Uitsluitend vertellen over de straattypen, die vroeger door de verdwenen binnenstad doolden. Dat was mijn opdracht. Nu, er zijn er heel wat geweest. Meer dan ik voor uw verbeelding kan doen herleven. In twee catagorieën behoren zij echter gescheiden te blijven. Zij, die tot de werkelijk aanstoot en spot opwekkende gedegenereerde leden van het vagebondengilde behoorden, en zij, die gerekend moeten worden tot de kleine nijvere negotianten, de rustige fatsoenlijke mensen, die er iedere dag opnieuw op uit trokken om hun schamele boterham op te scharrelen, doch die door hun eigenaardigheden de publieke aandacht trokken. Beide groepen mogen dus niet vereenzelvigd worden.

Zij heette Petronella Hoedert en was in 1912 sinds vijftien jaar de weduwe van wijlen J. Middenhoven. In genoemd jaar werd zij geinterviewd, in de kleine kamer van haar woning aan het Grote Kerkplein. Ik had daar het uitzicht op de Gothische vensters der Grote Kerk met de massaal oprijzende St. Laurens. Zij droeg een zwart kapje op haar grijze hoofd en een hoog gesloten donkere japon. Ik vroeg haar, waarom zij die duiven van de kerk voederde en of zij daarvoor van de gemeente vergoeding kreeg.

"'k Zou er geen cent voor willen aannemen, 'k Leef van mijn huisjes en papieren, die de notaris voor me bewaart. Als oud mens in deze buurt heb 'k alleen het hoog nodige geld in huis. In dat voederen, zie ik een ordonnantie Gods. Ik móet het doen. Anders ben ik niet verantwoord. Voor die zes gulden maïs per week, koop ik de rust van mijn hart. 't Is alles ter eere Gods."

Dan ineens wees ze met haar benig vingertje naar de kerk en terwijl er iets nijdigs in haar ogen fonkelde, hoorde ik haar zeggen: "Hierover woont de duivel. Geen dubbeltje geef ik er meer. Ik besteed mijn geld liever aan de beesten. Als de duivenkoning met zijn volk 's morgens héél vroeg is uitge-vlogen, hoog de lucht in naar de Here, strijken ze toch weer allemaal op tijd neer voor me. En ze wachten nét zolang tot ik kom. Want duiven zijn verstandig en begenadigd wijs. De Bijbel spreekt niet anders dan over duiven. Maar kom, het is tijd. 'k Ga voeren."

We gingen het trapje af naar de straat. Achter de deur stond een volle emmer maïs. Ze vulde daaruit een bakje en trad er mee naar buiten. Tegelijk streek onder snipperend geklapwiek een zwerm van honderden duiven om haar neer. Grijze, witte, blauwe en goud-bronze duiven, cirkelend en neer fladderend.

Het mensje begon uit haar bakje te strooien en haar gevederde vrienden pikten de korrels onder blij gekir haastig weg. Onverzadigbaar leken zij en ze bleven om haar heen dribbelen met de rode pootjes over de straatstenen.

Na haar dood heeft zij een opvolgster gekregen, bij wie ik - jaren later-eveneens op bezoek ben geweest. Het vrouwtje - wier naam ik niet weet voerde niet alleen de duiven van de St. Laurenstoren, maar ook die van de Lutherse kerk aan de Wolfshoek en van de oude Beurs.

Wolfshoek met rechts de Lutherse Kerk met koperen dak
links de Vischmarkt
recht voor ons het Postkantoor

oude Beursgebouw, vlakbij (nu) Station Blaak (link)
Zij gebruikte daarvoor een geïmproviseerd groen geverfd karretje met fietswielen. Ook zij voerde de dieren - naar zij mij plechtig verzekerde - uit eigen middelen ter liefde Gods. De dieren laat ik vóór mezelf gaan. 'k Lijd liever honger en besteed mijn laatste cent voor voer. Jammer dat het nu melèzze is. Ik krijg daardoor geen opveegsel meer van de Graanbeurs. Maar de Here zal alle duiven in Rotterdam beschermen voor honger en dood...."

Het is dit vrouwtje, dat de beeldhouwer van het Minervahuis aan de Meent met enkele andere straatfiguren heeft uitgebeiteld. Want haar karretje ontbreekt niet. In haar hand houdt zij beschermend een duif.

Het beeld van het Duivenvrouwtje aan het Minervahuis
Jeroen van Berkel meldt dat het beeld van het Duivenvrouwtje aan het Minervahuis gemaakt is door de Rotterdamse beeldhouwer Johan van Berkel (1913 - 1956).

Jeroen voegt er ook deze foto aan toe, van zijn vader Johan van Berkel:

1942

Johan van Berkel werkend aan het Duivenvrouwtje.

Foto afkomstig uit het herdenkingsboek "Johan van Berkel, beeldhouwer", 2006.

Copyright: VBK Editorial Management, Eindhoven




Van al deze straattypen neem ik in gedachten afscheid, 'k Laat hun gestalten weer verdwijnen achter de coulissen van het verleden. De revue is geëindigd! Het scherm zakt.

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....