Een e-mail sturen naar Aad? Zijn e-mail adres is aad@engelfriet.net
(klik op deze tekst om een voorgeadresseerde mail te openen)
Terug naar  het Engelfrieten overzicht

Naar beneden 

ZEEPZIEDER W.F. EIJGELSHEIM ( 1876 - 1921 )

Onderzoek door: Eric Eijgelsheim ( geb. 's-Gravenhage 22-03-1958 )



Waarschijnlijk is de vorige groepsfoto in het Oude Noorden / Crooswijk in de buurt van de Soetendaalsekade, aan de Rotte genomen, of in het verlengde ervan: de straat: Zwaanshals ( Zwaanshalskade aan de Rotte ), waar ook houtzaagmolens, fabrieken, pakuizen, een stoomgemaal die, in 1878, het werk van de Blommerdijksche molen verving, een pontje over de Rotte, het Hofje van de Jong, scheepswerven en een overhaal, waarmee schepen het water uit worden gehesen, waren gevestigd. 't Zwaanshals was toen nog een tamelijk landelijk gebied aan de noordelijke rand van Rotterdam. De kans is ook groot dat de foto genomen is bij de H.H. Hildegardis & Antoniuskerk.


Het Zwaanshals ca. 1875

Het Zwaanshals ca. 1875

Op de eerste rij zittend op een stoel drie Rooms-Katholieke geestelijken ( waarschijnlijk van de R.K. Hildegardiskerk, Hildegardisstraat 50, uit 1892, in Het Oude Noorden ) met links daarvan, in gestreepte overhemden, twee Zeeuwse schippers. De Hildegardisstraat is twee straten verwijderd van het Zwaanshals.


Het Zwaanshals ca. 1875

In een fabriekje aan het Zwaanshals startte in 1885 Constant Kortman ( 1855-1901), zoon van de sodahandelaar Johannes Kortman, die ook een chemische fabriek had aan de Kootsekade tussen Rotterdam en Hillegersberg samen met de Duitse scheikundige Dr. Hermann Schulte ( 1853 - 1914 ) een vennootschap onder firma voor de productie van soda en chemicaliën. Dit werd het latere N.V. '' De Rotterdamsche Soda- en Chemicaliënfabriek v/h Kortman & Schulte aan de Achterhaven te Delfshaven, welke zich daar in 1888 had gevestigd. Het bedrijf huurde daar het monumentale pand Groot Holland, dat in 1672 als zeemagazijn neergezet was voor de VOC, en werd bekend van o.a. Driehoek en Biotex.
Het bedrijf wordt in 1965 overgenomen door de Koninklijke Zwanenberg Organon ( KZO 1 ). Later knipt Akzo het bedrijf in stukken en wordt het samen met een aantal zeepmerken samengevoegd met zeeppoederfabrikant Dobbelman uit Nijmegen.

Het woord '' Zwaanshals '' betekent overigens de verbinding tussen de giek en de mast. Dit gedeelte van Crooswijk was de omgeving van de binnenscheepsvaart. Echter in de zestiende eeuw lag in dit gebied ook de herberg Het Swaenshals.

De Nieuwe Terbregseweg te Terbregge, waar hij tot zijn overlijden woonachtig is geweest aan een dijkhuis aan de Nieuw Terbregscheweg 110, lag veel meer in Crooswijk dan in Terbregge. Terbregge ligt bij Schiebroek / Hillegersberg ( Gemeente Rotterdam ).
De spoorlijn Utrecht-Rotterdam liep langs de dijk. Zijn beroep, in die tijd, was het maken van zeep ( zeepzieder ) uit o.a. walvistraan. Het maken van zeep van natuurlijke vetsoorten zoals reuzel, boter, traan, hennepolie, lijnolie, raapolie of een mengsel van sommige oliën is al een oud proces en kwam aan het begin van 1900 nog maar weinig voor, maar nog steeds zijn oliën en vetten onlosmakelijk verbonden aan de zeepproductie.
De bereiding van zeep was een tijdrovend proces in verschillende stappen, waarvoor de winter het meest geschikte seizoen was. De werkzaamheden waren zwaar en hoogst ongezond, doordat de zeepzieders steeds onbeschermd in de chemische dampen stonden. De vetten werden op een turfvuur in een grote koperen ketel gekookt ( zieden ) met een eerder bereid mengsel van bijtende potas en kalkloog. Hij of één van zijn twee oudste zonen Jan ( 1903 - 1986 ) of Flip ( 1904 - 1986 ) roerden net zo lang tot er een homogene massa ontstond, die indikte na afkoeling.
Zo ontstond in drie dagen zachte zeep, waarvan de textielproducenten graag gebruik maakten. Het maken van harde zeep was arbeidsintensiever en duurder dan zachte zepen.
Er kwam bij de zeepbereiding veel gevoel en handigheid kijken, vooral omdat de zeepzieders goed moesten inschatten wanneer zij een volgende stap in het proces konden doen. het kon mislukken, zodat een hele partij bedierf.
De zachte zeep goot hij in blikken om te stollen en werden later met soda uitgekookt. De zeep die mijn overgrootvader maakte liet een nare geur achter, vanwege de walvistraan. Het wasgoed moest dan ook langdurig gelucht worden.

De straat Zwaanshals ligt tegenover de Raephorststraat, waar mijn Oma ( dochter van Marcus van Vriesland ) tot 6 Juli 1923 heeft gewoond. Het zou kunnen zijn dat W.F. Eijgelsheim, Marcus van Vriesland heeft gekend, omdat beide zich ophielden in dezelfde omgeving in het Zwaanshals !!!

Behalve het maken van zeep heeft W.F. Eijgelsheim verschillende beroepen gehad, zoals: Los werkman, huisschilder, waterstoker, Artillerist 2e Regiment Veldartillerie, voerman en vrachtrijder.
Oud is hij niet geworden, 44 jaar, maar het beroep van zeepzieder, dat hij op het laatst uitoefende, gecombineerd met roken is ook geen basis voor een lang leven. Wist men toen veel !







Klik hier als je meer info zoekt over iets wat Eric noemt over een straat of een naam:
ga naar Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in,
bijvoorbeeld Eijgelsheim (of iets anders) en klik op ENTER





Klik hier voor de overige verhalen van Eric Eijgelsheim op onze site





Familiewapenklein
wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....


Terug naar de top





Last update :

17 Januari 2010