Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

De Rotterdamse Furie

Wegens de onverwachte uittocht der Spanjaarden, op de 26ste der hooimaand van het jaar 1572.

Auteur: Jacob Kortebrant.

Hertaling.

De Watergeuzen, vol van moed en ijver, gaven

Staag blijk van hun dapperheid, zij brachten Delfsehaven

Ook onder hun bedwang, ja zochten, dag en nacht,

En hierom bleef Bossu te Krimpen niet lang dralen,

Wel wetende dat daar geen voordeel was te halen,

Trok des met zijn gevolg naar Rotterdam, waar hij

De Poort (noot 1) gesloten vond, door zorg der burgerij,

Die hem met al zijn volk niet binnen wilde laten:

Hierop verzocht hij dan, om zonder zijn soldaten,

Met enige edelliên te mogen binnentreên;

Dit stond men toe, en hij ging naar stads overheên,

Verzocht om door de stad met al zijn volk te trekken;

De heren vreesden, dat dit onrust zou verwekken,

En buiten om, kon 't niet welvoeglijk geschiên,

Omdat de stad nog niet met singels was voorzien;

Die zwarigheid werd dus ten leste weggenomen,

Dat rot voor rot alleen maar door de stad zou komen;

't Was 't konings volk en dus ook 't volk van onze heer

En graaf, hier ingehaald voorheen met vreugde en eer,

Des was er geen gevaar, 't kwam om gevaar te weren,

En 't Watergeuzenrot met zijn geweld te keren:

Dus fluit een vogelaar om 't vogeltje in het net

Te lokken, en zulk aas werd hier toen voorgezet.

Men opende de Oostpoort, de Spanjaards trokken binnen

En drongen spoedig door: een smid met fiere zinnen,

Zwart Jan genaamd, sprak tot de graaf van Bossu:

"Daar komt meer volk in, dan bepaald is, zo door u

Als door de heren, dus 't is tijd de poort te sluiten."

Bossu werd gram en sprak: "Wilt gij ons krijgsvolk stuiten?

U voegt het niet, dat gij des konings manschap telt."

Bossu hierdoor nog meer verbitterd, trok zijn degen

En stak Zwart Jan zelf dood, dus was 't hier slecht gelegen,

En Jan Dominikus werd dodelijk gewond,

De brave burger, die op zijn wachtplaats stond;

De zwakke burgerwacht werd aanstonds overrompeld

En lag als in een zee van brein en bloed gedompeld,

Een bijster klein getal ontkwam 't nog, door de vlucht;

De ganse stad moest door de moord- en plunderzucht,

Barbaarse wreedheid, en ondraagbare knevelarijen,

En vrouwenschenderij, ontelbare rampen lijên.

Het lichaam van Zwart Jan werd op de markt gebracht,

Met Jan Dominikus, zieltogend zonder kracht,

Hier werden ze, alsof zij twee landverraders waren,

Gevierendeeld, de moord kon zich nog niet bedaren,

't Getal der doden wordt door sommigen geschat

Op drie-, vierhonderd, schoon in deze tijd de stad

Niet groot, niet volkrijk was, en vierpaar kloosters stonden

Toen in de binnenstad, beslaande ruime gronden;

Van al de doden vindt men thans nog hier en daar,

Bij naam en toenaam, slechts niet meer dan twintig paar.

De oud burgemeester Roos, moest ook een prooi verstrekken;

De vroedschap had hem naar de DELFSE POORT doen trekken,

Om daar de Spanjaards uit te leiden, maar men vond

Hem bij het Hofpoortje (noot 2) dood, bemodderd en gewond;

Geen mens was veilig, elk was door de schrik bevangen,

De Spanjaards hadden ook een burger opgehangen,

Zelfs in zijn eigen deur, en aan het ene been,

En toen doorschoten, dus vertrokken ze elders heen;

Een buurman sneed hem los, en hij werd ook genezen,

Hierom wordt nog dat huis genoemd: de DUIZEND VREZEN (noot 3);

Dus hing die man gewis vol dodelijke smert,

In duizend angsten eer hij los gesneden werd,

Een deel der burgers had, tot redding van het leven,

Zich op het overschot van Bulgersteyn (noot 4) begeven,

En op 't Hof Wena (noot 5) hield een ander deel ook stand,

Schoon 't, door de Hoekse krijg, ten dele al was verbrand;

Andrea Tortado, zocht, met twee Spaanse benden,

Die burgers onverwacht te vallen op de lenden,

Maar zij verweerden zich met zulk een goed beleid,

Dat hij moest zwichten voor hun fiere dapperheid;

Doch graaf Bossu kwam hen met meerder macht beknellen:

Zij streden echter als heldhafte krijgsgezellen,

Hun moed was groot genoeg, maar 't hoopske veel te klein,

En dus hield Wena stand zowel als Bulgersteyn;

Zij gaven 't eindelijk op, door de overmacht gedwongen,

Doch hadden eerst het lijf en leven vrij bedongen;

Maar deze burgers zijn meest allen wreed vermoord,

In weerwil van 't verdrag en pas gegeven woord.

De Watergeuzen en die zich in dienst begaven

Des prinsen, deên te saam een tocht uit Delfsehaven,

Bezetten Spangen, maar deên niemand enig leed,

De Spanjaards maakten zich in Rotterdam gereed,

Om hen, met alle spoed, uit Schieland weg te jagen,

Twee vendlen Spanjaards, zag men hier die uittocht wagen,

Zij overvielen ook in 't hartje van de nacht,

Gans Delfsehaven, en 't slot Spangen onverwacht;

Vermoordden oud en jong, gans zonder mededogen

En roofden alles wat hun hebzucht straalde in de ogen,

Ja zettende alles in verschrikkelijke vlam,

En kwamen zwaar belaên met buit in Rotterdam.

Noten:

1) De Oostpoort.

2) Het Hof Wena, waar het Hofpoortje zijn naam aan heeft ontleend, stond aan de oostzijde van de Stedevaart of Rotterdamse Schie, en had langs de Hofdijk een uit pad, door de latere planken heiningen naar de oude dijk, waar nu de buurt, het Zwaanshals genoemd, is; het had ook zuidoostwaarts door het Hofpoortje een uit pad de stad in.

3) Bij het Hang, op de Grote markt.

4) Dit kasteel stond eerst op een rode zandplaat in de Maas, daarna binnen de Hofdijk, die in de tijd van Jacob Kortebrant waarschijnlijk de Westewagenstraat is; aan dit kasteel is Rotterdam zijn geboorte verschuldigd.

5) Zie noot 2.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....