Joris Boddaert
Joris Boddaert durfde het aan om na het succes van zijn deel 1 over de Rotterdamse Cafés (LINK) nu deel 2 over de Rotterdamse Cafés samen te stellen. Weer een gigantische klus, maar dat is Joris Boddaert wel toevertrouwd.
Van Joris Boddaert verscheen in 2005 dus deel 1 'Rotterdamse Cafés', waarin vooral het vooroorlogse Rotterdamse kroegleven wordt beschreven. Volgens Joris Boddaert was er behoefte aan een serieuze studie, want ondanks het feit dat er ieder jaar zo'n 150 publicaties over Rotterdamse onderwerpen verschijnen, wordt de historische ontwikkeling van de 'horeca' eigenlijk nooit belicht en op papier gezet. Vreemd, want cafés vormen toch een belangrijk onderdeel van 'noodzakelijk en vooral gezellig maatschappelijk verkeer'.
Joris Boddaert's boek, deel 1, eindigde in 1980 en in deel 2 wordt globaal de periode 1980-2000 beschreven.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld een cd- of een lingeriewinkel is een buurtkroeg wel degelijk een cultuurgoed, en vanuit die gedachtengang worden in deel 2 van Joris Boddaert ruim vijftig cafés beschreven, waarvan het merendeel in de jaren '80 werd gesloopt.
Verder neemt Joris Boddaert het driftige caféleven langs de Oude Binnenweg minutieus onder de loep en heeft Joris Boddaert, via diverse cafélijsten, een inventarisatie gemaakt van álle bestaande cafés.
Aangezien wij AD 2009 in een 'beeldcultuur' leven, zijn er in dit deel 2 ca 450 illustraties opgenomen!
Met deze zeldzame foto's laat Joris Boddaert een prachtig beeld zien van het rijke Rotterdamse kroeggebeuren. Tal van Rotterdammers en oud-Rotterdammers hebben op de een of andere manier wel een link met de Rotterdamse caféwereld, daarom bevat het boek voor de nieuwsgierigen een alfabetische index met ruim 1100 persoonsnamen, Google gaat hier altijd van watertanden…..
Onder het motto 'wat er zoal in de kroeg besproken wordt' beschrijft Joris Boddaert in het boek ook tal van andere Rotterdam-affaires. Onderwerpen, in historisch perspectief, zowel op topografisch gebied als op het vlak van 'human interest' . Kortom, voor ieder wat wils.
De totale geschiedenis van al die Rotterdamse cafés (AD 2009 telde Joris Boddaert er circa 725) zal vermoedelijk altijd een mysterie blijven, maar dankzij een groot aantal tekst- en beeldfragmenten worden tal van facetten van het Rotterdamse caféleven in dit boek, Joris Boddaert kennende, speels en tóch serieus gedocumenteerd.
Wie is Joris Boddaert?
Joris Boddaert (Nuenen, 1945) is journalist, met als specialisme de Rotterdamse historie. Joris Boddaert werkte o.a. voor De Rotterdammer, Het Vrije Volk en was tevens negen jaar redacteur van De Kroniek, het periodiek van het Historisch Genootschap Roterodamum.
Tegenwoordig heeft Joris Boddaert een vaste column in De Havenloods, met als centraal onderwerp, uiteraard, 'Rotterdamse cafés'.
Verder publiceert Joris Boddaert regelmatig in het blad 'De Oud Rotterdammer'.
Joris Boddaert ontving voor zijn journalistieke werk in 1986 de MKB-persprijs en in 1991 een eervolle vermelding van de Bond Heemschut.
Joris Boddaert publiceerde ook nog een vijftiental boeken/facsimile's over zijn lievelingsstad.
In 2011 heeft Joris Boddaert beloofd, zal deel 3 van 'Rotterdamse Cafés' gepubliceerd worden.
Joris Boddaert was zo vriendelijk, speciaal voor onze site, vast wat te laten zien van dit nieuwe deel 2 over de Rotterdamse Cafés:
-
Een ode aan de anonieme drinker.
Flessen in overvloed, maar het gaat om dat éérste glaasje.
Niemand let op mij.
Voorzichtig het kelkje tegen de lippen zetten.
Laten glijden, die koude borrel.
Even totale rust, ontspanning.
Een dagelijks ritueel dat nóóit verloren gaat.
Tegen de caféruit kletst heel zachtjes het fietsstuur van horecaleverancier Hans Schrijver, een vriendelijke baas. Jawel, de vijf is in de klok, al is dat nog maar voor de helft. Vermeulen-klanten melden zich. Een kort, hevig geluksgevoel overvalt mij. Neen, niet omdat ik die partij van Joop ga winnen. Nee, álles valt deze vijfde december ineens samen. Een totaal ontspannen gevoel. Het schaakbord, Joop turend naar zijn dame, de kop koffie (mét sigaret), de zachte muziek en bovenal de binnendruppelende klanten. Zacht gemurmel van stemmen op de achtergrond.
Vanouds Vermeulen is het mooiste café van Rotterdam. Laat daar geen twijfel over bestaan. Ik ken 70 procent van de klantenkring van gezicht en 15 procent van dat totaal ook nog bij naam. Wie er achter de toog staat, interesseert mij nog het minst. Rob, Coby, Corry, lange Wil, Arjen of Bertus himself, ik heb ze allen lief.
Het heerlijke van een café is dat je ook NIET hoeft te gaan, en bij mij komt dat 'niet gaan' heel veel voor. Maar o wee als je niet meer naar je eigen café zou kunnen, hetzij door eigen ongemak, hetzij door onvoorziene gebeurtenissen. Wat dacht u van kortsluiting, brand! brand! Een nachtmerrie! Wat óók tot de mogelijkheden behoort: een plotselinge sluiting wegens 'gebrek aan klandizie'. Het bizarre rookverbod, sedert 1 juli 2008 in werking, heeft al menige caféhouder de das omgedaan. Vanouds Vermeulen maakt deel uit van mijn leven. Ik zal dit café altijd trouw blijven, evenals De Schouw en Timmer.
Luistert! De kroeg hoort als een axioma bij ons leven of u nu koffie of jenever drinkt. Wie de meerwaarde van de kroeg in onze samenleving niet begrijpt, moet dit boek subiet terzijde leggen. De kroeg is onze laatste gereguleerde vrijplaats. De kroeg is eeuwig. De kroeg is tijdloos. Amen.
-
Oude stoeptegels liegen nooit!
Wij zien Johannes van Oosterum, samen met 'Keesie' op de stoep zitten van café Eden aan de Crooswijkse Rusthoflaan 30. Achterop het fotootje wordt het jaartal van de opname vermeld: 1931.
Johannes was toen negen jaar oud. Hij woonde met zijn ouders in het woonhuis boven het café. Zijn aanwezigheid is gemakkelijk te verklaren, want zijn grootvader Hendrik Leeflang was sedert 1927 eigenaar van 'Eden' en zijn moeder, Cornelia Leeflang, runde tot december 1932 het café en stond tijdens de opname wellicht gehaktballen te draaien in de keuken. Johannes stierf in 2006, maar gelukkig bestaat 'Eden' nog steeds.
(De toekomst van het café is onzeker: er zijn tamelijk serieuze plannen om het cafépand mettertijd te slopen.)
8 januari 2009 werd bijgaande foto van Stijn Sibbel geschoten. Stijns schaatsen en ijshockeystick accentueren de bewuste ijsdag [benaming van een etmaal waarop de temperatuur onder het vriespunt blijft; J.B.]. Stijn is de kleinzoon van Clen en Rita Sibbel, vrienden van de auteur/uitgever. Welnu, Stijn, eveneens negen jaar oud, zit op dezelfde tegel.
De lezer kan bij het zien van deze fotobeelden vervolgens fantaseren over de hoeveelheid weggeschuurde centimeters granietsteen. Immers, gedurende ruim driekwart eeuw hebben eindeloos veel terugkerende schoenzolen van cafégangers hun werk gedaan.
Gaat het om 26 centimeter graniet? Of zijn het er 29? Niemand die de slijtageslag exact kan bepalen en het maakt ook geen mallemoer uit. Het gaat om de symboliek. De weggesleten stoeptegel van café Eden geeft de essentie weer van een jarenlange zoektocht naar de geschiedenis van veel Rotterdamse cafés.
Uiteraard worden de grote lijnen in dit boek beschreven, maar kroegdetails hebben de voorkeur. De twee vergelijkingsfotootjes bewijzen dat!
Het is het op een-na-oudste café en heeft dezelfde landelijke bekendheid als 'Melief-Bender'.
Over de geschiedenis van Timmer zijn twee publicaties verschenen. Vanwege de grote exposure is het daarom logisch dat in dit boek ruim aandacht wordt besteed aan deze zeer bruine kroeg.
Timmer is in handen van de Bertus Vermeulen. Timmer dateert als oorspronkelijk café van 1896, maar er is enige discussie over dit aanvangsjaar.
Timmer heeft zijn naam te danken aan Klaas Timmer, die maar liefst 30 jaar eigenaar (1938-1968) is geweest.
Er circuleren genoeg anekdotes over deze niet-ongeestige kastelein, verhalen geventileerd door innemers die inmiddels de zes kruisjes ruimschoots zijn gepasseerd.
In 1983 werd het bijzonder aardige boekje 'Nou en ?' uitgegeven in de bekende Sonde-reeks van de Rotterdamse Kunststichting. De uitgave van het boekje, o.a. geredigeerd door de ervaren journalist Jim Postma, stond volledig in het kader van het afscheid van Klaas en Jeane Duister, die van 1968 tot 1983 op bekwame wijze de scepter over het café zwaaiden. De titel 'Nou en ?' slaat op de dooddoenerige kreet die met een zekere regelmaat door de uitbater werd geslaakt.
Klaas probeerde met deze 'woordstopper' iedere verdere discussie overbodig te maken. Klaas Duister was een type dat vanachter de toog zeer goed naar zijn 'drank-discipelen' kon luisteren en (hoe zeldzaam) nog beter kon zwijgen.
Overigens in tegenstelling tot zijn echtgenote Jeane.
Wanneer je graag een bepaald verhaal, een zekere roddel, de 'kleine' Rotterdamse binnenstadwereld in wilde helpen, moest je je eigen 'vertrouwelijke mededeling' een beetje fluisterend/gniffelend aan Sjaan (roepnaam!) vertellen, met het nadrukkelijke verzoek 'dat het gesprokene wél onder ons blijft'. Je kon er vervolgens vergif op innemen dat jouw roddel op zeker moment tóch de ronde zou doen in het tamelijk besloten 'Timmerwereldje'.
Klaas Duister stond bekend als één van de meest vakbekwame kasteleins van Rotterdam.
Klaas Duister behoorde namelijk tot een soort/gilde van kasteleins die je AD 2008 vrijwel nergens meer kunt ontdekken. Hij had dat rustige, onaantastbare. Klaas was zelden uit de plooi te krijgen…Toch gebeurde dat wel eens, getuige de herinnering van musicus Kees Roodnat (broer van journalist Bas).
Klaas wordt door Kees prachtig neergezet:
-
Het was voor café Timmer een stille avond. Stil althans voor wat het aantal klanten betrof, want aan de bar bij het raam stonden drie nogal luidruchtige mannen met elkaar te praten. Ik stond in het hoekje bijde trap. Klaas bevond zich halverwege de tapkast, starend in het oneindige.
Het was duidelijk aan hem te merken, dat de situatie hem niet beviel. De drie bij het raam behoorden niet tot de vasteklantenkring, anders hadden ze zich wel anders gedragen. Toen gebeurde het. De drukste van het drietal riep luid: 'Hé, barkeeper! Geef ons hier nog wat. En geef die ouwe lul daar ook maar iets te drinken.'
Even leek het alsof Klaas niet meer in beweging kon komen. Toen brieste hij 'wat?' Mijn klanten beledigen? Eruit! En je hoeft niet eens te betalen ook!'
De drie mannen dropen af. Daar stond ik, in mijn eentje. Ik dacht: Ja, maar dat gratis borreltje ben ik nu goed kwijt. Klaas bleef even als een getergd dier heen en weer lopen. Toen pakte hij de jeneverfles, liep op mij af en zei: 'Dat borreltje krijg je van mij. En je bent ook geen ouwe lul!'
Joris Boddaert
HOE DEEL 2 TE BESTELLEN?
TITEL:
Dit documentaire boek van Joris Boddaert (formaat 24 x 34,5 cm.; oblong; 176 blz.; 450 illustraties; naam- en caféregister) is rechtstreeks bij de uitgever (Boddaert Producties) te bestellen met 25 % korting:
-
In de boekwinkel kost het boek 65,95 euro, bij de uitgever 49,50 euro.
Wanneer u 49.50 euro overmaakt op banknr. 24.34.20.684 t.n.v. J. Boddaert, Rotterdam, krijgt u het boek binnen drie dagen per post portvrij toegezonden naar uw huisadres.
Van deel 1, uitgegeven in 2005, zijn nog slechts een paar exemplaren te koop.
De prijs van deel 1 (zelfde formaat, 160 blz., 379 ill.) bedraagt met 25 % korting slechts 40,50 euro (inclusief verzendkosten).
Deel 2 (en/of deel 1) per email bestellen en/of reageren?
In 2005 publiceerde Joris Boddaert, deel 1 over de Rotterdamse Cafés.
Nieuwsgierig?
In 2011 publiceerde Joris Boddaert, deel 3 over de Rotterdamse Cafés.
Nieuwsgierig?
