Over een Soepkokerij en nog meer
Bij het zien van de volgende aquarel, die de Soepkokerij van Rumford aan het Grote Kerkplein laat zien, dacht ik ineens, dat er nog meer instellingen en liefdadigheidsorganisaties waren in het oude Rotterdam.
Deze soepkokerij is in de winter van 1800-1801 opgezet door de Münchener filantroop Rumford en hij kreeg hierbij de steun van het stadsbestuur. In 1812 werd deze soepkokerij overgenomen door de gemeentelijke armenzorg.
De soep bestond in eerste instantie uit gort, erwten, aardappelen, wittebrood, azijn en water. Later werd er ook nog vlees, uien en selderij aan toegevoegd. De volgende mooie plaat laat zien hoe de soepkokerij er van binnen uitzag, maar ook hoe de welgestelde heren en dames kwamen kijken hoe of de armen zich zaten te voeden.
Het pand is na 1903 gesloopt en voor die tijd deed het ook nog dienst als spuithuisje van de vrijwillige brandweer.
Als er over weldoeners en armenzorg gesproken wordt, dan valt daar natuurlijk ook het Gereformeerde Burger Weeshuis onder. In 1598 werd het voormalige Pesthuis, in de Goudsewagenstraat, tot weeshuis bevorderd, dat sinds die tijd veel verbouwd en uitgebreid is, vooral in 1762. Op de gevelsteen stond:
D'Opvoeding, wakkre Vlijt, beknopte Zuinigheit Lees- Schrijf en Rekenkunst en 't noodig Huisbeleid Beschaven hier 't vernuft der arme Burger-weezen.
De Mededeelzaamheit verschaft hun onderstand, De Godsvrucht wijst hun 't pad naar 't hemelsch Vaderland.
Hier ziet u de binnenplaats van het Weeshuis.
Voor de oorlog waren de wezen veel te zien in de buurt van de Goudse singel en andere delen van de binnenstad waarbij vooral de weesmeisjes opvielen in haar specifieke uniformen. Menig Marinier heeft wel eens geprobeerd een afspraakje te maken met zo'n weesmeisje. Of het hen gelukt is? Ik was er niet bij. Maar je hoort als kleine jongen wel eens wat! Wat denk je van dit kwartet op het Hofplein.?
In een vorig verhaal heb ik het al eens gehad over de Vincentius Bibliotheek, maar de Vincentius vereniging deed natuurlijk veel meer voor de armen. Het was echter wel een feit, dat de mensen, die geholpen moesten worden, het liever voor de buitenwacht niet wilde weten. Ze schaamden zich en soms kreeg er iemand, die rond de feestdagen een paar nieuwe schoenen droeg, de opmerking te horen, Zo is Vincentius langs geweest? Er waren kinderen, die zich dan doodschaamden, maar ik weet ook, dat je dat niet tegen een bepaalde jongen, uit een zeer arme en vaderloze familie, moest zeggen, want dan konden, die mooie glimmende en krakende schoenen, een ravage aanrichten aan het trouwgereedschap van de leukerd. In ieder geval liep hij een paar dagen heel hoog te zingen.
Wanneer je van de Bedeling moest leven was dat heel erg en niemand, die er erg blij mee was. Ook de Kerk hielp mee om de nood te lenigen en je zag zo vlak voor de Kerstdagen opvallend meer werkeloze huisvaders in de kerk komen. Ja, het leven viel niet mee voor de mensen, die er niet om gevraagd hadden om arm te zijn of zonder ouders door het verdere leven te moeten.
Zo was ook het eten in de gaarkeuken niet populair en menig klasgenootje liep liever een blokje om, dan rechtstreeks naar de Jensiusstraat te lopen, alwaar de gaarkeuken gevestigd was.
Het crisiscomité was ook zo,n hulp in slechte dagen. Lees daar maar over in het verhaal Bei mir bist du schön. Echte arme mensen schamen zich altijd voor de hulp, die ze kunnen krijgen. Zo ook degene, die in de tegenwoordige bijstand terecht komt. Het waarom? Ja, een beetje eergevoel, een beetje trots en heel veel onmacht.
Tot slot een uitspraak van St. Vincentius zelf:
Als gij uw medemens iets geeft, vergeet dan nooit om te glimlachen, opdat hij u vergeeft, dat ge hem weldoet.
.
