Kamp Amersfoort 19 april 2002
Op deze dag zou herdacht worden, dat het kamp 57 jaar geleden door de Duitsers was overgedragen aan het Rode Kruis. De bevrijding dus van vele nog levende gevangenen.
Ik was om 11u17 met de trein in Tilburg aangekomen, alwaar John Soeters me in de hal stond op te wachten. Hij reed me naar Oosterhout om zijn ouders op te halen. Maar zijn moeder maakte eerst nog wat broodjes klaar om de inwendige mens te versterken. Het deed me echt wel wat om mijn gedicht, De Rozentuin, (link) mooi ingelijst aan de muur te zien hangen. Marinus Soeters heeft mijn opdracht aan hem mooi gewaardeerd. Vanuit Oosterhout dus op weg naar Kamp Amersfoort en we belandden op een parkeerplaats op de Leusderheide. Daarvandaan moesten we met een pendelbus naar ons doel gebracht worden.
Mij viel onmiddellijk de grote drukte op, maar eerst moest er voor de koffie gezorgd worden.
In de tussentijd was Annemiek Littlejohn ook op het toneel verschenen en zij stelde me voor aan de drie scholieren, die mij wat vragen gesteld hadden om een werkstuk te maken.
Hier ziet u het gezelschap. John gaat net op weg naar de koffiekraam.
Wat direct opviel was de sfeer van hartelijkheid, die er heerste en de Politie was wel heel opvallend en zeer gedienstig aanwezig om op alle vragen antwoord te geven of om de mensen te helpen. Wat ook de wens of de vraag was, zij zorgden overal voor. De politie was onze beste kameraad.
Mijn dochter kwam er ook nog bij en dat was alweer een leuke verrassing voor mij. Door al dat gepraat en het koffieleuten, waren we iets later met een plaatsje te zoeken, maar er waren nog wat mooie plaatsen vrij, aan de rechterzijde van het spreekgestoelte. Jammer genoeg ging het even licht regenen en mevrouw Soeters moest dan ook haar regenkapje opzetten. Staat wel goed op de foto. Ingrid voelt geen regen? Op de lege stoel hoorde ik te zitten, maar als fotograaf heb je een zwaar leven.
Zo ontdekte ik schuin voor me de man op deze foto. Achterop zijn rolstoel stond Kopinski en dat is nu de tekenaar, die zulke mooie tekeningen gemaakt heeft tijdens zijn gevangenschap en het logo met die roos van prikkeldraad is dan ook een tekening van hem
Intussen begon ook het Trompetter Corps Bereden Wapens (Koninklijke Landmacht) mooie stemmige muziek te spelen. Hier zie je ze in actie.
Om half drie opende de heer Schreuders, de voorzitter van de Stichting, de plechtigheid en hij moest ons mededelen, dat mevrouw Borst, in verband met de kabinetscrisis, niet zelf kon komen, maar zij had een afgevaardigde gestuurd in de persoon van de Heer van der Ham. Zou dit de reden zijn, dat de pers het in zijn geheel liet afweten en dat ook het Journaal geen enkele opname kwam maken?
Of is het weer diezelfde onverschilligheid over wat er in het Kamp en daaromheen gebeurt. Een nationaal gebeuren en de officiële opening van een Nationaal Monument, maar de pers. die altijd rond ministers rond loopt? Ho maar!
Intussen heb ik vernomen, dat er een artikel over mij en het gedicht De Rozentuin in de Amersfoortse Courant gestaan heeft, en dat heeft zo heel leuke gevolgen, maar dat komt later.
Na het openings woord was het de beurt aan oud-gevangene De Zeeuw om het verhaal nog eens te vertellen.
Het verhaal van wreedheden, ellende en alles wat het Kamp Amersfoort aan Duitse en Hollandse beulen betrof. Een verhaal dat nooit genoeg verteld kan worden, want nog even en de ooggetuigen kunnen het niet meer, maar dan zal de volgende generatie de verhalen zo veel gehoord hebben, dat zij het zelf kunnen vertellen en herdenken.
Daarna was het de beurt aan de Heer van der Ham namens minister Borst.
Na het hijsen van de Rode Kruisvlag en het Rood-Wit en Blauw werd er een ogenblik stilte gehouden.
Ach wat was het stil. Alleen het lichte ruisen van de bomen om ons heen, maar verder een heel ontroerende stilte. Een stilte, die echt sprak van Herdenken. Van verdriet om hen, die dit niet meer konden meemaken. Eigen emoties en tranen in de ogen van veel deelnemers aan deze plechtigheid.
De taptoe die volgde was al even mooi en indrukwekkend.
Daarna volgde de officiële opening van Het Nationaal Monument Kamp Amersfoort. Deze foto kon ik van veraf nog maken, toen de eerste bezoekers het hek binnenstapten. Voorop de heer van der Ham en de heer Schreuders.
We konden ons via een zijhek, waar de politie al klaarstond met de bloemstukken, in de grote rij van mensen voegen.
Eigenlijk kan ik de foto's nu voor zichzelf laten spreken.
Het was me onmogelijk om de officiële kranslegging te fotograferen, dat kunt u wel op deze foto's zien en dat was nog maar de rij voor ons.
Achter ons stond nog een grotere rij, heel geduldig te wachten om het beeld te bereiken.
Het standbeeld, dat de bijnaam heeft van De Stenen Man, maar de echte naam is Gevangene staand voor het vuurpeloton.
Uiteindelijk bereikten ook wij het beeld en u ziet al een begin van de bloemenhulde, die er gebracht werd. Door de drukte konden we ook weer niet te lang daar blijven vertoeven, maar enkele foto's kan in jullie hierbij laten zien.
De terugweg ging een ietsje sneller en we werden verwacht in het DHV-gebouw om een bakje koffie te drinken en nog even wat andere mensen te ontmoeten. Tevens konden we daar het boekje De Appelweg krijgen. De Appelweg is een ballade in honderd tweeregelige strofen. Geschreven door Hans Werkman. Eén strofe heb ik eruitgehaald. Die slaat een beetje op deze dag.
De stoet loopt vast in 't zand, nu nog meer één
met alle doden eromheen.
Het werd even een gezellig samenzijn, toch moesten we op een gegeven ogenblik gaan opstappen, maar eer we bij de pendelbussen waren. We begonnen om half vijf in de richting van de uitgang te gaan en...John en ik hadden pas de voorlaatste pendelbus om vijf uur. Intussen kon ik nog net mijn dochter gedag zeggen, die weer met de bus naar het station gebracht werd.
Vlak voor ik wegging had ik nog een ontmoeting met een oud-gevangene uit Rotterdam De heer Goedendorp, die geboren was op het Lisplein en wat wil het toeval! In het gastenboek staat een familielid van deze heer. Een broer of een neef, daar kon ik niet goed achter komen.
John had het plan opgevat om me helemaal naar huis te brengen, wat ook alweer een verrassing voor me was en het was jammer voor de familie Soeters, dat we in Eindhoven heel lang in een file moesten staan. Maar ook dat was geen punt. Het was een mooi einde van een bijzondere dag. En ik weet, dat het van John niet hoeft, maar ik ben toch blij en dankbaar, dat ik door hem deze dag kon meemaken.
En zo kwam het in de pers :
