Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

Symeon Anton beschrijft in 1845 de weg van Rotterdam naar Delfshaven

Hertaling.

Symeon Anton, pseudoniem van Antony Moens, 1805-1869, bestelmeester van het veer van Rotterdam op 's-Gravenhage en eigenaar van een pannenfabriek te Koudekerk aan den Oude Rijn. Allerlei; lectuur voor rijken en armen enz. Rotterdam, 1825, blz. 54-79.

De weg van Rotterdam naar Delfshaven is een echt lieve, aangename weg, maar onderscheidt zich toch ook niet bijzonder van andere lieve en aangename wegen. Een goede bestrating, een vast voetpad, hoge bomen en afwisselende uitzichten maken het aangename ervan uit. Maar, na regen kan het er even slijkerig zijn als elders en bij droogte stuift het er misschien nog heviger.

Men ziet er tijdens die korte afstand veel. Heerlijke buitenverblijven en nederige burgerwoningen; plaatsen aan genoegen en uitspanningen gewijd en in het verschiet het kolossale gasthuis van Rotterdam; fabrieken en trafieken; vlak weiland en een stromende rivier; rijtuigen en schepen, mensen en beesten en uiteindelijk een kerkhof!

Wat intussen de weg echt levendig maakt, is het aantal gaande en komende lieden, zowel mannetjes als wijfjes-mensen, die men te voet of per as daar altijd ontmoet. Het drukke verkeer tussen Rotterdam en de steden, die ons van haring en jenever voorzien, die bij ons dorst veroorzaken of deze lessen, is daar de oorzaak van. Al wat naar Schiedam, Vlaardingen of Maassluis wil, maakt in de eerste plaats de toer van Rotterdam naar Delfshaven....
Niet vreemd dan ook, dat men van deze drukke passage partij heeft proberen te trekken. Er zijn in Holland gewis weinig wegen, die zo onophoudelijk door zogenaamde diligences gekruist worden, als de weg die ik zo vaak bereisde en die ik bezig ben u te beschrijven....

Men is tegenwoordig buiten Rotterdam eer men het weet. Wat onze ontslapen voorvaderen bouwden, wordt door het nageslacht afgebroken. De poorten, die voorheen zo tijdig en zo zorgvuldig gesloten werden, bestaan grotendeels niet meer. In Rotterdam heft men geen belasting op frisse buitenlucht. Dank aan het stadsbestuur ervoor. Wij zijn dan ook reeds ongemerkt op weg naar Delfshaven, want ook van de Schiedamse poort bestaat schijn noch schaduw meer. Zware bomen, eerwaardig door hun ouderdom, verschaffen u tot aan de zogenaamde bonte paal (het eerste tolhek) een aangename lommer. Aan beide zijden van de weg rust het oog met welgevallen op behaaglijke buitenverblijven, die een treffend contrast vormen met de zo-even gepasseerde bekrompen woningen van de nijvere handwerksman....

Wij zijn het tolhek gepasseerd en ... staan voor "den Melkkop" (afgebroken c. 1928. Vgl. Rotterdams Jaarboekje, 1916, blz. 46 vlg.) Wat dunkt u, willen wij eens pleisteren? wel ja, waarom zouden we ook niet. Zo ergens, dan is het van Rotterdam naar Delfshaven, dat de dorstige mens in de gelegenheid wordt gesteld zijn drinklust te bevredigen. Het aantal huizen en huisjes, waar men gedistilleerde wateren ter verkoop annonceert, is inderdaad aanzienlijk. "Den Melkkop" maakt hierop intussen een uitzondering; want hier verkoopt men geen geestrijke dranken. U kunt er eenvoudig melk of room drinken en koffie of thee slorpen; dranken, die misschien de maag verzwakken, maar zeker de zinnen niet zullen benevelen! Nee, "den Melkkop" is voor de eerzaamste burgerman, voor de eerzaamste burgerjuffrouw een geschikte plaats om zich onzondig te vermaken! De gehele inrichting heeft ook iets antieks, want terwijl in andere tuinen de paden slangvormig zijn aangelegd en nog eens slingeren, is het hier nog op zijn oud Hollands alles even recht.

Over het geheel is de weg, tussen Rotterdam en Delfshaven, vrijwel gestoffeerd met bedelaars, vooral op zon- en feestdagen.... (Zij) geven u hun verlangen vrij hoorbaar te kennen. Het zijn doorgaans hele families. De moeders zitten aan de kant van de dijk in het gras, terwijl het kroost de voorbijganger een wijle tijds escorteert, en, afzonderlijk of in koor, de gewone deun herhaalt: "een half Centjie meheer! om een stukkie brood te kopen, een half Centjie maar"!
Het uitzicht is thans ter linkerzijde enigszins ruimer geworden en wij worden aan die kant over het weiland heen de Maas gewaar. Daar passeert juist een grote koopvaarder, die de vruchten van Oost of West, de haven van Rotterdam wederom zal binnenvoeren....

...Wij naderen, zo langzamerhand, Schoonderloo. Nog even die hoek om en we zijn er. Het eerste wat ons thans in het oog valt, is een plaats zodanig als degene die onze allerlaatste woning eenmaal zal bevatten. Het is een kerkhof. ...Het komt mij intussen voor dat het terrein van deze begraafplaats niet erg gelukkig gekozen is. Ik kan mij het denkbeeld niet goed eigen maken eenmaal te zullen rusten aan de kant van een weg, zo woelig als die van Rotterdam naar Delfshaven.
Nu wij het kerkhof gepasseerd zijn, levert de wandeling langs Schoonderloo weinig of niets opmerkenswaardigs meer op. Links hebt u een aaneenschakeling van huizen en huisjes, waarvan er niet één, naar mijn oordeel, door de bouwkundige tot model zal worden gekozen. Rechts, in de laagte, zijn dito huizen opgetrokken, afgewisseld door een enkele boerenwoning en een niet onaardig buitenplaatsje, waarover intussen valt op te merken dat het daarenboven een vreemde naam heeft. Het heet namelijk Decima (afgebroken in 1927, laatstelijk bewoond door de heer C. van Staveren).
Wij zullen daarom maar liever de heirweg volgen, dan hebben wij tenminste rechts gedeeltelijk nog een mooi uitzicht over het land op Rotterdam.

Ofschoon het uitzicht op Rotterdam, van de rivierzijde, zeker verreweg het mooiste is, zal men echter moeten toegeven, dat de stad zich ook van hier zeer gunstig voordoet. Wat zegt u wel van het grote gebouw, dat door zijn hoogte en breedte onze aandacht al dadelijk trekt? Zou u het niet aanzien voor het paleis van deze of gene vorst, die daar zijn residentie hield? Het is ook een paleis; maar een paleis, dat Rotterdam voor zijn zieken liet bouwen (bedoeld is het nieuwe ziekenhuis aan de Coolsingel, dat in 1851 in gebruik is genomen). Het is een gasthuis. Hulde aan het bestuur, dat op zodanige wijze zorg droeg voor zijn zieke burgers; hulde aan de bouwmeester, die het te dien einde zo doelmatig inrichtte!

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....