Ons muziekgezelschap
Het was niet altijd kommer en kwel in Köpenick. We liepen niet dag en nacht in angst en vreze rond. Nee, we raakten aan de bombardementen gewend en we brachten zo goed en gezellig mogelijk onze tijd door. En dat deden we o,a, met onze muziek.
Hoe het allemaal tot stand gekomen is, dat weet ik niet meer, maar opeens was er een Hawaian trio, dat bestond uit een hawaiangitarist, Nico, waarvan ik tot mijn spijt de achternaam vergeten ben. Dan was er Bertus van Vliet, die speelde gitaar en ik op de ukelele.
Twee keer in de week werd er gerepeteerd en daarvoor moesten we soms naar Berlijn-Babelsberg, omdat Nico als kok bij de UFA werkte. De UFA was de Duitse filmindustrie en menig film is daar tot stand gekomen.
Het ging allemaal aardig en op een dag kregen we een uitnodiging om te komen optreden in het Lager Wendenschlosz. Daar had de één of ander een Bonte Avond georganiseerd. Dat was natuurlijk wat! Er was een heel gezelschap artiesten, waarvan ik als eerste moet noemen Die Kapelle Lachtabega, een Balalaika-orkest. Dat orkestje bestond uit de familie Protopopof en hun leider Lachtabega, die, zoals hij op de foto liet zien, eens in het Concertgebouw van Amsterdam was opgetreden.
Van de familie Protopopof speelde de moeder piano en de zonen speelden, evenals de orkestleider, op de Balalaika, behalve de jongste George, die weergaloos goed op de gitaar speelde. Het waren Wit-Russen, die in Frankrijk woonden en daardoor ook geen Ost op hun borst hoefden te dragen.
Dan was er een Spaans danspaar. Twee zusjes, Pilar en Emanuela Lorda, die altijd werden gechaperonneerd door vader Lorda. Zij dansten op onze Hawaian muziek. Met veel succes overigens.
Verder waren wij er als de Waikiki-hawaians en Bertus en ik traden ook nog op als De Hollandse Zwervers. De avond werd een groot succes. Het publiek bestond uit Fransen en Hollanders en vooral de Françaises waren in een groot aantal aanwezig. Ze waren de laatste tijd natuurlijk niet verwend met zulke avonden, dus het was nog een heel dankbaar publiek ook. Als het na afloop nog vroeg genoeg was werd er ook nog een dansje gemaakt. Bal na zouden we in Rotterdam zeggen.
Ons repertoire bestond het meest uit successen van de Kilima Hawaians, die juist in die dagen erg populair waren.
We speelden echter ook wel eigen composities en vooral de Hollandse zwervers zongen veel van mijn liedjes. Met natuurlijk De Mannen, die zijn schaars. De tekst staat elders in mijn verhalen.. Toen we in de gaten kregen, dat er veel Fransen op de avonden kwamen, gingen we ook een Frans liedje zingen, dat populair gemaakt was door Marcel Thielemans van de Ramblers. Het heette Chante petit oiseau. Ik zong eerst in het Frans en dan nam Bertus het over met een eigen Hollandse tekst.
Op een dag kregen we een uitnodiging om elders in Duitsland te gaan spelen. Daar zijn we maar niet op ingegaan, want het bleek, dat we dan ook bij de Kulturkammer werden aangesloten. Hier moesten, ook in Nederland, de artiesten, die wilden blijven optreden, bij aangesloten zijn. Vele weigerden dit. Het was ook onze bedoeling niet. Van geen van ons allen. Het was al erg genoeg, dat er van de eerste bonte avond een verslag had gestaan in een Hollandse krant. Later werd ons, in Holland, nog wel eens gevraagd of we inderdaad lid van die Duitse organisatie waren geweest. Dat was weer één van die beroerde vragen bij thuiskomst. Wat waren we blij, dat we op ons eigen gebleven waren. We gingen gewoon de lagers af, waar we uitgenodigd werden. Dat was natuurlijk alleen maar in Berlijn en veel in de buurt van Köpenick.
Met de Kerst hadden we onze eigen feestavond in onze eigen kantine. Natuurlijk kwam het hele gezelschap en moeder Protopopof liet horen hoe mooi ze piano kon spelen. Het was één der mooiste avonden en het publiek bestond alleen maar uit mensen van ons lager en enkele familieleden van de andere medewerkers.
Die avond mocht ook Eugène onze Franse vriend meewerken. Hij had een heerlijk nummer op zijn repertoire, zijn enigste overigens. Het heette Tous va très bien Madame la Marquise. In het Hollands konden wij het als: Alles gaat goed meneer de burgemeester. Toevallig hing de telefoon achter het podium en zodoende kon hij, de butler, een gesprek voeren met zijn bazin. Hij ging zo in zijn rol op, dat hij op een gegeven ogenblik, enthousiast als hij was, de telefoon van de muur afrukte. Het was voor de meeste aanwezigen hét succes, want van zijn rappe Frans begrepen ze niet veel.
De avond werd besloten met het Stille Nacht en het was heel ontroerend dit lied in verscheidene talen te horen zingen. In het Frans, Spaans, Russisch en natuurlijk ook in het Hollands. De Duitse tekst kon niemand. Ik?? Ja maar ik kon in die dagen geen Duits, weet je wel!
Vlak voor die kerstavond hadden we een nare ervaring. In verband met de aanhoudende bombardementen werden we op een zondagmiddag, ergens in een lager buiten Köpenick uitgenodigd. Die nacht was er een vreselijk zwaar bombardement geweest en het lager waar wij moesten spelen was ook geraakt. We zagen dat pas toen we met het hele gezelschap arriveerden. Dat gaat niet door dachten we, maar de Duitse Lagerführer wilde dat de voorstelling doorging. Hij had zowaar die nacht zijn Franse vriendin verloren, maar schijnbaar wilde hij erg stoer doen. We hadden geen zin. Vooral niet toen we langs een schuilkeldertje moesten, je weet wel, zoals er ook in Rotterdam stonden, waar een fosforgranaat vlak voor de ingang gevallen was. Waren die overdekte loopgraven al niet tegen bommen bestand, de fosforgranaat had alles wat daarbinnen zat verbrand en ik zal niet beschrijven wat we daar binnen zagen zitten.
Na de kerstavond zat er geen optreden meer in en dat vertel ik in een volgend verhaal. Ik kreeg namelijk echt roodvonk en over dat verblijf in het ziekenhuis zal één van mijn volgende verhalen uit Berlijn wel gaan,
