Auteur Aad Engelfriet, (zie onderstaande foto), ex-reisleider:
5x rondleiding over STONEHENGE complex, een STONEHENGE webinar (met heel veel inschrijvingen) en ruim 10 lezingen over STONEHENGE gegeven
STONEHENGE lezing ppt / pdf NIET BESCHIKBAAR, geen verzoeken a.u.b.
STONEHENGE
UNESCO WERELDERFGOED
Treasure of Britain
Op verzoek wordt "alles" wat verteld werd tijdens de STONEHENGE rondleidingen, webinar en lezingen in dit verhaal samengevat!
Om STONEHENGE te kunnen begrijpen zijn achtergrond verhalen nodig, maar ga er altijd vanuit dat bij STONEHENGE er altijd meer vragen en raadsels ontstaan dan antwoorden en verklaringen....
Allemaal vaak open eindjes....
De uitnodiging voor STONEHENGE webinar en lezingen, tevens min of meer de samenvatting van dit verhaal, was de volgende omschrijving:
Het Stonehenge complex is misschien wel één van de beroemdste prehistorische locaties van West-Europa
en nog altijd omgeven met vragen en mysteries.
Het meest opvallend zijn natuurlijk de beroemde staande stenen, die als een bijzonder monument in het landschap staan.
De stenen henge vormt een integraal onderdeel met het omliggende archeologische gebied.
Onderzoek levert de laatste jaren steeds meer inzichten op over deze bijzondere site.
Hoe is Stonehenge tot stand gekomen, wanneer, wie waren de mogelijke bouwers en wat was de functie van dit archeologisch monument.
Vanaf 2013 ondergaat het gehele complex een grondige revitalisatie.
In de laatste jaren zijn namelijk veel nieuwe inzichten over de interpretatie van het gehele complex verkregen o.m. via onderzoek op de Orkney eilanden, bij de Stanton Drew Stone Circle en Waun Mawn.
Over een aantal jaren zal de in de jaren '50 gereconstrueerde Stonehenge een met meer respect, integraal onderdeel gaan uitmaken van een completere archeologische site.
Ook de dichtsbijzijnde Avebury henge wordt kort besproken.
Index links verhalen, er komen er nog meer....!
- Hoe spreek je Stonehenge uit
- Waar komt het woord Stonehenge vandaan, waarschijnlijk... oftewel wat is het basisprincipe
- Er werden ook nog kleinere Bluestones gebruikt
- Verschillen tussen Sarsens en Bluestones
- Wat is een Henge??
- Hoeveel henges staan er in Engeland, Schotland, Wales en Noord-Ierland?
- Wat zijn de afmetingen van een henge?
- Wanneer is men begonnen met steencirkels, zoals die van Stonehenge, al dan niet met een henge
- Titel
- Titel
- Titel
- Titel
- Titel
- Titel
- Titel
- Titel
- Titel
- Titel
- Titel
- Titel
1. Hoe spreek je Stonehenge uit
De klemtoon moet liggen op de 2e lettergreep en dus niet op de 1e lettergreep:
Het is dus Stone HENGE en niet STONE Henge.
De nadruk ligt dus op het begrip HENGE, waarover later meer.
2. Waar komt het woord Stonehenge vandaan, waarschijnlijk... oftewel wat is het basisprincipe
Het woord Stonehenge zou een verbastering zijn van Stanehinge, vertaald als Steen scharnier.
De onderstaande armband geeft het principe weer, maar bij een Stanehinge natuurlijk met stenen....
Vertaald naar een Stonehenge Trilithon (driesteen) ziet een Steen scharnier er zo uit:
Bovenop ligt de Latei, drukt en houdt de grote zware Sarsen stenen op zijn plaats. De zware Sarsens staan ook iets richting het centrum van de steencirkel gebogen, ze staan dus bewust niet loodrecht. De Latei drukt het geheel iets naar buiten.
Om een cirkel van Sarsens te kunnen maken moeten de Sarsens bij het plaatsen wat gedraaid kunnen worden en dat is naar mijn mening het meest geniale aan zo'n Trilithon, hoe deed men dat rond 2300 BC???
Probeer maar zelf eens een volmaakte cirkel te maken met in te graven rechtopstaande lange zware planken!
De Lintels (Lateien) werden op hun beurt op hun plaats gehouden door de Sarsens via een "pen gat" verbinding en onderling via een "groef tong" verbinding en dat al rond 2300 BC en dan in steen...
De Sarsens werden dus in een cirkel geplaatst en gehouden door "overlappende" Lintels via de pen gat en groef tong verbindingen bovenop de Sarsens.
En oh ja, niet vergeten om de Sarsens iets te draaien, zodat alle Sarsens in een mooie cirkel staan!
Het lijkt allemaal simpel, maar rond 2300 BC....
De mensen die dit ontwierpen en uitvoerden hadden een geniaal technisch inzicht, waarvoor wij alleen maar bewondering kunnen hebben en diep respect!
Op onderstaande foto kun je links het zeer fraaie uiteinde van een Sarsen bewonderen, inderdaad de Sarsen wordt steeds smaller zowel in hoogte als in breedte, geniaal toch? En helt ook iets naar voren, maar dat valt niet op helaas.
Die punt bovenop is de pen voor het gat in de Lintel!
Sommige mensen denken dat die punt bovenop de Sarsen iets spiritueels is, dat mag, maar...
De steen rechts op de onderstaande foto, geef ik altijd de naam "jaren 70 schrootje, een schrootje had aan de ene kant van de lange zijde over de gehele lengte een groef (zoals op deze steen) en aan de andere kant over de gehele lengte van het schrootje een tong", grapje natuurlijk, maar om in steen in 2300 BC deze groef over de gehele lengte te maken... bewondering
3. Er werden ook nog kleinere Bluestones gebruikt
De kleinere stenen worden Bluestones genoemd:
4. Verschillen tussen Sarsens en Bluestones
Incl. de herkomst.
Hoe kwamen ze naar de Stonehenge site en hoe lang duurde dat etc. komen we nog op terug
- Aantal aangevoerde Sarsens: 82
- Omschrijving: King-size "zandstenen"
- Totale hoogte tot 9 meter, waarvan zo'n 2 meter in de grond
- Gewicht soms ca 50.000 kg
- Herkomst: Marlborough Downs
- Aantal aangevoerde Bluestones: 80
- Omschrijving: "Blauwe" granieten stenen
- Totale hoogte tot 2 meter, waarvan zo'n 0,5 meter in de grond
- Gewicht soms ca 3.000 kg
- Herkomst: Preseli Hills
5. Wat is een Henge??
Een mooie compacte Engelse definitie omschrijft het zo:
A circular banked enclosure with an internal ditch
In het Nederlands vrij vertaald met
Cirkelvormige vlakte omgeven door een aarden wal met daarbinnen een greppel, toegankelijk via verschillende openingen in de aarden wal
In 1932 kwam Thomas Kendrick met de volgende aanvullende definitie van een Henge:
- Cirkelvormige aarden wal(len) met een diameter van meer dan 20 meter
- BINNEN de aarden wal (wall) een greppel (ditch) in tegenstelling tot een stadsmuur met daar BUITEN een gracht (moat)
- Een henge had dus GEEN militair doel
- Alhoewel Stonehenge OOK een nauwelijks zichtbare greppel BUITEN de aarden wal heeft....
- Er zijn verschillende typen henges: I, II en III: resp. één, twee en vier tegenovergestelde doorgangen
In de onderstaande afbeelding bovenaan de waarschijnlijke beginfase van Stonehenge, daaronder een aantal varianten.
Wat er binnen de ditch wordt gebouwd volgt het principe van Organic Growth, hoe het er uiteindelijk uit gaat zien, hangt van een heleboel factoren af!
Ook met welk doel de henge is begonnen, is meestal onduidelijk.
En stad groeit ook volgens het Organic Growth principe!
In de volgende afbeelding Noord-Nederlandse terpen, mogelijk ook begonnen als een soort henge?
Bij een terp staat vaak een kerk centraal.
Bij een henge ging het vaak om een symbool van rijkdom en macht, soms religieus, een ontmoetingsplek voor samenkomsten, religieus, ceremonieel, rechtspraak, rituelen bij blijde en droevige gebeurtenissen etc etc
En waarvoor diende dan de ditch / greppel??
Vaak om offerdieren neer te leggen en erna misschien verbranden / offeren?? Zie het volgende plaatje
Wat voor ditch / greppel afmetingen komen voor?
Op het bovenstaande plaatje ca 1 meter diep, bovenin 2 meter breed?
Maar een ditch / greppel diepte van 2 meter, breedte bovenin van 4 meter is ook gevonden!
Daarbij moet ook gerealiseerd worden dat het uitgraven van zo'n ditch / greppel in zeg 3000BC of nog eerder, een hele klus was....
Hoe hebben ze dat gedaan, met welk gereedschap??
Met hoeveel personen en hoe lang duurde het uitgraven van zo'n ditch / greppel??
En, ook niet onbelangrijk, vaak is zo'n ditch / greppel uitgegraven in rotsachtige bodems
HOE KREGEN ZE DAT VOOR ELKAAR???
En last but not least, de soms best hoge aarden wal van opgegraven materiaal uit de ditch / greppel, was hoogstwaarschijnlijk meteen een soort afscheiding van iets wat plaats vond (ritueel) binnen de henge, bijvoorbeeld in en rondom de Stonehenge, hier komen we nog op terug!!
6. Hoeveel henges staan er in Engeland, Schotland, Wales en Noord-Ierland?
In heel Groot-Brittannië (Engeland, Schotland en Wales, met Noord-Ierland als toevoeging) staan er meer dan 1000, al dan niet met steencirkels!
In Schotland staan, volgens mij, ruim 80 henges, volgens de onderstaande link, 88 henges in Schotland, waarvan er 6 uitstekend worden beschreven
By the way, even een van mijn stokpaardjes....
Een van de eerste dingen die ik altijd aan groepen probeerde over te brengen, was de naam van het land, Groot-Brittannië en niet Engeland. Engeland is slechts een gedeelte van Groot-Brittannië, net als Holland slechts een gedeelte is van Nederland.
Een Schot, Welsman of Noord-Ier een Engelsman noemen is dus niet goed en wordt uiteraard niet gewaardeerd, net als een Fries of Limburger een Hollander noemen.
Ook de benaming van de Britse Vlag is niet altijd correct, de Engelse Vlag is echt iets anders.
Bij het Stonehenge bezoekerscentrum wappert dus zowel de Britse als de Engelse vlag......
I.p.v. het lange Groot-Brittannië kun je ook het land het VK (Verenigd Koninkrijk) of de UK (United Kingdom) of gewoon Britain noemen.
Terug naar Stonehenge....
7. Wat zijn de afmetingen van een henge?
Veel henges hebben een diameter van ongeveer 100 meter, heel veel kleiner dan 100 meter diameter henges worden Mini-henges genoemd, heel veel groter dan 100 meter diameter henges worden Superhenges genoemd.
Ter vergelijking: de Stonehenge steencirkel heeft een diameter van ca 35 meter, komen we nog op terug.
Een van de grootste henges in Groot-Brittannië ligt ca 35 km ten noorden van Stonehenge, AVEBURY.
De AVEBURY henge heeft een diameter van ruim 300 meter en is qua omtrek ruim 1 km wandelen, eigen ervaring ook...
De aarden wal is soms 5 meter hoog.
AVEBURY is ca 1000 jaar ouder dan Stonehenge!
AVEBURY had oorspronkelijk meer dan 600 stenen, waarvan er nu nog zo'n 100 over zijn, de overgebleven stenen hebben een hoogte van ca 2 tot ruim 5 meter.
AVEBURY is MINDER TOERISTISCH vergeleken met Stonehenge!
Het stadje Avebury ligt gedeeltelijk in de henge, heel bijzonder, zou nu geen toestemming meer voor worden gegeven. Volgens een broodje aap verhaal zou het, in het gedeelte van Avebury binnen de henge, spoken....
De Avebury site, zie hieronder, (henge met stenen) vormt samen met de Stonehenge site één WORLD HERITAGE SITE, de moeite waard dus om ook naar Avebury te gaan!
BELANGRIJKSTE aan Avebury:
Hoe krijg je zo'n mooie henge cirkel voor elkaar, hoe is dat gepland, welk genie (of groep) heeft deze keurige cirkel (loop er maar eens langs....) met een diameter van ruim 300 meter uitgezet en waarom precies op deze plek???
Als dat nu zou moeten gebeuren, dagen werk om alleen al de circel uit te zetten, uitgraven machinaal (?), met luchtfoto's beoordelen, nog steeds keurig rond?? Etc etc.
Kortom, weer hele grote bewondering voor deze neolithische Superhenge met drie steencirkels "geconstrueerd" in de 3e eeuw voor onze jaartelling, waarschijnlijk is hier honderden jaren aangewerkt, als je je dit realiseert, word je er helemaal stil van.....
8. Wanneer is men begonnen met steencirkels, zoals die van Stonehenge, al dan niet met een henge
9. Titel
Omschrijving
wordt vervolgd
10. Titel
11. Titel
12. Titel
13. Titel
14. Titel
15. Titel
16. Titel
17. Titel
18. Titel
19. Titel
20. Titel
bla bla bla bla
Aan dit verhaal wordt nog gewerkt