Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

Rotterdam tijdens het tweede halfjaar van het jaar 1800

Vertaald uit het Engels.

Een rondreis door de Bataafse Republiek gedurende het tweede halfjaar van het jaar 1800. Een verslag van R. Fell bevattend de meest recente gebeurtenissen in dat land. Londen 1801. In de verte verschijnt Rotterdam als een goedgebouwde en grote stad, en het naderen van haar demonstreert de rijkdom en vlijt van haar inwoners. Het aantal molens, voornamelijk om spanten te zagen, in de buitenwijken is wonderbaarlijk; maar enkele ervan waren in werking, ondanks dat het weer uitermate gunstig was.

Rotterdam is voor handelsdoeleinden goed gesitueerd, gelegen aan de oever van de Maas, een rivier geschikt voor alle vormen van scheepvaart, en met een prima breedte. De voornaamste hoofdstraten zijn doorsneden met kanalen, van voldoende diepte om schepen van twee tot driehonderd ton te laten aanleggen, hetgeen de handel van de plaats buitengewoon bevordert, als het schepen mogelijk gemaakt wordt hun vrachten rechtstreeks in de pakhuizen die zijn voorgesteld en met een aanzienlijke besparing van tijd en werk, vergeleken met de belemmeringen van de handel in de haven van Londen en elders, te ontvangen. De koopman geniet ook het voordeel dat de schepen, of ze aan hem behoren of aan hem zijn toevertrouwd, afgeleverd worden onder zijn directe toezicht; zodat hij op datzelfde ogenblik kan letten op de belangen van zijn kantoor, en alert kan observeren dat hij niet lijdt onder de traagheid van en verduistering door zijn bedienden.

's Morgens is het nauwelijks mogelijk in de straten, waar geen paden speciaal voor voetgangers zijn, zoals in Engeland, te lopen zonder je veiligheid in gevaar te brengen, of je kleren te laten besmeuren, door het grote aantal sleden, die zwaar beladen zijn met varkenskoppen en balen, en die voortdurend passeren.

Rotterdam is geen plaats, die zich onderscheidt door de sierlijkheid van zijn gebouwen, of de smaak van zijn inwoners. De Boompjeskade, die gelegen is langs de Maas, is de voornaamste straat, en is bijna een mijl lang. De huizen zijn in het algemeen bijna vijf of zes verdiepingen hoge, sterke en ruime, niet sierlijke gebouwen. Wegens de overstromingen waaraan de plaats onderworpen is, heeft geen van de huizen wat een benedenverdieping genoemd wordt, en de fundering wordt in het algemeen vervormd door zware deuren, zoals die in grenssteden, die openen naar de pakhuizen die verbonden zijn met het achterste deel van elk huis. Het is vreemd de ornamenten in Korinthische bouwstijl vast te zien zitten aan de bovenverdieping, zonder zuil om ze te ondersteunen. Zulke pogingen tot architectonische versiering zijn onvoorstelbaar belachelijk: en in het interieur van de huizen zijn fouten gemaakt, die met een gemiddelde portie smaak zouden zijn vermeden.

Het gebeurt vaak, dat appartementen die de huizen van een prins zouden sieren, uit hun ramen geen ander uitzicht hebben dan de kale muren van een pakhuis, bestemd voor de walglijkste handelsdoeleinden, als een opslagplaats voor stokvis, huiden, tabak en dergelijke. Ik ontmoette vaak, in het huis van meneer X, een heer wiens collectie schilderijen eer doet aan zijn ruimdenkendheid en smaak. Een appartement van bijna luisterrijk aanzien kijkt onmiddellijk uit op dit pakhuis, en het oog keert met ontzetting van de werken van Titiaan en Rubens, naar kranen, balen, vaten, en dergelijke attributen van de handel.

De voornaamste straten van Rotterdam zijn dicht beplant met bomen, die, samen met de kanalen die ertussen stromen, en de ophaalbruggen, in uitstekende staat en netjes geschilderd waar je ze ook ziet, er aangenaam uitzien. De ramen en deuren van de huizen zijn in het algemeen groen geschilderd, wat een levendig effect geeft, en dit wordt nog groter door de kraakhelderheid die door iedereen wordt beoefend. Niet alleen de ramen worden, maar ook de voorkant van het huis wordt gewoonlijk twee of drie keer per week gewassen door apparaten voor dat doel, die overvloedig worden voorzien van water uit de kanalen, en dezelfde zorg wordt uitgebreid naar het plaveisel van de straten waaraan de rijke inwoners wonen.

Rotterdam heeft niets om over op te scheppen wat de pracht van zijn openbare gebouwen betreft. De St. Laurens is een saai, zwaar gebouw, waarin het gemakkelijker zou zijn veel te vinden wat fout is, dan iets om aan te bevelen. Er wordt een orgel van verbazingwekkende grootte gebouwd, dat verondersteld wordt het beroemde instrument uit Haarlem te overtreffen; maar de tijden zijn ongunstig voor zulke ondernemingen, vele jaren zullen waarschijnlijk voorbijgaan voor het klaar is. De Beurs is een sierlijk gebouw, en volmaakt aangepast aan de doelen waarvoor hij werd opgericht. Een verzameling kleurloze mensen, besmet met de zucht om winst te behalen, ontmoet elkaar hier zes keer per week tussen een en drie uur, en op zondagen is er de bijeenkomst van de burgerwacht van de stad.

Het concert in Rotterdam is het meest moderne amusement van de plaats en wordt wisselend goed bezocht. Het gezelschap muzikanten is groot, maar bestaat meer uit amateurs dan uit personen die leven van de uitoefening van hun muzikale talenten, zijn voortreffelijkheid is niet groot. Het zou echter moeilijk zijn, in een provinciestad van Engeland, Bath uitgezonderd, een orkestje van grotere verdienste te vinden; en dit moet naar ik meen toegevoegd worden aan de algemene beoordeling van ander amusement, waaraan de muziek op het vasteland wordt gehouden.

Het strekt geheel tot eer van de plaats, dat het oor of oog van de bescheidenheid niet wordt beledigd door de aanwezigheid van een enkele prostituee in de schouwburg; zij worden niet buitengesloten door orders van politie of tussenkomst van de managers, maar het openbare gevoel van fatsoen en kuisheid verhindert hun verschijning.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....