Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

De etablissementen van de Rotterdamse Lloyd

In de eerste tijd van de N.V. Rotterdamse Lloyd (opgericht in 1883) laadden en losten de boten aan de Willemskade, maar reeds in 1883 verhuisden zij naar de linker Maasoever, waar in de Spoorhaven nieuwe ligplaatsen werden gevonden. Deze haven lag met de Koningshaven in een hoek van circa 95 graden, en aangezien de schepen aan de ingang van de Spoorhaven bovendien een brug moesten doorvaren, was de toegang voor schepen met omstreeks 21 voet diepgang niet gunstig en bij nacht zelfs gevaarlijk. Vandaar dat de directie van de Lloyd reeds spoedig naar betere terreinen uitzag. Deze werden gevonden aan de in 1890 voltooide Wilhelminakade. Op het daar van de gemeente Rotterdam in huur verkregen terrein werden loodsen (sheds) gebouwd, welke in 1891 gereedkwamen, en behalve ruimte voor opslag van goederen ook een schaftlokaal voor het werkvolk en een gelegenheid tot het logeren van Javaanse bedienden bevatten.

Toen bij gestadige ontwikkeling van het bedrijf, gepaard met toenemende lengte van de stoomschepen, spoedig gebrek aan ruimte ontstond, huurde de directie in 1897 ook het aangrenzende kadegedeelte, ter lengte van 100 meter, waardoor er gelegenheid kwam de loodsen te vergroten. Voor de som van f 8000,- werd daar in 1898 ook een klein huis gebouwd voor de Javanen. Veel last en kosten veroorzaakte de instorting van een gedeelte kademuur aan de oostelijke kant van het terrein, want tijdens de herstelling moest de directie andere loodsen in huur nemen.

Wegens de steeds grotere afmetingen der nieuw verkregen stoomboten waren ook deze terreinen weldra te bekrompen, zodat de directie onderhandelingen opende met de Nederlands-Amerikaanse Stoomvaart-Maatschappij (Holland-Amerika Lijn), welke de daaraan grenzende gedeelten van de Wilhelminakade van de gemeente in huur had en om dezelfde redenen van gestadige uitbreiding, met toevoeging van het Lloyd-terrein aan het hare zeer gebaat zou zijn. Na langdurige onderhandelingen met de Nederlands-Amerikaanse Stoomvaart-Maatschappij werden de loodsen en de huur van de terreinen aan haar overgedaan bij een transactie.

De Lloyd verkreeg van de gemeente een terrein op de rechter Maasoever, tussen de Schiehaven en de St. Jobshaven. Naar het nieuwe terrein, waarvan de kade de naam van Lloydkade ontving, verhuisde het bedrijf in oktober en november 1908. In maart 1909 waren de loodsen gereed. Behoefte aan een goede gelegenheid tot het uitvoeren van herstellingen in eigen beheer, deed de directie in 1911 besluiten tot het bouwen van een reparatiewerkplaats op het nieuwe terrein. Toen gedurende de wereldoorlog talrijke werklieden van de Lloyd, bij de zeer beperkte vaart, tijdelijk zonder werk waren, kwam het grote nut van deze reparatie-inrichting helder aan de dag. De directie kon daar toen velen aan het werk zetten, door er een groot aantal hulpwerktuigen voor in aanbouw zijnde schepen te doen vervaardigen.

Wegens de gestadige uitbreiding van het bedrijf werden ook deze terreinen reeds spoedig te klein bevonden en de ruimte in de loodsen onvoldoende geacht. Daarom trad de directie opnieuw met de gemeente in onderhandelingen, welke in 1913 leidden tot een overeenkomst, waarbij de Lloyd 280 meter kadelengte met achterliggende terreinen, aan de in aanbouw zijnde IJsselhaven, van de gemeente in huur verkreeg, waardoor het etablissement der vennootschap aanzienlijke uitbreiding onderging.

De loodsen en verdere gebouwen kwamen in 1914 gereed en het nieuwe terrein werd als losplaats voor vrachtboten in gebruik genomen. Met de bouw van al weer nieuwe magazijnen en een administratiegebouw aan de Lloydkade, waartoe de directie in 1919 besloot, was doordat de arbeidslonen en materialen toen ontzettend gestegen waren, een aanzienlijk bedrag gemoeid. Daarom werd uit de in 1920 behaalde winst f 500.000,- voor deze uitbreidingen gereserveerd. Pas in 1923 waren de nieuwe gebouwen gereed.

In 1930 verkreeg de Lloyd de beschikking over een terrein aan de bij de gemeente in aanleg zijnde Merwehaven. Daar evenwel de crisis daarna haar intrede deed, moest de directie in 1931 de bouw van nieuwe inrichtingen aldaar voor onbepaalde tijd uitstellen. De cijfers uit het jaar 1931 (een depressiejaar) waren niet onbelangrijk lager dan die uit de jaren, die men normale jaren placht te noemen. Over het jaar 1931 werd uitbetaald aan:

Havengelden, kade- en terreinhuur f 324.000,-

Salarissen en lonen f 1.812.215,-

Gages (inclusief premies) f 4.275.500,-

Aanschaffing van levensmiddelen f 1.236.000,-

Aanschaffing van uitrustingsartikelen: f 1.353.000,-

Zodat aan de stad en haar bevolking onmiddellijk ten goede is gekomen de som van f 9.000.715,- Behalve de gemeente, die uit verschillende hoofde, vrij aanzienlijke bedragen in haar kas ziet vloeien, is er dus ook een brede kring van personen, die voordeel trekken uit het bestaan in de stad van een instelling van zo grote betekenis. Het aantal van degenen, die (omstreeks 1932) in onmiddellijke betrekking tot de Lloyd staan, bedraagt ongeveer 3500. Groot is verder het aantal fabrikanten, handelszaken, winkeliers, magazijnhouders, neringdoenden en nog vele anderen, die, wegens telkens weerkerende leveranties, direct belang hebben bij het bestaan van deze rederij.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....