de achterzijde, gezien naar het noorden, in de Vestastraat, die achter langs het Rondoplein loopt.




Karel de Stouteplein

En puur bij toeval waren we net met een van de lezers, Kees, aan het e-corresponderen over een stukkie Charlois, rond het Karel de Stouteplein, toen hij ons een oude ansicht scande en mailde van .... de muziektent aldaar. Midden jaren 1930, schatten we die kaart.

Het valt ons uiteraard onmiddellijk op, dat deze muziektent als twee druppels water lijkt op die van het Pijnackerplein, die we hierboven al lieten zien. Wij zijn er van overtuigd dat ze naar hetzelfde ontwerp zijn gebouwd .... Vraag jij je trouwens ook af, waarom een muziektent in vredesnaam een schoorsteenpijp moet hebben? Is dit toevallig een stoom-muziektent? "Nee, nee", zegt Kees, onze schijnbaar onuitputtelijke bron van Rotterdam-informatie (die bovendien in die buurt geboren is), "dat is de pijp van de gasfabriek die vroeger tussen de Wolphaertsstraat en de Wolphaertsbocht stond, recht voor het Karel de Stouteplein en de Pompstraat. Die pijp stond al op een foto uit 1926. Ik moest daar vaak gaspenningen halen voor mijn ouders. Je weet toch, vroeger had je gasmeters, daar moesten penningen in voor er gas uitkwam".

Waarom we met Kees over deze muziektent correspondeerden? Ach, Kees en kompanen en hun vriendinnetjes hadden in hun jeugd die muziektent op het Karel de Stouteplein een geheel nieuwe bestemming toegedacht, eentje die in het geheel niet overeenstemde met het oorspronkelijk doel, namelijk muziek uitvoeren. Maar dat zal wel op meer plaatsen het geval geweest zijn, verwachten we zo.

We zijn er onlangs eens wezen kijken en konden geen muziektent meer vinden. In een naburig café dus fluks maar eens nagevraagd. De man achter de tapkast keek ons volledig verbijsterd aan: "Meneer, dat ding is al zeker twintig of dertig jaar weg hoor". Een buurtbewoonster van 80 jaar oud wist te vertellen, dat het inderdaad al weer 20 jaar geleden was, dat ze die tent sloopten .... Dus we kunnen jullie helaas geen nieuwe foto tonen.


Afrikaanderplein

En dan hadden wij persoonlijk de heilige overtuiging, dat er op het Afrikaanderplein ook een muziektent stond. Nou, die verleden tijd, dat klopte. Er heeft er een gestaan, jawel, maar die staat er niet meer, zo bleek bij een recente rondwandeling. Wij aangeklopt bij de speeltuinvereniging op het Afrikaanderplein en daar zat een tapkast vol oudere Afrikaanderpleinsters. Van die echte, onmiskenbare, die al tientallen jaren in de buurt woonden. De vraag voorgelegd en dat gaf wel enige hilariteit. Ze waren het niet helemaal met elkaar eens of-ie nou vijftien, twintig, vijfentwintig jaar geleden was gesloopt. Maar ze begonnen er lekker over te discussieren en wij zijn maar stilletjes weggeslopen. Voor de glazen door de tent vlogen ....

Inmiddels zijn we erachter gekomen, dat de koepel op het Afrikaanderplein reeds in het begin van de jaren 1960 is gesloopt "wegens verregaande bouwvalligheid". EN - we hebben er een mooie foto van gevonden. Hoera!

Deze foto werd gemaakt in 1949. Het Afrikaanderplein ligt nog gedeeltelijk open. In later jaren is het geheel geasfalteerd, met van dat asfalt waar schelpen in waren gestrooid. Kon je lekker op rolschaatsen! Maar hier ligt het nog deels open, en dat is een overblijfsel van de oorlog, toen op dit uitgestrekte plein (nood) tuinbouw werd bedreven.
Links zien we de muziekkoepel, achtkantig dak op houten zuilen. De kerk op de achtergrond is de St Franciscuskerk van de architect J. Magry, gebouwd in 1912. Het witte houten gebouwtje dat we voor de kerk zien, is het noodkerkje uit 1902. Dit zou na de oplevering van de kerk in 1913 afgebroken worden; het bleef staan en verdween pas in 1975, toen ook de St Franciscus werd gesloopt. Het houten gebouwtje doorliep een fascinerende carrièrre: in de Eerste Wereldoorlog was het een gaarkeuken; in 1947 werd het een patronaat, van waaruit (voor het eerst) jeugdwerk in de wijk werd bedreven. Het langgerekte - eveneens houten - gebouw dat we zien tussen de muziekkoepel en het (voormalige) noodkerkje werd in 1944 gebouwd, voor een gaarkeuken. Na de oorlog heeft er een ijzerhandel in gezeten (J.J.A. van der Avoort); een politiepost; en het is ook nog Clubhuis geweest van de Speeltuinvereniging "Afrikaanderplein".



Familiewapenklein
wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....


Terug naar de top





Last update :

31 Augustus 2001