Een e-mail sturen? Het e-mail adres is aad@engelfriet.net
(klik op deze tekst om een voorgeadresseerde mail te openen)
Terug naar  het Engelfrieten overzicht

Naar beneden 

dit verhaal is een exakte kopie van het verhaal van Alex den Ouden, klik maar even op deze link
De Industrieschool in de Bentheimdwarsstraat, in 1933
jullie zullen begrijpen dat we het belangrijk vonden om dit verhaal ook op onze eigen site te hebben


De Industrieschool in de Bentheimdwarsstraat, in 1932

Alie Engelfriet-Boogaard vertelt ....

Na de lagere school ben ik twee jaar op de Industrieschool geweest, aan de Bentheimdwarsstraat. De Industrieschool was in die tijd iets nieuws. Je leerde er naaien, verstellen, haken, strijken en je kreeg verder ook nog algemeen onderwijs, als aanvulling of uitbreiding op het lager onderwijs. De school had vanzelfsprekend een Reglement, ik weet nog precies hoe het begon:

Ik heb daar gezeten van 1931 tot 1933, toen kreeg ik een diploma, ik was 13 jaar. Van de Industrieschool ben ik gelijk in huis gekomen om mijn moeder te helpen. Ik was de jongste uit een gezin van 7 kinderen. Mijn moeder tobde met haar gezondheid en ze liet het al gauw aan mij over, het hele gezin te verzorgen. Ik zou je nog precies kunnen vertellen hoeveel overhemden per week ik voor Vader en mijn vijf broers moest wassen en stijven en strijken. Ik kan je ook precies vertellen hoeveel eten ik elke dag moest klaarmaken. Maar ja, zo ging het toch overal? Je wist heusch niet beter dan dat het zoo hoorde.

Maar terug naar de Industrieschool. Ik woonde op het Pijnackerplein. Om op school te komen, liep ik eerst door de Tweede Pijnackerstraat naar de Zwartjan, en dan de Burgemeester Roosstraat in. Aan het eind daarvan kwam je bij de Noordsingel, daar lag een smalle houten brug, die noemden we "het kippenbruggetje". "Wel goed uitkijken voor de tram op de Noordsingel, hoor kind!" zei m'n moe altijd. Aan de overkant van de Noordsingel kwam je in de Teilingerstraat, heel breed, met zo'n grasstrook in het midden en twee rijen bomen. Een stukje de Teilingerstraat in, daar zag je het viaduct liggen, van de trein naar Den Haag. Die had het eindstation op het Hofplein. Nog voor het viaduct had je links eerst de Almondestraat en dan de Schooterbosstraat. Die kwamen allebei uit op de Zomerhofstraat. De Zomerhofstraat liep evenwijdig aan de Teilingerstraat, ook tussen de Schie en de Noordsingel. Op nummer 16 in de Zomerhofstraat woonde mijn grootmoeder. Voor school moest ik echter in de Teilingerstraat o nder het viaduct door, de Boekhorststraat voorbij en dan linksaf de Bentheimstraat in. Daar kreeg je eerst nog de Simonstraat en de volgende rechtsaf, dat was de Bentheimdwarsstraat en daar was mijn school.

Heel de wijk die ik zojuist beschreef, en de Industrieschool ook, dat alles is op 14 mei 1940 weggebombardeerd, alles weg.

Zullen we dan de buurt nog eens virtueel gaan bekijken? Kom op, we sluiten ons bij Alie aan en trippelen naar het kippenbruggetje. Omdat het misschien wat lastig oriënteren is in een wijk die niet meer bestaat, zullen we eerst nog even een stukje plattegrond geven.

De vooroorlogse bebouwing is in lichte tinten en grijze lijnen aangegeven. De zogenaamde brandgrens is in geel ingetekend. Het gebied rechtsonder deze demarcatielijn is verwoest en uitgebrand tijdens en na het bombardement. In dikke zwarte lijnen en felle kleuren is de nieuwe, na-oorlogse situatie aangegeven. Het kippenbruggetje ligt bovenaan in de kaart, vlak bij de "N" van Noordsingel. Het grote rode rechthoekige gebouw in de linkeronderhoek is de Nationale Levensverzekeringsbank. Die staat er nog steeds, aan de Schiekade, al is de verzekeringsmaatschappij er al weer een aantal jaren geleden uitgetrokken.



Nog even een kleine opmerking vooraf. We hebben als spelling van de straatnaam zowel Benthemstraat als Bentheimstraat gevonden. We gebruiken de laatste spellingswijze, omdat dat de "officiële" was. Rotterdammers hadden het echter en bloc over de Benthemstraat ....

We zijn het kippenbruggetje overgegaan en staan op de Noordsingel. We kijken in deze foto uit circa 1910 recht naar het zuidwesten, zo de Teilingerstraat in. Links, de eerste zijstraat (in de zijrand van de foto), is de Almondestraat. De tweede zijstraat is de Schooterboschstraat. Aan de andere kant, rechts, zie je de Agniesestraat. Op die hoek de Boek- en Papierhandel J.P.E. Houtman. In de verte zien we het viaduct van het Hofpleinlijntje. Linksaf naar het Hofplein, rechtsaf naar Den Haag.



Ook deze foto is uit 1910. We zijn de Teilingerstraat bijna helemaal uitgelopen, onder het viaduct door, tot aan de Schie. Sterker nog, we zijn de Schie overgestoken met het voetveer dat je daar in die jaren vond. In 1915 werd hier de Teilingerbrug gebouwd; in 1940 is de Schie gedempt en was er geen brug meer nodig. Maar goed, we staan dus op de Schiekade W.Z. en kijken naar het noordoosten. Direct achter het water, van links naar rechts, de Schiekade O.Z. en recht voor onze neus, de Teilingerstraat. Het viaduct ligt weer op de achtergrond - we zien het nu dus vanaf de andere kant. De zijstraat rechts, daar bij dat donkere front van een hoekwinkel, dat is de Bentheimstraat. De Industrieschool ligt een stukje rechts van de foto, achter de bebouwing langs de Schie. Op de achtergrond zie je net links van het midden van de foto een kerk staan. Dat is de Noorderkerk aan de Jacob Catsstraat, tegenover de Erasmusstraat.



Nu we dan toch op de Schiekade W.Z. staan, wandelen we een stukje richting Hofplein. Na een paar honderd meter zien we aan de overzijde het Zomerhofplein en daarachter de Zomerhofstraat. Deze foto hier dateert uit 1915. Schuin naar rechts loopt de Bokelstraat weg, richting Raampoort. Deze grenst aan het hooggelegen stationsemplacement bij het Hofplein. We zien, dat er tegenover de Zomerhofstraat eveneens een klein voetveer over de Schie vaart. Aan de linkerzijde van de Zomerhofstraat zien we eerst een groepje bomen, die staan in een voortuin van een groot ietwat terugliggend pand. Kort daarachter sluit de Bentheimstraat aan op de Zomerhofstraat en weer een stukje verder, de Boekhorststraat. Deze loopt vlak voor het viaduct. De Bentheimstraat loopt ook rechts van de Zomerhofstraat door en komt net als de Bokelstraat op de Raampoort uit.



We stappen aan boord van het voetveer en laten de veerman ons overtrekken aan een staalkabel. Hup, daar zetten we reeds voet aan vaste wal op het Zomerhofplein. We kijken opnieuw de Zomerhofstraat in en hebben hier een wat beter zicht op de rechter gevelwand. Deze foto is uit 1902 en dat kun je zien aan de grote publieke belangstelling voor des fotograafs werk. Ook de platte hoeden met linten die de dames dragen verraden het vroege jaar. Links in de straat, het al eerder genoemde plukje bomen. Rechts in de straat, bij die twee witte markiezen, net boven de paard-en-wagen van Stoomhandelsdrukkerij H.A. Hofmans, sluit de Bentheimstraat richting Raampoort aan op de Zomerhofstraat. Het café in de rechterrand van de foto, op de hoek met de Bokelstraat, is Café Zomerlust.



Wandelen we de Zomerhofstraat een stukje in. We staan hier - in 1910 - vlak voor de kruising met de Bentheimstraat. Linksaf voor de Industrieschool .... Rechtsaf voor de Raampoort. Het café rechts op de hoek is het Café -Biljart van B.B. den Haan (later overgenomen door J.H. Windau).



Ter afsluiting van ons virtueel wandelinkje lopen we de Zomerhofstraat uit, onder het viaduct door, tot we weer op de Noordsingel staan. Daar draaien we ons 180° om en werpen - alweer in 1910 - een blik terug in de Zomerhofstraat. De eerste zijstraat links en rechts is de Almondestraat; de tweede is de Schooterboschstraat. De straat die we helemaal vooraan links net nog kunnen zien, dat is de Noordsingel.






We kregen de volgende reaktie met deze foto:

klassefoto1933bentheim

In uw site Alie/Gastenboek is door de heer Gerard Martens verteld over 14 mei 1940, Schiebroeksestraat. (LINK) Op dit artikel heeft u gereageerd met een verhaal over uw eigen ervaringen ten tijde van het bombardement. U heeft het daarin onder meer over de familie Schoon die bij dit bombardement omkwam. Mijn moeder, C.A. Bosman-Schoon, heeft naar aanleiding hiervan haar belevenissen verteld, die eveneens op de site zijn geplaatst. Met de familie Schoon werd bedoeld de oudste broer van mijn moeder Jan Schoon, zijn vrouw Nolda Roza en hun dochtertje Ottolina.

U heeft verder een artikel geschreven over de Industrieschool aan de Bentheimdwarsstraat. Ook mijn moeder heeft -naar ik onlangs van haar begreep- van ongeveer 1929 tot 1933 op deze school gezeten. Een foto uit 1933 toen zij in de vierde (kopklas) zat gaat hierbij, zie boven. Wellicht herkent u een of meer van de op de foto afgebeelde meisjes.

Mijn moeder, die rechtsvoor zit, herinnert zich nog enkele namen t.w. Corrie Quartel, links van haar; Annie Hoogenboezem, achter Corrie;en Jeanne van Gulik, rechts naast Annie Hoogenboezem. Het feit dat u in het verhaal over 14 mei 1940 de familie Schoon noemt zou er op kunnen wijzen, dat u mijn moeder (Christina Schoon) als een van uw schoolgenoten kende Ik ben erg benieuwd of mijn veronderstelling juist is.

Hoogachtend,

Jos Bosman

Waarop Hans reageert:

Moeder Alie (nu 84 jaar!!) heeft mij in het verleden heel veel verteld over het verleden, dus ook over het bombardement in 1940.

Helaas is de gezondheid van mijn moeder nu niet zo goed meer. Mijn zus Aline heeft inmiddels de foto overhandigd, maar momenteel weet zij dit niet meer. Wel heb ik op 10 juni j.l. aan Joke Bijsterveld-Visser nog een door mijn moeder geschreven antwoord gegeven nav de fam.Schoon.

Ik wil u deze reactie van mijn moeder alsnog aan u doorgeven:

Ik herinner mij nog goed de familie Schoon. Zij woonden in het lange gedeelte van de Willebrordusstraat. Man, vrouw en één kind, een meisje van 5 jaar en die heette Ottolina Anna.

Toen het bombardement kwam op 14 mei 1940 zocht iedereen een schuilplaats, zo ook de fam.Schoon. Zij kropen op de wc. Daar stonden zij met hun kind en beschermde het kind. Maar een verdwaalde bom viel op hun huis en zo zijn zij omgekomen,. vreselijk en ontzettend. Het is al 64 jaar geleden, maar dat vergeet je nooit.

Tot zover het antwoord van mijn moeder. Ik hoop u hiermede van dienst te zijn geweest.

Groetend,

Hans Engelfriet.




Familiewapenklein
wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....





Terug naar de top





Last update :

4 Augustus 2004