Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

De watersnoodramp te Rotterdam in 1916

Het stedelied, dat Rotterdams grootheid bezingt, is tevens een loflied op de Maas. En het is bekend, hoe trots de Rotterdammer is op zijn rivier, uit wier golven een lied vol glorie en hoop zijn stad omruist. Rotterdam, de Koningin van de Maas! Maar die rivier heeft in de avond, die in ons land aan de stormnacht vooraf ging, een onheil aangericht, dat deels niet te herstellen is.

Als uit het noordwesten de stormwind opsteekt, stuwt de Noordzee haar wateren door de wijde tussenruimten, die zij tussen de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden vindt. Dan stijgt overal, ook langs de oevers van de Nieuwe Waterweg het water onrustbarend en - een in Rotterdam niet ongewoon verschijnsel - de havens en kaden lopen onder. Dat is dan een pretje voor de Rotterdamse jeugd, die zich nu zo gevaarloos kan overgeven aan het edele "pootjes-baden", maar voor de nijvere werkers en handelslieden betekent dat hoge water dan een schade, die soms voor één enkel huis in de honderden loopt En vooral voor de goederen, opgeslagen in kelders, die men aan de overzijde van de schilderachtige Steiger ziet, kan één hoge waterstand reeds noodlottig zijn.

Maar in de avond van de 13de januari was het al bijzonder erg. 't Is waar, velen waren, door de ondervinding geleerd, op hun hoede. Maar sneller dan de spoed, waarmee de golven kwamen opzetten, konden ze hun volle pakhuizen niet ruimen. En toen het "hoge water" er was, konden sommige eigenaars der in het getroffen stadsdeel ondergebrachte waren berekenen, dat ze voor duizenden guldens schade hadden geleden. In Rotterdam stond het avondleven stil. Want het Centrum, Blaak en Beursplein, was overstroomd, en dat centrum is de levensknoop, vanwaar alle bewegingen uitgaan. Maar nee, dat de trampassagiers teleurgesteld werden, doordat de trams gedeeltelijk de dienst moesten opgeven en dat de reizigers, die aan het Maasstation aankwamen, genoodzaakt werden, de "Rustwat" als eindpunt van hun reis te beschouwen en zelfs, dat grote schade geleden werd aan koopmansgoederen van allerlei aard - nee, dát was het ergste niet! Maar wat er in een stille uithoek van Rotterdam gebeurde, in de nabijheid van de Varkenoordse Kade, dát was vreselijk.

Te elf uur 's avonds kon de dam, die langs het Mallegat ligt en van de 2e Rosestraat tot de spoordijk loopt, het uit de rivier opdringende water niet meer tegenhouden. Wat bijna terzelfder tijd of enkele uren later aan de Zuiderzeekust gebeurde, greep ook hier plaats. Loeiend tierde de wind en woest-hoog sloegen de golven. En - niemand in heel Rotterdam was erop bedacht - de te zwakke dam gaf het op en met donderend geweld vond het water toen de doorgang, waarnaar het reeds enkele uren vruchteloos had gezocht. Het zegevierende water ontmoette een nieuwe hinderpaal op zijn weg: de spoorbaan van Rotterdam naar het zuiden. Wat nood! Ook hier stelde het zijn brute kracht te weer en de stevige weg, die dagelijks honderdduizenden kilo's aan gewicht te torsen had, bezweek. Over een lengte van wel 50 meter zakte de spoorweg machteloos ineen. Een zware schadepost voor de Spoorweg-Maatschappij, die nu plotseling gedwongen werd, het verkeer over dubbel spoor hier stop te zetten. Maar nee, ook dát alles was het ergste niet! Het méést erge was, dat ook hier, evenals op Marken, het verlies van mensenlevens te betreuren viel!

In het laantje van Vangelde, bij de West-Varkenoordse Weg, woonde de rangeerder Van Etten met zijn gezin. En als al de andere bewoners hier, die zich plotseling door een zee van water zagen omringd, vluchtte ook hij. Maar daar riepen om hulp, om zijn hulp, twee kinderen van vijf en zeven jaar oud. En hij deed, wat zijn hart hem ingaf: hij nam zijn kinderen op en droeg ze de deur uit. In veiligheid! Al mocht ook het water bruisen - in huis zouden ze met elkander niet omkomen! Maar nee, eerst nu trof Van Etten de volle zwaarte der ramp: de woeste watermassa had in de straat een gat geslagen, dat hij niet zag, en waarin hij neerzonk en viel. Toen, één ogenblik maar, moesten de kinderen de steun van zijn sterke arm missen, maar dat éne ogenblik was voldoende voor de woeste stroom, om ze met zich mee te voeren en hen te doden in zijn lugubere omhelzing.

Ook het gezin van Smit, wonende West-Varkenoordse Weg 34, trof een zware beproeving. Hij was een landweerman en dus niet thuis. Zijn vrouw moest zich met haar zes kinderen zien te redden. Maar dat was haar onmogelijk. Slechts twee kon ze er meenemen op haar vlucht. Toen trachtten buren hulp te verlenen: de luiken werden opengeslagen en er werd een gat in het dak gerukt. Helaas, slechts twee van de vier achtergebleven kinderen konden worden gered. En van die twee stierf nóg een zwak, ziekelijk kind ten gevolge van de doorgestane ellende! Drie kinderlevens werden hier in een enkel ogenblik opgeëist! Arme ouders!

Helaas, ook over Zuid-Holland kwam dus de ramp. Al de plaatsen aan de Nieuwe Waterweg, zowel boven als beneden Rotterdam, hadden meer of minder van de storm te lijden. De stormnacht van 13 januari 1916 zal niet licht vergeten worden in Rotterdam en omstreken.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....