Een e-mail sturen naar Aad? Zijn e-mail adres is aad@engelfriet.net
(klik op deze tekst om een voorgeadresseerde mail te openen)
Terug naar  het Engelfrieten overzicht

Naar beneden 

De Rotterdamse coöperatie "Vooruitgang" na de Tweede Wereldoorlog (5/5)

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email:
aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Vooruitgang en klik op ENTER




De Rotterdamse coöperatie "Vooruitgang" na de Tweede Wereldoorlog (5/5)

Als de uitbundige feestvreugde na de bevrijding voorbij is, hoopt iedereen op spoedige terugkeer van normale levensomstandigheden. De Rotterdamse bevolking wil voldoende voedsel tot zijn beschikking hebben, men wenst eindelijk de kleerkast aan te vullen, de inboedels op te knappen, kortom alle achterstand van vijf jaar oorlog in te halen.

Inderdaad verbetert de voedselpositie, hoofdzakelijk doordat de geallieerden hen nog allerlei artikelen toezenden. Maar spoedig gaan zij begrijpen, dat zij geduld, heel veel geduld, zullen moeten betrachten, om al hun wensen in vervulling te zien gaan. Letterlijk alles van enige waarde heeft de bezetter weggesleept. Voorraden ontbreken en kunnen pas langzaam worden aangevuld. Gebrek aan voldoende brandstof belemmert het op gang brengen van de industrie. Zij staan voor een toestand van zodanige aard, dat zij overal tegelijk aan zouden willen beginnen om te herstellen wat verwaarloosd of vernield is; om aan te schaffen wat vervangen moet worden. Maar het gaat niet op korte termijn. Veel moet uit het buitenland komen, vooral op het gebied van machines en daarvoor is vreemd geld nodig, dat ons land - toch al zo diep in de schuld - zal moeten lenen. Men gaat leren te leven met schulden!

Vooruitgang heeft van alle narigheden natuurlijk ook haar deel. Ongerekend de grote verliezen, in de oorlog geleden, staat de vereniging voor ontzaglijke uitgaven. De afdeling bakkerij komt bakovens tekort, de melkinrichting heeft nieuwe stoomketels nodig. Gelukkig hebben zij reeds bijtijds - nog in de bezettingsjaren - leveringscontracten voor een en ander gesloten, zodat, al is het dan na lang wachten, voorzieningen kunnen worden getroffen. De gebouwen zijn in- en uitwendig verwaarloosd; handwagens en auto's evenzo. Aanschaffing van nieuw materiaal kost handenvol geld. Veilig kan men de uitgaven voor reparatie, onderhoud en aankoop stellen op tenminste het drievoudige van vóór 1940. Een matige berekening van de kosten voor noodzakelijke bouw ten behoeve van de bedrijven, alsmede voor vernieuwing en onderhoud, geeft alleen voor de coöperatie Voortuitgang een bedrag van anderhalf miljoen aan.

Vergelijkt men de omstandigheden van na de Tweede Wereldoorlog met die van 1918 en later, dan valt een groot verschil te constateren in de mogelijkheden, om uit de overschotten op de exploitatie van de verschillende bedrijven genoeg af te zonderen voor reservering ten behoeve van de noodzakelijke uitbreidingen. De marges tussen inkoop en verkoop, die beide aan banden zijn gelegd, zijn niet verhoogd, hoewel het aantal artikelen oneindig veel geringer is geworden. Juist in deze ontzettend dure, naoorlogse jaren, is er een grote behoefte aan kapitaalsvergroting, maar de kans, om daartoe te komen, is niet in voldoende mate aanwezig. Er zit ongetwijfeld veel goeds in het strak houden van het lijntje door de overheid: de wedloop tussen lonen en prijzen, wil men - volgens Vooruitgang terecht - stuiten.

Maar als dit gaat in een richting, die leidt tot een totale uitputting van de kleinhandel, achten ook zij de gekozen middelen weinig bewonderenswaardig. Leest men daartegenover jaarverslagen van industriële ondernemingen, die toch ook niet vrij zijn in hun prijszetting, dan valt wel heel sterk op, hoe deze de achterstand van de oorlogsjaren in korte tijd hebben ingehaald en tegelijk nog miljoenen winst konden calculeren. Dit meten met twee maten gaf zelfs aanleiding tot staking der bakkerijen in tal van plaatsen in Nederland. De coöperatieve beweging heeft zich tegen deze staking verzet, hoewel volkomen juist werd geacht, dat er krachtig stelling werd genomen tegen het "uitbenen" van de detailhandel. Maar zolang onderhandeling met de overheidsorganen nog enige mogelijkheid biedt, om tot redelijke resultaten omtrent de prijzen te komen, mag het uiterste middel der staking zeker niet worden gehanteerd. Een coöperatie heeft, onder alle omstandigheden, de plicht de gezamenlijke leden van levensbenodigdheden te voorzien.

In 1947 is het overigens niet alleen bij de bakkerij, dat het "water tot aan de lippen is gekomen". De afdelingen melkinrichting, kruidenierswaren en andere zijn evenzo op de grens van hun bestaansmogelijkheden. Zij spreken de verwachting uit, dat de overheid althans zover zal gaan, ervoor zorgt dat de zeer verhoogde onkosten uit de marges kunnen worden bestreden en er ook gelegenheid ontstaat te reserveren voor vernieuwing en uitbreiding. De vereniging Vooruitgang had zich immers uit het "niets" ontwikkeld tot de grootste coöperatie van Nederland. In december 1947 is de eerste paal geslagen in het terrein aan Schiekade 12, waarop het nieuwe hoofdkantoor zou gaan verrijzen.




Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER






Familiewapenklein
wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....


Terug naar de top





Last update :

9 Oktober 2019