Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

In majeur en mineur

Door A. Mineur

Hertaling.

Als je, na volbrachte dagtaak, op het balkon van de "elektrische" stond, met een paar bootwerkers in je gezelschap, kon je een sterk gekleurd taaltje vernemen. Het was niet zonder humor vaak, al gaf de wijze van schertsen van die "heren" niet altijd van evenveel fijngevoeligheid blijk. Maar, daar raakte je op den duur wel aan gewend, temeer, daar je dat volkje kende en wist, dat het bij al z'n ruwheid toch een goed hart bezat. En je nam het dus ook niet al te zwaar op, wanneer je zo'n zwart-, of bruin-bestoven kolen- of ertswerker, wijzend op een wezenloos starend, vervallen en uitgemergeld pinda-Chineesje, tot een "collega" hoorde zeggen: "zie je die munkie daar! Nou, me kop t'r af, as tie al niet een dag of drie overleje is, maar hij weet 't zelf nog niet!"

We herinneren ons ook, ergens op een druk verkeerspunt eens het volgend "incident" te hebben meegemaakt: Een juffrouw met kinderwagen wil de rijweg oversteken, ziet een tram aankomen, wordt zenuwachtig en wil nog gauw haar vehikel naar de overkant loodsen, ofschoon dit door verkeersdeskundigen zeker gelijkgesteld zou zijn met zelfmoord. Trambestuurder ziet het gevaar. Stelt onmiddellijk elektrische rem en zandstrooier in werking. Schrik en ontsteltenis bij de passagiers, die heen en weer en tegen elkaar gesmeten worden. Een bootwerker op het voorbalkon wordt pardoes met z'n snufferd tegen de voorruit geslingerd. "Nou, vader", merkt hij laconiek op, terwijl hij zich tot de bestuurder wendt, "'t is je geluk maar dat je gestopt heb, anders had ze je ouwe rammelkast van een tram hartstikke te borste gereje - wat ik je smoes!"

Wie het over bootwerkers heeft, denkt meteen ook aan de stakingen in de havenbedrijven, die in vroeger jaren, helaas, maar al te veelvuldig voorkwamen; aan de "knokpartijen" tussen stakers en werkwilligen en botsingen met de gewapende macht, aan het molesteren van bakkers, melkboeren en slagers, die men ook in het conflict wilde betrekken, het aanhouden van sleperswagens en andere voertuigen door heethoofden, het posten door stakers voor de woningen van niet-stakers, en last but not least, aan de opgewonden bootwerkersvergaderingen in het Algemeen Verkooplokaal op de Goudsesingel en in het Verenigingsgebouw op de Goudseweg. Wat gaf dat een sensatie voor oud en jong en hoe leefde de hele stad in spanning met de stakingsgebeurtenissen mee!

Er ging geen dag voorbij of je vond een of ander pamflet tegen de "havenbaronnen", gelijk de werkgevers in de havenbedrijven door de stakingsleiders genoemd werden, in je brievenbus - propagandistische lectuur, waarmede de "geachte medeburgers" bewerkt moesten worden, om hun sympathie te geven aan de stakers. Arbeidersorganisaties, die niet aan de staking wensten deel te nemen, werden voor "verraders" uitgemaakt en de termen "kapitalistische uitzuigers en uitbuiters" en dergelijke waren niet van de lucht. De leuze "toont je solidair!" werd als een aansporing tot medestaken aan alle verwante en niet-verwante vakorganisaties doorgegeven en in de verschillende stakingsbijeenkomsten daverde en donderde het van jewelste. Van sleperspaarden werden de trekstengen doorgesneden en de politie te voet, enkel gewapend met een hartsvanger - de bereden agenten, in bootwerkersterminologie "knolsmerissen" genoemd, kregen we pas later en motoragenten waren nog helemaal niet uitgevonden - zag zich vaak op een regen van stenen en andere projectielen onthaald.

Als het zóver was, werd al spoedig door de stedelijke overheid een beroep gedaan op de militaire macht en verschenen de huzaren ten tonele. Bomen van kerels, die hoog gezeten op hun paarden, met hun vervaarlijk-uitziende berenmutsen, stalen stormbanden en lange sabels, een angstwekkende indruk maakten en zowel aan de opgewonden en terroriserende stakers, als aan het met hen meelopend gespuis diep ontzag inboezemden. Vooral wanneer het ogenblik gekomen was, waarop "'t paardevolk" het commando kreeg, met de blote "latten" een charge uit te voeren, teneinde de door de oproerlingen versperde straten schoon te vegen. Dat was voor een Rotterdamse straatjongen, die overal bij was, waar klappen werden uitgedeeld, een moment om nooit te vergeten.

In het jaar 1920 beleefden we de laatste grote bootwerkersstaking, na een tumultueuze vergadering in de grote zaal van het oude Beursgebouw. Bij die gelegenheid werd de toenmalige directeur van de Centrale Bond van Transportarbeiders midden onder zijn rede aangevallen, waardoor hij een ogenblik de kluts kwijt was. Nauwelijks had hij zich hersteld, of hij moest er getuige van zijn, hoe in de zaal een veldslag in optima forma ontbrandde, die in een minimum van tijd de vergadering in een chaos herschiep. Later, toen het krijgsrumoer onder de bootwerkers reeds sinds lang verstomd was, hoorde 'k een man uit de vakbeweging eens op een toon van iemand, die verteerd wordt door een heimwee-achtig verlangen, verklaren: "Je kan zeggen wat je wil, maar alles bij elkaar, was dát toch maar je gezelligste tijd!"

't Is vreemd, maar ze vinden dat soort "gezelligheid", zodra ze tot het verleden behoort, altijd veel gezelliger dan toen ze er midden in zaten!

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....