Merijntje Gijzen en Rotterdam
Hij dacht aan de avond, toen hij plotseling
gezien had,hoe onbeschrijflijk mooi de Maas was...
Deze regels staan op één
van de laatste bladzijden van Een Knaap wordt Man. Het vierde deel van
Merijntjes' Jonge Jaren. Tevens het laatste deel van de in totaal acht boeken
over Merijntje Gijzen.
En dit staat op de allerlaatste bladzijde:
Hij was nog een jongen geweest, een nog onbewuste
knaap, toen de schoonheid van de Maas voor zijn verbaasde ogen was opengevlogen,
als een droomgezicht...
In het vierde deel van Merijntje Gijzen's jeugd, gaat de familie Gijzen naar Rotterdam en dat is een reden om dit stukje te schrijven. Brabanders in Rotterdam. Waar heb ik dat meer gehoord?
De boeken over Merijntje
werden geschreven door A.M. de Jong, geboren in
Nieuw Vossemeer op 19 Maart
1888.
Op 18 Oktober 1943 werd hij lafhartig door de Nederlandse SS in
Blaricum
vermoord.
Eén van de beruchte Silbertannemoorden ..............
www.foxlake.nl/amdejong/
geeft meer inlichtingen over deze schrijver en zijn geesteskind Merijntje.
Hier
waarschijnlijk de laatste foto van A.M. de Jong.
A.M. de Jong werd door de katholieke leiders een beetje in de ban gedaan, maar mijn vader, die ook uit de Brabantse westhoek kwam, had daar maling aan en zijn favoriete boeken waren de boeken over Merijntje Gijzen. Hij genoot van het verhaal uit zijn Brabant en er waren toch wel raakpunten in de geschiedenis van de familie Gijzen, zeg maar A.M. de Jong en hem. Raakvlakken, waar ik ook wel wat mee heb. Vader Gijzen en vader Martens ze gingen allebei naar Rotterdam en na een aanvankelijke goede tijd, werden ze allebei, bij hun respectievelijke bazen ontslagen, met alle nare gevolgen van dien.
Het eerste grote mensenboek, dat ik van mijn vader mocht, moest, lezen was Het Verraad. Van dit boek is later een film gemaakt en hier zie je de affiche van die film, met de opmerking, dat de Pastoor door A.M. de Jong zelf werd gespeeld.
Jammer genoeg denken vele lezers nog, dat dit boek alles was over Merijntje, maar er zijn er nog zeven geschreven, verdeeld in twee maal vier boeken. Merijntje Gijzen's Jeugd en Merijntje Gijzen's Jonge Jaren.
In het vierde boek van de eerste serie, In de Draaikolk, wordt de eerste Rotterdamse tijd beschreven. Een sfeervol gedeelte is de beschrijving, die Merijntje geeft, van een bezoek aan de Hoogstraat op Zaterdagavond. Precies hetzelfde heb ik ook ervaren. Het was een genot om aan de lippen te hangen van die standwerker, die met al zijn smoesjes, toch zijn waardeloze spullen aan de man bracht.
De diepgelovige Merijntje heeft het moeilijker gehad, dan ik. Ik bedoel dan, zijn relatie tot zijn Joodse buren, waarmee hij, volgens zijn geloof niet mocht omgaan, en zijn strijd tegen de priesters en pastoors. Mijn familie was al een ietsje verder, hoewel ik ook wel moeilijkheden gehad heb met het laatste onderwerp. Niet met de Joodse buren. In de Vinkenstraat woonde beneden ons de familie Weiszmann en Harrie en Bram waren ook mijn vriendjes en ze voetbalden gewoon mee in Pechvogels, onze straatclub.
Op een gegeven moment gaat Merijntje weer terug naar Brabant, maar na een dramatisch voorval met juffrouw Amelie en haar broer meneer Louis, besluit Merijntje weer naar Rotterdam te gaan. Terug naar zijn familie.
En dan begint de strijd tegen de betere stand. De strijd tegen de havenbaronnen. Hij wordt lid van de rooie vakbond. Kortom hij wordt een socialist in hart en nieren. En dat was A.M. de Jong ook. Nou loopt het allemaal een beetje parallel met mijn leven. Ik ben nu al ruim 60 jaar lid van de Grafische Bond. Na de fusie met de Katholieke bond, nu Druk en Papier geheten.
En wat de kerk betreft. Ik heb het al in mijn verhalen laten doorschemeren. Daarom wil ik eindigen met dit gezegde, dat eigenlijk bij mijn gezegdes etc. thuishoort:
