Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net
Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:
| Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Hema en klik op ENTER |
|---|
Tien jaren van strijd
Tien jaren van strijd door J.W. Oster, penningmeester van "Handel en Nijverheid". Uit het Gedenkboek van de Rotterdamsche Middenstandsvereeniging "Handel en Nijverheid" 1919-1929.Het waren buitengewoon moeilijke tijdsomstandigheden, waaronder "Handel en Nijverheid" haar werk in het belang van de middenstand moest aanvangen. We leefden nog onder de verse indruk en midden in de gevolgen van het aller-vreselijkste wereldgebeuren. Tronen werden omver gestoten, verschillende rijken werden gesplitst; nieuwe rijken werden in het aanzien geroepen; revolutie heerste of dreigde alom; het proletariaat stelde zijn eisen en vooral in ons land werden te dien opzichte verstrekkende beloften gedaan.
Het in de loop der eeuwen opgebouwde distributiestelsel liep ernstig gevaar om door een ander stelsel te worden vervangen. Door de nood der tijden waren voor tal van levensbehoeften maximum prijzen vastgesteld, terwijl in vele steden de overheid er toe overging zelf te distribueren. De verbruikscoöperatie werd door de overheid in het ooglopend geprotegeerd.
Een groot gedeelte van de dagbladpers wierp de schuld van schaarste en duurte der levensmiddelen op de winkeliers. Het heette, dat zij het volk brandschatten, dat zij woekerwinsten namen en zèlf een weelderig leven leidden, onverschillig voor de kommer en ellende, waarin het volk in het algemeen verkeerde.
In de Tweede en Eerste Kamer der Staten-Generaal en verder in tal van gemeenteraden werden bedreigingen geuit tegen de zelfzuchtige en woekerende middenstand. Verweer in de middenstand beschuldigende en belasterende bladen werd zo goed als altijd geweigerd. Was het wonder dat in alle kringen van ons volk de verontwaardiging tegenover de winkeliers zo groot was? Zelfs in kringen, die ons altijd zeer genegen waren geweest, drong de laster door en begon men ook over een ander distributiestelsel te denken. Zelfs een Prof. P.A. Diepenhorst kwam daar in zijn preadvies over "Coöperatie" vrij voor uit:
-
"Het bestaansrecht van den tusschenhandel", zo schreef hij, "reikt slechts zóóver, als hij diensten verleent, die hem zijn bestaan waardig maken. Blijft hij in gebreke, dan mag zijn verdwijnen niet als een economisch euvel worden beschouwd.
-
"dat volgens haar de tijd van dat verdwijnen gekomen was".
De regering diende een ontwerp Duurtewet in ....
Ziedaar onder welke omstandigheden de uit de fusie voortgekomen Rotterdamse middenstandsvereniging "Handel en Nijverheid" haar werkzaamheden in het belang van de middenstand moest aanvangen. Het scheen alsof het gehele maatschappelijk raderwerk samenspande om iedere poging in dit opzicht te verijdelen. Maar ondanks dit alles heeft de organisatie gezegevierd over de laster en het gekuip van de ons belagende machten en partijen; het distributiestelsel als zodanig bleef ongerept gehandhaafd.
Maar daarmede was de taak van de organisatie niet geëindigd. Er waren nog zoveel andere vraagstukken en moeilijkheden, die de bestaansvoorwaarden van de middenstand bedreigden en om oplossing vroegen en nog vragen.
De arbeidswetgeving, de sociale verzekeringswetten, de bestrijding der flessentrekkerij en van de oneerlijke concurrentie, de belastingwetgeving, de regeling van het marktwezen, de poging tot invoering van een weeldebelasting, de winkelsluitingsdwang, de gemeentelijke bedrijfstarieven, het kortingstelsel en nog ó zo veel meer, daarbij stond "Handel en Nijverheid" steeds aan de spits ter behartiging van de belangen van de middenstand, zonder evenwel daarbij het algemeen belang uit het oog te verliezen.
Maar ondanks de strijd, die met kracht in het belang van de middenstand is gevoerd, wachten nog tal van problemen op een oplossing. Het teveel aan winkels vormt een ernstige bedreiging voor het voortbestaan van het gezonde middenstandsbedrijf. Zo ook de ontelbare filialen, welke door fabrikanten en winkelmaatschappijen worden geëxploiteerd. Ook vraagt het warenhuiswezen al meer en meer onze aandacht.
In de loop der laatste jaren hebben het Volkswarenhuis en het warenhuis van Cohn Donnay de strijd tegen het middenstandsbedrijf moeten opgeven. Doch thans is het weer de "Hema", de Hollandsche Eenheidsprijs-Maatschappij, die een deel van de omzet voor zich opeist. En straks zal het "De Bijenkorf" zijn, die rekent op een miljoenenomzet.
De enige wapenen die ons tegen die overvloed van distributieapparaten kunnen beschermen, zijn de vervolmaking van het middenstandsbedrijf, vooral de specialisering en steeds verder doorgevoerde outillage, zodat het publiek daaraan de voorkeur geeft.
Gedurende de tien jaren van haar bestaan heeft "Handel en Nijverheid" alles in het werk gesteld wat kon dienen voor de verheffing van de middenstand; heeft zij voorlichting gegeven in tal van middenstandsvraagstukken; heeft zij nimmer geschroomd feiten en tekortkomingen aan te wijzen en te berispen, waaraan de middenstand zelf schuldig was; ontzag zij zich niet - indien dit nodig was - er de overheid op te wijzen, dat de middenstand niet alleen plichten had en schatplichtig was, maar dat hem ook rechten toekwamen, rechten die met zijn bestaansvoorwaarden en bestaanszekerheid in verband stonden.
In de landelijke middenstandsvereniging heeft "Handel en Nijverheid" ook geen onbetekenende rol gespeeld. Integendeel. Op de middenstandscongressen stond zij steeds met raad en daad in de voorste gelederen. Verschillende belangrijke preadviezen en rapporten werden door haar geleverd. Nimmer werd een vergeefs beroep op haar gedaan om mede te werken het middenstandsvraagstuk in zijn lengte en breedte tot nadere oplossing te brengen en om mede te strijden voor de rechten en beveiliging van de middenstand.
Ziedaar een terugblik op het werken van "Handel en Nijverheid". Met trots kan zij daarop wijzen. En thans gaat zij met jeugdige moed en kracht haar tweede decennium in, op weg naar haar zilveren jubileum.
Moge het haar gegeven zijn zich op de weg, die vóór haar ligt, te handhaven en te ontplooien, zoals zij zich op de thans afgelegde weg heeft doen gelden, tot zegen van de plaats onzer inwoning, tot versteviging van de volkswelvaart en tot verheffing van de middenstand zelf.
Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan
Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net
Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:
| Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER |
|---|
