(klik op deze tekst om een voorgeadresseerde mail te openen) |
Terug naar het Engelfrieten overzicht |
---|
Naar beneden |
---|
Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan
Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net
Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:
Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER
Het Rotterdams Zeehospitium te Katwijk aan Zee in 1943
Het hospitium heeft in 1943 kunnen inburgeren in Paterswolde en zich aan de veranderde omstandigheden aangepast. Maar al krijgt de bezoeker ook de indruk alsof in een nieuwe omgeving het leven de oude gang gaat, eenieder, die aan het hospitium verbonden is, beseft, dat 1943 verre van een normaal jaar was en dat de huidige toestand een noodtoestand is, naar welks einde men vurig verlangt. Uit de aard der zaak wordt in deze tijd van eenieder meer gevergd dan voorheen en het bestuur is al degenen, die opgewekt en dikwijls met terzijdestelling van andere zeker gerechtvaardigde eigen belangen, hun taak verrichtten, ten zeerste erkentelijk. Maar ook slechts zij, die in het werk staan, weten, dat de noden, verbonden aan de toestand, waarin het hospitium thans verkeert, nietig zijn in vergelijking met de nood, die in ons volk door de zich steeds uitbreidende tuberculose groeit en alleen zij beseffen ten volle hoe dringend noodzakelijk, maar tevens hoe zegenrijk en dankbaar hun arbeid is.
Het bestuur van het Rotterdams Zeehospitium te Katwijk aan Zee, tijdelijk gevestigd te Paterswolde, bestond in 1943 uit:
Gebouwen:
- Mr. S.N.B. Halbertsma, voorzitter
- Dr. D. Klinkert, vice-voorzitter
- Jhr. Mr. W.L. Schorer, secretaris
- Mr. D.M. Meertens, penningmeester
- Mevrouw A.J. Zijlstra-Hudig
- Mr. C.D. Tukker
- E.H.J. Warns, geneesheer-directeur
- Mejuffrouw J.M. Mulder, adj.-geneeskundig directrice
- Mejuffrouw J.A. Goed, arts
- C.J. van Houweninge Graftdijk, chirurg
- L.Hueting, tandarts
- Zuster T. Oosterhuis, adj.-directrice, overleden op 3 april 1943
- Zuster J.A. Robbers, adj.-directrice sinds 1 aug. 1943
- S. Kiestra, hoofd der school
Het Bureau Afvoer Burgerbevolking stelde op 1 augustus een villa ter beschikking, die als zusterhuis aan een aantal zusters een meer comfortabele huisvesting biedt, terwijl op 1 oktober het clubgebouw van de vereniging "Watersport" te Haren werd opengesteld voor plusminus 40 kinderen. Vanaf die datum is de capaciteit van het hoofdgebouw, paviljoen en clubgebouw tezamen ruim 200 bedden.
Verslag van de geneesheer-directeur:
Het jaar 1943 verliep, wat de uiterlijke omstandigheden betreft, heel wat minder stormachtig dan het vorige. In het begin van dit jaar, toen wij nog slechts enige weken in onze nieuwe behuizing aan het werk waren, was de voornaamste taak het opnieuw ordenen van alle diensten en het zo goed mogelijk inrichten der gebouwen. Al spoedig kon er een kleine uitbreiding tot stand worden gebracht aan het paviljoen aan het Meer, zodat onze capaciteit van 150 tot 170 patiënten steeg. Een belangrijke aanwinst was het op 1 augustus in gebruik genomen zusterhuis, waarvoor het Bureau Afvoer Burgerbevolking ons een villa ter beschikking stelde, zodat de woonruimte althans voor het oudere personeel meer in overeenstemming met de, overigens nog zeer gematigde, verlangens kon worden gebracht. Tenslotte verkregen wij op 1 oktober nog een aanzienlijke verbetering in de behuizing der patiënten. Op die datum kregen wij namelijk de beschikking over het clubhuis der vereniging "Watersport" te Haren, waar op betrekkelijk ruime wijze nog een veertigtal kinderen kon worden ondergebracht, zodat er thans weer voor ongeveer 200 patiënten verpleegruimte beschikbaar is. Ook voor deze verbetering zijn wij dank verschuldigd aan het Bureau Afvoer Burgerbevolking, doch evenzeer aan het bestuur van genoemde vereniging voor de vlotte wijze waarop alles geregeld kon worden.
Met medewerking van de dienst van Gemeentewerken te Groningen werden alle gebouwen ingericht of verder verbeterd, waarvoor wij vooral de heer J. Hoogland, die ons op allerlei wijzen ter wille was, zeer dankbaar zijn. Al mogen wij met voldoening deze verbeteringen memoreren, over het geheel was het werk in onze geïmproviseerde omgeving zeer moeilijk, nog afgezien van de toenemende bezwaren, die zich bij het verkrijgen van materiaal en later ook van personeel voordeden. Over het geheel genomen heeft het personeel deze zeer zware taak met een alleszins lofwaardige ijver vervuld, een prestatie, die eigenlijk slechts door ingewijden naar waarde valt te schatten en waarvoor ik hier gaarne mijn grote erkentelijkheid uitspreek. Moge het allen voldoening schenken, te weten, dat mede door hun werk de tuberculosebestrijding wordt gediend in een tijd, dat haar taak steeds zwaarder en omvangrijker wordt. Dit laatste wordt ook voor onze inrichting wel bewezen door de steeds groeiende wachtlijst en de toenemende ernst van de afwijkingen, die wij bij de opgenomen kinderen vaststelden.
Grote moeilijkheden ondervonden wij bij het transport van de ontslagen en op te nemen kinderen uit Rotterdam en omgeving over zo'n grote afstand, doch dankzij de medewerking van het Consultatiebureau Rotterdam is tot heden een geregeld vervoer mogelijk gebleken. Eveneens vermeld ik met dankbaarheid de medewerking bij talloze kleine kwesties ondervonden, van het Evacuatiebureau te Groningen. Vooral de heren J.A.R. Bosma, J. Teerling en P. Knoop hebben zich zeer veel moeite voor ons willen getroosten. Dankzij de bemiddeling van het Nederlandse Rode Kruis ontvingen wij een grote zending vitamine-C-tabletten ten geschenke; bovendien ontvingen wij citroensap, melkpoeder, gecondenseerde melk en levertraan. Vooral in deze tijd kwamen deze artikelen zeer van pas! Toen de noodzakelijkste technische maatregelen waren uitgevoerd, kon ook aan de geestelijke behoeften van patiënten en personeel aandacht worden besteed. Wij vonden Ds. P.J. van Leeuwen te Eelde, kapelaan Th. A.M. Otten te Groningen en Ds. H.J. Pilon te Haren bereid onze patiënten geregeld godsdienstonderwijs te geven, hetgeen steeds grote aandacht van de kinderen had en waarvoor ik genoemde heren zeer erkentelijk ben. Ds. Van Leeuwen en later ook Ds. H. van Dalen te Paterswolde leidden op geregelde tijden ook jeugddiensten voor de patiënten.
Voorts was het mogelijk de eentonigheid van de winteravonden enigszins te doorbreken door het houden van lezingen voor het personeel. Mej. Van Boekel uit Groningen vertelde op boeiende wijze over een reis door Joegoslavië, de heer Homan over de geschiedenis van Haren. De heer H.J.K. Klaassens vertoonde zijn prachtige gekleurde vogelfilms en natuuropnamen en verraste de patiënten later met een voorstelling van allerlei kinderfilms. Ook het personeel zelf liet zich niet onbetuigd; ik vermeld met dankbaarheid en ter aanmoediging voordrachten van Zr. A.M. Althuis, Zr. W. Nab en Zr. Y. van der Molen, van Mej. G.A. Pot en van de heer F.W. van den Haspel. St. Nicolaas en zijn knecht brachten weer een bezoek aan alle kinderen. Mej. G. Hahn en de heer G.C. Oosting gaven zich hiervoor veel moeite. 's Avonds was er een zeer gezellige en vrolijke avond voor het personeel; de prestaties van de zusters A. Reyst en M. van Baak zullen alle aanwezigen wel in dankbare herinnering houden. Kerstmis en de jaarwisseling werden op de gebruikelijke wijze in huiselijke kring gevierd, waarbij een zusterkoortje onder leiding van de heer J. Knoop uit Haren medewerking verleende. Allen, die op deze wijze bijdroegen tot ontspanning voor patiënten en personeel wil ik hier hartelijk danken, evenzeer het personeel van de huishouding en de zusters, die extra werk hebben verzet bij de technische voorbereidingen hiervoor.
Het verlies van het ruime, moderne schoolgebouw, zoals dat te Katwijk aanwezig is, bracht zeer ingrijpende veranderingen met zich mee in de wijze, waarop het onderwijs moest worden gegeven. Bij goed weer konden in de tuin groepjes worden gevormd, die althans enigermate het klassikale onderwijs deden benaderen. Bij ongunstig weer was het schoolpersoneel genoodzaakt op de zalen les te geven, hetgeen aan de geregelde gang en rustige sfeer, voor het onderwijs zo noodzakelijk, veel afbreuk deed. Bovendien was het niet meer mogelijk gemengde klassen te vormen, daar jongens- en meisjeszalen gescheiden moesten blijven. Gezien deze vele bezwaren mag er wel met grote voldoening en bijzondere dank aan de onderwijzers op worden gewezen, dat het hun meermalen gelukte de kinderen "bij" te houden, zodat ze na ontslag weer op hun vroegere school mee konden doen.
Bijzonderheden betreffende de patiënten:
Op 1 januari 1943 waren aanwezig 74 jongens en 75 meisjes en er werden in 1943 99 jongens en 100 meisjes opgenomen.
Totaal werden er dus in 1943 173 jongens en 175 meisjes verpleegd.
In totaal werden er in 1943 158 patiënten ontslagen (87 jongens en 71 meisjes) en er is in dat jaar geen enkele patiënt overleden.
Op 31 december waren er 86 jongens en 104 meisjes, dus 190 patiënten aanwezig.
Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan
Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net
Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:
Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER
|
wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker .... |
Terug naar de top |
---|