Een e-mail sturen naar Aad? Zijn e-mail adres is aad@engelfriet.net
(klik op deze tekst om een voorgeadresseerde mail te openen)
Terug naar  het Engelfrieten overzicht

Naar beneden 

De totstandkoming van de metro en een nieuwe oeververbinding in Rotterdam

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email:
aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER




De totstandkoming van de metro en een nieuwe oeververbinding in Rotterdam

"Het Rotterdamse openbare vervoer staat in het teken van de metro.

Vele jaren lang zijn de krachtsinspanningen van zeer velen daarop gericht geweest. - Tijd om achterom te zien was er niet; eerst moest de toekomst worden veiliggesteld, want het economische, maatschappelijke en culturele leven van de stad schreeuwde om beter openbaar vervoer.

Nu is dan het eerste resultaat van deze gezamenlijke krachtsinspanning bereikt; het eerste trajectgedeelte van de metro wordt op 9 februari 1968 feestelijk opengesteld en de volgende dag gaat de metro zijn functie in het Rotterdamse vervoersbestel vervullen.

Een mijlpaal? Ongetwijfeld.

Een rustpunt? Ongetwijfeld niet.

Reeds lang voor de opening van dit eerste metrotraject concentreerde de aandacht zich op wat er verder moet gebeuren; een principebeslissing tot verlenging van dit traject naar Hoogvliet is reeds genomen.

De indienststelling van het eerste traject is te beschouwen als een eerste stap op de goede weg; vele volgende schreden zullen echter nodig zijn, want de af te leggen weg is lang, zó lang, dat het einde daarvan zich in de nevelen van de toekomst verliest..

De tijdige zorg voor goed openbaar vervoer betekent: twintig jaar vooruitzien. - Waarom wordt er dan niet vooruit, doch in plaats daarvan achteruit gezien? Heeft deze terugblik op het verleden in deze tijd nog zin?

Ik meen, dat dit bepaald wel het geval is. Juist in deze periode, waarin de eerste metro in Nederland zijn deuren voor het publiek opent, is het uiterst zinvol ons te realiseren dat ook deze nieuwe, nog bescheiden loot aan de stam van het Nederlandse openbare vervoer geen op zichzelf staande, uit het niet geboren zaak is, maar dat ook deze moderne vervoersvorm kon ontstaan als product van jarenlange ontwikkeling."

Aldus leidde drs. C.G. van Leeuwen, directeur van de Rotterdamse Elektrische Tram, de R.E.T., het in het begin van het jaar 1968 van de heren dr. H.J.A. Duparc, ir. H.P. Kaper en L. Stigter, verschenen bij uitgeverij E.J. Brill, Leiden, fraaie boekwerk "Trammend naar de metro" in. - Een werk dat niet zozeer de geschiedenis van de metro behandelt als wel, blijkens de ondertitel, "de historie van de tram" in Rotterdam.

Het verderop volgende overzicht behandelt in hoofdzaak de metro. Daarbij is het accent gelegd op de bemoeiingen die het gemeentebestuur van Rotterdam heeft gehad met de totstandkoming van de metrostamlijn tussen de Rechter en de Linker Maasoever, niet op de téchnische aspecten van dit kunstwerk. Daarnaast zijn de bemoeiingen beschreven die het gemeentebestuur in de loop der jaren - in concreto reeds vanaf 1954 - heeft gehad met de voorbereiding van de bouw van een nieuwe oeververbinding, ter vervanging van de huidige Maasbruggen, de Koninginnebrug en de Willemsbrug.

Een nieuwe oeververbinding.

Een onderwerp, dat - gezien enerzijds de steeds groter wordende behoefte aan die nieuwe verbinding, anderzijds het steeds stijgende bedrag dat de bouw ervan mag kosten - nog vele jaren een heet hangijzer zal blijven. Een onderwerp ook, dat historisch ten nauwste met de bouw van de metro is verbonden. De primaire opzet van het gemeentebestuur is namelijk niet de bouw van een metro geweest, maar: de Maasbruggen vrij te maken van de trams. Die trams moesten dan op een andere manier de rivier kruisen: via een onder de rivier door te bouwen tramtunnel.

Was die tramtunnel er eenmaal, en waren de Maasbruggen eenmaal van de trams bevrijd, dan kon het einddoel pas worden verwezenlijkt: de bouw van een nieuwe Willemsbrug, eventueel van een of meer tunnels, ter vervanging van de Maasbruggen. Eerst tijdens dit proces - tijdens de voorbereiding van de bouw van een tramtunnel - is de gedachte gerezen, geen tramtunnel te bouwen, maar een tunnel voor een metro.

Die metro is nu verwezenlijkt, de trams zijn van de Maasbruggen verdwenen. Rest thans: het einddoel te bereiken, een geheel nieuwe oeververbinding.

OVERZICHT.

Wie heden ten dage (1968), gaande vanaf het Rotterdamse stadhuis in zuidelijke richting, bij de Nieuwe Maas komt en deze oversteekt staat bij aankomst op de linker oever weer op Rotterdams gebied. Rotterdam - 700.000 inwoners - is een dubbelstad geworden, met een stadsdeel op de linker oever dat 300.000 inwoners telt, ongeveer zoveel als de stad Utrecht.

100 jaar geleden echter woonden daar in Katendrecht, IJsselmonde, Feijenoord en Charlois slechts enkele duizenden. Wie toen, komende uit het zuiden, de rivier wilde oversteken, kon kiezen uit de volgende mogelijkheden: zwemmen, een roeiboot nemen, of zich laten overzetten door een veer. Geen brug, geen tunnel. Hoe is dit alles veranderd! In chronologische volgorde kwamen sindsdien tot stand:

Wat wij de lezer niet mogen onthouden is, dat reeds in het jaar 1864 in de Rotterdamse Courant het denkbeeld werd verdedigd, enkele kilometers meer naar het oosten - daar waar het tegenwoordige eiland Van Brienenoord ligt - dwars door de rivier een spoortunnel aan te leggen.

"Men stelle zich voor een ijzeren koker van 8 el hoogte buitenwaarts en ongeveer 350 ellen lang, die men op een diepte van 13 el onder laag water aan den onderkant laat zinken, op de plaats waar thans de rivierplaten zijn gelegen. Alsdan moet het vaarwater over den koker henen gebragt worden, waardoor men gelegenheid verkrijgt den bedoelden koker met den spoorweg in verbinding te brengen. Wie zal ontkennen dat dit plan - hetwelk naar het oordeel van deskundigen geene overwegende bezwaren oplevert - zich in ieder opzigt aanbeveelt?"

"Bezoopen plan. Bouwt een ruim, goed en comfortabel gekkenhuis, versierd met attributen van tunnelconstructeurs en door de laatsten bewoond!"

Aldus werd dit plan, dat zijn tijd honderd jaar vooruit was, destijds echter van zekere zijde bekritiseerd, waarna het in de vergetelheid raakte.

Koninginnebrug, Willemsbrug en Maastunnel konden na de Tweede Wereldoorlog het steeds groeiende verkeer echter nauwelijks meer verwerken. Zoals Wagenaar schrijft in zijn met vele foto's verluchte "Metro. Schipper mag ik overvaren?" (1968, uitgave van de Arbeiderspers, Amsterdam).

"In 1950 werd men het er in Rotterdam over eens, dat het hoog tijd werd om de oeververbindingen uit te breiden. De Maasbruggen en de Maastunnel raakten overbelast, vooral in de spitsuren.

In het Wederopbouwplan (van 28 mei 1946) voor Rotterdam waren twee nieuwe bruggen opgenomen, doch aan de uitwerking daarvan was men in de geweldige naoorlogse drukte nog niet toegekomen. Ieder, die zo ongelukkig was zijn werken en wonen door het brede Maaswater gescheiden te hebben, moet enthousiast geweest zijn toen in 1954 een commissie werd ingesteld onder voorzitterschap van wethouder Meertens, die als opdracht kreeg te studeren op de vervanging van de Willemsbrug".

Dát was het punt waar het omstreeks 1954 om ging: men wenste een nieuwe brug, in welke vorm dan ook. Van een metro was nog geen sprake. Bedoelde commissie, onder voorzitterschap van de heer J. Meertens, destijds wethouder van Openbare Werken, werd door het College van B. en W. van Rotterdam aangekondigd in het volgende raadsvoorstel, gedateerd van 7 september 1954 (Verzameling gedrukte stukken van Rotterdam, 1954. Volgnummer 220).

"In het basisplan van 28 mei 1946 voor de herbouw van de binnenstad is o.a. voorzien in het maken van een brug over de Nieuwe Maas, welke brug de Willemsbrug zal vervangen. Daar het zich laat aanzien dat het verkeer zodanig zal toenemen dat de tunnel (de Maastunnel) in 1959 ten volle zal zijn belast, is de bouw van de nieuwe Maasbrug, die uiteraard een grotere capaciteit zal verkrijgen dan de bestaande, tot de urgente werken gaan behoren. Teneinde tot een verantwoorde beslissing te kunnen komen hebben wij in overleg met de minister van Verkeer en Waterstaat en die van Wederopbouw en Volkshuisvesting, alsmede met de president-directeur der Nederlandse Spoorwegen, een commissie in het leven geroepen die het plan voor de brug in studie zal nemen en daarbij de nodige aandacht zal kunnen schenken aan de verschillende aspecten van dit belangrijke vraagstuk. Het is gewenst dat de commissie de nodige gegevens ontvangt omtrent de geaardheid van de grondslagen en de waterloopkundige constellatie van de rivier, waarmede de vormgeving nauw samenhangt. Voor het onderzoek, zomede voor de werkzaamheden verbonden aan het maken van enkele projecten, zal voorshands een krediet van fl. 100.000 benodigd zijn." Een krediet dat door de raad op 16 september 1954 zonder hoofdelijke stemming bij acclamatie werd gevoteerd.

Inmiddels was op 21 augustus 1954, de Nieuwe Rotterdamse Courant met een primeur gekomen, onder de kop: "Komt er een tramtunnel onder de Maas?" "Zijn wij wel ingelicht" - zo schreef de N.R.C. - "dan houdt men zich te Rotterdam in stedenbouwkundige kring thans bezig met het uitwerken van een plan tot aanleg van een nieuwe tunnel onder de Maas, speciaal ten behoeve van het toekomstig tramverkeer tussen de Rechter en de Linker Maasoever."

Op 1 februari 1965 bracht koningin Juliana een bezoek aan het metrostation Leuvehaven en de metrotunnel onder de rivier. Tevens opende zij die dag de voor het snelverkeer bestemde, even ten oosten van Rotterdam gelegen Van Brienenoordbrug.




Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER






Familiewapenklein
wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....


Terug naar de top





Last update :

1 November 2020