Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

Aantekeningen uit: De oudheid der stad Rotterdam door Jakob Kortebrant

Getrokken uit zowel gedrukte als echte stukken.

Hertaling.

De beeldenstorm is niet het allereerst begonnen in Nederland, bijna dertig jaar ervoor was dat al in Zwitserland gebeurd. Erasmus schreef in een brief uit het jaar 1529: "Hier is in het midden van de koude winter een heet gevecht ontstaan, tegen de beelden, en het wonderlijkst van alles is, dat er niet één een mirakel gedaan heeft, terwijl ze voorheen bij de minste hoon mirakelen deden." Ook schrijft hij: Ik ben naar Frijburg verhuisd, maar ik vrees, dat ik daar niet zal kunnen blijven, vanwege de bijgelovigheid, als zij mij vlees in de vasten zien eten, niettegenstaande, dat ik een goed papieren harnas van dispensatie van de paus in mijn zak draag". Zie Luisius Woordenboek, Letter E. blz.: 121 a.

In het jaar 1566 heeft Henderik Elands aan Jakob Franse Snap verzocht, om met hem naar de kerk te gaan, op het kerkhof komende zei Elands: "Snap neem dat beeld er eens af, mijn voorzaten hebben het aan de kerk gegeven, het heeft er nu lang genoeg gestaan". Het was een Christusbeeld, en Snap zei: "Ik kan Onze Heer daar niet afhalen, of ik moet hem breken". Elands zei: "breek hem dan, ik zal ervoor binnen gaan staan", Snap brak daarop het beeld. Daarna vluchtte Elands en Snap werd op de 18de maart 1569 openbaar, in deze stad, Rotterdam, onthoofd en zijn goederen verbeurd verklaard. Meester Kornelis Meinaerts, vergezeld door verscheidene burgers, leverde op de 4de oktober 1566 een rekwest of smeekschrift over, aan de Heren van Rotterdam, in dit geschrift werd verzocht, of men de Heren Hoofdlieden van de Geestelijke en Neringdoende Gilden, die ik meen in het jaar 1378 de Rijkheid genoemd werden, geliefde tezamen te roepen, om te weten of zij de Inquisitie of Geloofsonderzoekers in de stad zouden gedogen, ook verzocht men om vrije uitoefening van godsdienst. Dit werd hen daarna zeer euvel geduid, zoals vervolgens zal blijken. De Spaanse koning zond de bloeddorstige Alva, die op de 28ste augustus 1567, te Brussel aankwam.

Op woensdag de 12de november 1572 werd de laatste mis en preek in de Laurenskerk gehouden, door de Heer Martinus Dunkanus, een groot ijveraar voor het pausdom, maar niet voor de wreedheid, een geleerd man, wiens naam bij de roomsgezinden nog in achting blijft, hij vermaande zijn gemeente zeer ernstig, dat ze bij de pauselijke leer zouden blijven. Op vrijdag de 14de van die maand, werd er de eerste gereformeerde leerrede in gehouden, door de heer Kornelis Kooltuin. Zie G. van Spaen, Beschrijving van Rotterdam blz. 290, ook de Kerkelijke Oudheden van Heren van Holland 3 D. blz. 637. Ja, deze schrijvers melden wel de dagtekeningen, maar niet de namen der drie genoemde dagen, volgens mijn berekening is het in dat jaar Pasen geweest de 6de van april oude stijl, zoals toen nog in gebruik was, gevolglijk is de laatste mis op woensdag en de eerste gereformeerde preek op zaterdag gehouden.

Of de heer Kooltuin in Rotterdam bleef preken is mij niet gebleken, hij wordt op de lijst der beroepen predikanten van Rotterdam niet gevonden; hij was eerst priester te Alkmaar, waar hij het evangelie verkondigde, zoveel onze Babylonische gevangenis kon gedogen zegt hij; ook kreeg hij brief op brief van de genoemde heer Dunkanus, die hem vermaande, dat hij zijn nieuwe leer moest nalaten, maar dit baatte niet. Hierdoor werd hij naar 's-Gravenhage ontboden, door de kettermeester Ruardus Tapper, een geboren Enkhuizer, de heer Kooltuin ging daarheen en raakte daar in groot gevaar voor zijn leven, doch door het aanhoudend smeken der Enkhuizenaren, bij hun medeburger Tapper, raakte de heer Kooltuin eindelijk vrij, en ging naar Enkhuizen, waar hij de zieken dagelijks bezocht; weldra werd hij ervan beschuldigd: dat hij dus in het heimelijk zijn venijn, zoals hij het noemde, nog meer uitspreidde, dan hij tevoren, in het openbaar, gedaan had, hierdoor werd hij voor de tweede maal naar 's-Gravenhage ontboden, doch hij week uit naar Embde (Emden) waar hij veilig was. Zie hiervoor verder Van Hoofs Beschrijving van Enkhuizen blz. 83 enz.

Zodra de weerhaan der vervolging omgedraaid was, kwam de heer Kooltuin weer in Holland, predikte hier en daar het evangelie, en heeft op die wijze in Rotterdam de eerste gereformeerde preek gehouden.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....