Een e-mail sturen naar Aad? Zijn e-mail adres is aad@engelfriet.net
(klik op deze tekst om een voorgeadresseerde mail te openen)
Terug naar  het Engelfrieten overzicht

Naar beneden 

Geselius

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Jouke Post

Heb je een vraag of opmerking voor Jouke Post, stuur dan Aad, de webmaster, een email:
aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Waalse kerk en klik op ENTER




Geselius

Cornelis Symenszoon van Gesel werd in 1583 in Dordrecht geboren.

Zijn familie kwam uit Antwerpen, maar was in 1569 gevlucht om aan de vervolgingen te ontkomen.
Van de zijde van zijn moeder was hij verbonden met de families De Witt en De Beaumont.

Hij studeerde in Leiden en kreeg les van Gomarus., wiens denkbeelden hij huldigde tot zijn dood.

In 1605 accepteerde hij de post van predikant bij de Hollandse Kerk te Stryen. Hij trouwde met Johanna van Scharlaken. In datzelfde jaar werd hij voorgedragen door de Hollandse Kerk van Rotterdam, als vervanger van Daniel de Cologne. De jonge predikant, 22 jaar oud, werd in Rotterdam, met sympathie ontvangen.

Maar in 1606 onderhield hij twistgesprekken met de Nederlandsche predikant Nicolaes van Grevinchoven, die partij had gekozen voor de standpunten van Arminius.

Geselius werd bewonderd door de Kleine Luyden en de kerken zaten vol als hij preekte. Zowel in Rotterdam als in Delfshaven. De toeloop daar was zo groot dat zijn oude studiegenoot Smoutius, daar werd aangesteld als tweede predikant. De Kleyne luyden behoorden tot "les petits bourgeois" Omdat ze de preken afliepen werden ze de" Buitenloopers" genoemd.

Dit leidde in januari 1611, tot ongenoegen bij de consistorie van de Hollandse kerk. Zij hadden hun voorkeur voor Arminius en maakten deel uit van de "haute bourgois" Ook de Vroedschap en de leden van de magistratuur hadden veelal de kant van Arminius gekozen.

Er werden afspraken gemaakt die niet door Geselius werden nagekomen.

Dit leidde ertoe dat de Vroedschap een resolutie uitvaardigde op 7 februari 1611. Daarin werd gesteld dat de woning waarin Geselius woonde (op het Bagijnhof, eigendom van de stad) zou worden verkocht. Dit leidde niet tot de gewenste veranderingen en dus volgde de tweede resolutie op 13 februari 1611. Op 20 februari volgde de derde resolutie. Geselius antwoordde hierop door te zeggen, dat hij op dit onderwerp van tolerantie niet mondeling kon reageren zonder onrust te veroorzaken.

Het consistorie van de Hollandse kerk, voornamelijk samengesteld uit leden van de Vroedschap, had alles gedaan wat in haar macht lag en droeg de verantwoordelijkheid nu over aan de Vroedschap. Geselius en zijn collega's werden uitgenodigd en gevraagd zich te conformeren aan het "l' édit de la tolerance" Dit was datzelfde jaar ingesteld door de Staten van Holland en West-Friesland.

Geselius weigerde met als reden "autant que sa conscience le lui permettrait" De magistraat wilde hier geen rekening mee houden en droeg hem op, binnen 24 uur, zich neer te leggen bij de resolutie, zonder voorbehoud. Bij weigering werd hij verbannen. Geselius ging toen accoord, maar zijn preken bleven even boos als daarvoor.

Het consistoire van de Waalse Kerk werd gedwongen om de Magistraat te vragen om Geselius vrij te stellen van preken voor de Hollandse Gemeente en hem toe te wijzen aan de Waalse Kerk. De Walen waren over het algemeen meer voor de leer van Gomarus. Dit verzoek van 24 oktober 1611, werd vergezeld met de opmerking dat Geselius zijn gedrag niet had aangepast. Men besloot zelfs hem te ontheffen uit zijn functie. In de hoop dat hij zou kalmeren, heeft men dit besluit niet uitgevoerd.

Op 6 februari 1612 moest Geselius verschijnen voor de magistraat en ontving daar de order om binnen acht dagen de stad te hebben verlaten. Op donderdag 14 februari 1612, tussen vijf en zes uur in de ochtend, verliet hij de stad. Hij werd begeleid door de Baljuw Boudewijn Willemszoon van Muylwyck .

Van Gesel werd later beroepen te Edam als Hollands predikant. Hij overleed daar in 1614, 31 jaar oud.


In hedendaags Nederlands:



Na het vertrek van Gesel groeide de invloed van de Arminianen heel snel en al spoedig werden er maatregelen genomen tegen de Gomaristen. In 1613 maakten ze zich meester van de kerken verboden het preken aan de Gomaristen. Er werden boetes gesteld op bijeenkomsten en voor hen die daarbij hielpen. In 1615 werden diverse Gomaristen verbannen.

De dood van Johannes van Oldenbarneveld (1617) veranderde de situatie compleet. Prins Maurits benoemde een nieuwe magistraat op 29 oktober 1618. De Gomaristen kregen de macht en deden wat de Arminianen hadden gedaan. Op 20 juli 1619 werd preken verboden voor Arminianen.




Een zeer gewaardeerde bijdrage van Jouke Post

Heb je een vraag of opmerking voor Jouke Post, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van hem, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Jouke Post en klik op ENTER




Klik hier voor de overige Waalse Kerk verhalen op onze site





Familiewapenklein
wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....


Terug naar de top





Last update :

19 Maart 2015