Op onze site hebben we natuurlijk al dit over Erasmus:
Uit het eerste verhaal over Erasmus halen we deze prenten op:
De historische plaats van het oudste standbeeld van Nederland
Desiderius Erasmus Roterodamus
En dan kom je er via Diana Dubois achter dat Desiderius Erasmus Roterodamus van lekker eten en drinken hield!
- Wittebrood in Rode Wijn
Leven en eten van Desiderius Erasmus
Auteur: Diana Dubois
Bindwijze: Gebonden
Formaat: 210 x 145 mm
Pagina's: 196
Illustraties: zwart-wit en full-colour
Prijs: Eur 22,50
ISBN: 90 7581201 9
Wittebrood in Rode Wijn is te bestellen via het bestelformulier op
http://www.uitgeverijdubois.nl
En let op:
van elk verkocht exemplaar (o.v.v. "Aad Engelfriet")
wordt Eur 2,50 geschonken aan de Stichting Erasmushuis Rotterdam
De moeder van Diana Dubois, Gré Ploeg, is directeur van het Erasmushuis en de Stichting Erasmushuis Rotterdam kan best een financieel ruggesteuntje gebruiken en daar sluit Aad Engelfriet zich heel graag bij aan.
En dus wordt van ieder boek Wittebrood in Rode Wijn, besteld via
o.v.v. "Aad Engelfriet"
Eur 2,50 overgemaakt naar de Stichting Erasmushuis Rotterdam!
De Stichting Erasmushuis Rotterdam werd opgericht op 28 oktober 2005.
De Stichting Erasmushuis Rotterdam gaat ervoor zorgen dat Erasmus een duidelijker plaats krijgt in de beleving en het stadsbeeld van Rotterdam, in het bijzonder door het uitdragen van het gedachtegoed van Erasmus bij de Rotterdamse samenleving en daarbuiten.
Het streven is in 2007 een publieksinformatiecentrum te openen over de persoon, de werken en het gedachtegoed van Desiderius Erasmus Roterodamus.
Voor meer informatie:
Op 8 december 2006 is bij Uitgeverij Dubois het tweede kookboek van de Rotterdamse Diana Dubois verschenen:
Met het verschijnen van Wittebrood in Rode wijn draagt Uitgeverij Dubois op een originele en verantwoorde wijze bij aan het vergroten van de bekendheid van één van Rotterdams bekendste zonen. Erasmus (1466-1536) schrijft zelf over zijn "ontstaan" het volgende:
- Ik ben geboren in
Rotterdam. Mijn moeder was de dochter van een medicijnmeester uit
Zevenbergen, mijn vader had heimelijk met haar een verhouding, in de
hoop haar te trouwen.
Erasmus is dus in Rotterdam geboren, hoewel er verhalen zijn dat hij zou zijn geboren in Gouda of zelfs in België. Maar deze verhalen worden slechts door een enkeling serieus genomen.
Wittebrood in Rode Wijn is meer dan een kookboek. Het is vooral het verhaal van Erasmus' leven en werken. Diana Dubois heeft de culinaire context uit Erasmus' tijdperk als invalshoek gekozen.
Erasmus beschreef vaak de overvloedige maaltijden die hij kreeg bij hooggeplaatste wetenschappers en geestelijken. We kunnen dus uit zijn geschriften leren wat Erasmus at, waar hij van hield en een smaakvol inzicht verkrijgen van de eet- en drankgewoonten uit Erasmus' tijd.
Voorzien van een voorwoord van de burgemeester van Rotterdam, de heer Ivo Opstelten, is Wittebrood in Rode Wijn een must voor iedere echte Rotterdammer en voor iedere liefhebber van gastronomie, cultuur en vaderlandse geschiedenis!
Uitgeverij Dubois
Bentincklaan 45b
3039 KH Rotterdam
T: 06-30941635
Vanzelfsprekend is Wittebrood in Rode Wijn - Leven en eten van Desiderius Erasmus ook verkrijgbaar bij de reguliere boekhandels en kookwinkels!
Aangezien Aad Engelfriet het een geweldig boek vond en het in één keer heeft gelezen en er heel veel, ook historisch plezier aan heeft beleefd, mogen we met toestemming van Diana Dubois iets uit de inhoud overnemen:
Het levensverhaal van Desiderius Erasmus (1466-1536) schotelt een rijkdom aan culinaire beelden voor, die een essentieel onderdeel vormt voor een niet te versmaden kennismaking met de grootste filosoof en humanist die Rotterdam ooit voortbracht.
Erasmus was een graag geziene gast aan tafel in vorstenhuizen, bij pausen, mede-humanisten en drukkerijdirecteuren. Hierdoor heeft Erasmus de keukens van Europa goed leren kennen.
Heel toepasselijk zijn in dit boek 79 authentieke smaaksensaties opgenomen. Deze recepten zijn afkomstig uit kookboeken uit de Romeinse tijd en de 15e en 16e eeuw. Typerend voor deze gerechten is, dat er gebruik werd gemaakt van een groot scala aan wild, gevogelte, 'vergeten' groenten, kruiden en specerijen.
Aan de hand van de helder beschreven receptuur zijn overheerlijke gerechten als wildzwijnfilets, kardoen en hoerenwindjes bijzonder eenvoudig te bereiden. Ook voor zee-egelomelet, kikkerbilletjes, moerbeiensaus en een duivenpastei draait zelfs een amateurkok zijn/haar hand niet meer om!
Wittebrood in Rode Wijn is niet alleen een heerlijk boek om te lezen, maar is ook een gegarandeerd succes in de keuken.
Erasmus
Desiderius Erasmus leefde in de overgangstijd van de late middeleeuwen naar de renaissance. Het was een enerverend tijdperk vol spectaculaire, vernieuwende gebeurtenissen. Columbus ontdekte Amerika, de boekdrukkunst werd uitgevonden en vanuit Italië verspreidde zich het humanisme door de rest van Europa.
Erasmus bezat kennis op vrijwel elk gebied van de toenmalige wetenschap. Al tijdens zijn leven was Erasmus een beroemdheid. Voortdurend reisde Erasmus door Europa. Bang als Erasmus was om aan de pest te sterven pakte hij, als deze ziekte ergens de kop op stak, zijn koffers om elders zijn heil te zoeken.
Erasmus werd een graag geziene gast bij pausen, theologen en in vorstenhuizen, die de grote geleerde graag aan hun tafel ontvingen. Hierdoor heeft Eramus alle keukens van Europa goed leren kennen.
Erasmus hield van een goed glas wijn en klaagde ondertussen over zijn zwakke maag en zijn nierstenen. Wellicht heeft Erasmus zich toch altijd beheerst aan de rijkelijk gevulde tafels van zijn gastheren, want Erasmus was en bleef een magere man. Uit zijn geschriften blijkt overigens dat hij niet echt onder de indruk was van zijn gastheren. Erasmus beschuldigde pausen, kardinalen en bisschoppen er herhaaldelijk van dat ze weinig anders deden dan zich vet te mesten.
Ofschoon Erasmus veel reisde vond hij voldoende tijd om een onvoorstelbare hoeveelheid boeken te schrijven. Naast zijn eigen werken, alle naar de gewoonte in die tijd in het Latijn geschreven, publiceerde Erasmus ook vertalingen van werken van de Oude Grieken en Romeinen. Want Erasmus vond dat de Grieken en Romeinen alles al perfect beschreven hadden, alleen vaak fout vertaald waren naar het Latijn.
Bekend is dat Erasmus enkele hoofdstukken uit een medisch werk van de Grieks/Romeinse arts Claudius Galenus heeft vertaald. Dit werk bevat heel veel geneeskundige kruidenrecepten. Galenus schreef ook het boek Over Eten en Eetregels, waarin hij in het hoofdstuk Erwten met soorten kazen vele recepten heeft opgenomen. Het merendeel van deze recepten heeft Galenus overgenomen uit De kunst van het koken , het kookboek van de Romeinse kok Marcus Apicius. Deze smulpaap stond bekend om zijn overdadig gebruik van specerijen en kruiden zoals saffraan, koriander, tijm en wijnruit.
De medische en culinaire werken van de Romeinen vormden de basis voor de middeleeuwse keuken. In de kloosters in die tijd werd uitbundig en gevarieerd gegeten. Rondreizende monniken namen uit andere landen exotische specerijen en kruiden mee, die in de kloostertuin gekweekt werden. Ook gaven monniken elkaar internationale recepten door, die ze in manuscripten vastlegden. Toen de boekdrukkunst in de late middeleeuwen haar intrede deed, werden deze manuscripten voor het eerst gebundeld tot kookboeken.
Het eerste Nederlandstalige kookboek, Een notabel boecxken van cokeryen, is rond 1514 gedrukt door Thomas vander Noot te Brussel. De Vaticaanse bibliothecaris en humanist Bartolomeo di Sacchi, beter bekend onder zijn Latijnse naam Platina, bezorgde Italië de primeur door als eerste in 1475 een kookboek te publiceren. Aan de hand van het handgeschreven manuscript van zijn landgenoot Martino di Rossi schreef hij zijn Over het eerbare genot en de gezondheid . Dit boek bevat naast recepten ook een hoofdstuk over de ethische kant van eten en tafelen.
In de Nederlanden was Erasmus de eerste die werken publiceerde over wellevendheid en etiquette. Erasmus heeft vele opvoedkundige en onderwijsgeschriften op zijn naam staan, waarvan De beleeftheid der kinderlijke zeden het meest bekend zou worden. Dit werkje bevat enkele hoofdstukken over tafelmanieren en over het aansnijden van diverse gerechten.
Erasmus is zijn hele leven bezig geweest met beleefdheidsvormen en hygiëne. Erasmus kon zich vreselijk ergeren aan viezigheid en onbehouwen manieren in kloosters en herbergen. Erasmus was daarom van mening dat kinderen van jongsaf aan bekend gemaakt moesten worden met innerlijke beschaving. Want uit een zuiver innerlijke beschaving ontspruit bijna als vanzelfsprekend de uiterlijke beschaving. Het toppunt van beschaafdheid was volgens Erasmus dat de ware welgemanierde nooit bekrompen vasthield aan de gebruiken van het eigen milieu, maar zich geheel onopvallend aanpaste aan iedere omgeving waarin hij verkeerde.
Daarnaast bemoeide Erasmus zich met vrijwel alle aspecten van de samenleving. Erasmus pleitte voor vrijheid van meningsuiting en zag humor, spot en ironie als belangrijke voorwaarden voor de dialoog tussen mensen. Met zijn boeken wilde Erasmus mensen stimuleren en uitdagen na te denken over moraal en maatschappij. Erasmus wilde iemand zijn met respect voor zijn medemens, die bereid is zich in andermans standpunten te verdiepen en te verplaatsen, met als doel om van anderen te leren. Verdraagzaamheid stond bij hem hoog in het vaandel. Dogmatisme en fundamentalisme waren hem vreemd. Erasmus had dan ook een grote afkeer van fanatisme en zette zich af tegen alle mogelijke vormen van uiterlijke geloofsbeleving. Erasmus wilde dat mensen hun handelen baseerden op uitgebreide kennis en beschaving, gepaard aan goede smaak, kritische zin en vooral plezier.
Reeds tijdens zijn leven vertaalden humanisten in verschillende landen naar hun eigen landstaal. Zo werden ze geografisch verder verspreid. Toch kon vanwege het algemeen voorkomend analfabetisme het gewone volk geen kennis nemen van Erasmus' werken en ideeën. Deze bleven beperkt tot de geestelijkheid, de wetenschap en de gegoede standen.
Ook vandaag de dag is Erasmus voor de meeste mensen een grote onbekende. Toch is het gedachtegoed van Erasmus, nu bijna 500 jaar na zijn overlijden, nog steeds actueel en waard om breder bekend te worden.
Erasmus schotelt in zijn werken een rijkdom aan culinaire beelden voor, die een essentieel onderdeel vormen voor een niet te versmaden kennismaking met de grootste schrijver, filosoof en humanist die Nederland ooit heeft voortgebracht.
Dit boek heeft grotendeels de werken van Erasmus en de vele biografieën als basis. Over de eerste achttien jaren van zijn leven is weinig bekend. Maar het zou zo gegaan kunnen zijn als hierna beschreven. Het levensverhaal en enkele werken van Erasmus zijn heel toepasselijk gekruid met ruim zeventig smakelijke middeleeuwse en Romeinse recepten. Moge de bladzijden in
een appetijtelijke amuse vormen naar bijzondere middeleeuwse en Erasmiaanse avonden.
Alle recepten in het boek zijn voor vier personen, tenzij anders aangegeven.
En dan natuurlijk slechts 2 voorbeeld recepten, voor meer recepten zul je toch echt het boek moeten aanschaffen:
Hoerewindjes
-
- Fruit 1 ui in 1 el. boter, voeg 200 gr, gemengd gehakt toe, rul los met een vork, voeg een mespunt elk van saffraan- en nootmuskaatpoeder toe, mengen, van het vuur nemen en laat afkoelen.
Klop 1 ei los en roer door het gehakt. Duw 2 hardgekookte eieren door de passe-vite (roerzeef), door het gehakt mengen, apart zetten.
Breng een mengsel van 12½ cl melk, 12½ cl water, 2 el. boter, 2 el. suiker en mespuntje zout aan de kook, mengen met 100 gr. gezeefd tarwemeel en 1 rauw ei, roeren, 100 gr. gezeefd tarwemeel en 1 rauw ei toevoegen, roeren, nog 1 ei toevoegen en flink doorroeren tot een glad deeg, tenslotte het gehaktmengsel er door mengen.
Met 2 eetlepels platte koekjes (ø 3 cm) uit het deeg vormen, deze door broodkruim (zie II) wentelen, in warm frituurvet bakken, met een schuimspaan uit het vet scheppen en op keukenpapier laten uitlekken.
Evt. balletjes door suiker wentelen en warm serveren.
Kardoen
-
- Neem 2 struiken kardoenen, ontdoe de stengels van de groene - en de wat holle, witte delen. Snijd de stengels in vingerlange stukken, schil ze, doe ze in een kom met water waaraan een flinke scheut azijn is toegevoegd.
Kort laten staan, afgieten en de stukken in ruim water vlug aan de kook brengen. Voeg per l. water 10 gr. zout toe.
Dan ± 45 min. op een zeer laag vuur door laten koken. Maak ondertussen een sausje van 4 el. olijfolie, 2 el. garum (zie I & II), 1 el. honing en gemalen zwarte peper naar smaak, vermengd met fijngehakte verse munt, korianderblad, wijnruit (zie III) en venkelgroen (samen 2 el, onderlinge verhouding 3:2:1:1).
Kardoen afgieten en serveren met de saus.
Vanzelfsprekend wordt in het boek uitgelegd wat Kardoen is, bovendien wordt ook een suggestie gedaan, waar je Kardoen eventueel zou kunnen kopen!
- Wittebrood in Rode Wijn
Leven en eten van Desiderius Erasmus
Auteur: Diana Dubois
Bindwijze: Gebonden
Formaat: 210 x 145 mm
Pagina's: 196
Illustraties: zwart-wit en full-colour
Prijs: Eur 22,50
ISBN: 90 7581201 9
Wittebrood in Rode Wijn is te bestellen via het bestelformulier op
http://www.uitgeverijdubois.nl
En let op:
van elk verkocht exemplaar (o.v.v. "Aad Engelfriet")
wordt Eur 2,50 geschonken aan de Stichting Erasmushuis Rotterdam
