Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

Kamptoestanden

Voorwoord:

Ille crucem sceleris tulit, hic diadema.

De een kreeg een kruis, de ander een kroon tot vergelding van zijn misdaad. (Juvenalis, Satiren 13.105)

Dr. H.W. van der Vaart Smit deed bij zijn samenvatting van mishandelingen, waaraan sedert de bevrijding politieke verdachten hebben blootgestaan, slechts grepen uit zijn omvangrijk materiaal. Wie bekend is met de toestanden, welke sedert september 1944 in het toen herwonnen vaderland en nadien in geheel Nederland zijn ontstaan, weet dat de schrijver op sobere wijze is te werk gegaan bij het weergeven van de gebeurtenissen. Zeer vele slachtoffers hebben het vertrouwen in regering, kerk, godsdienst en mensheid verloren. De schijnbare berusting in het aangedane en voortdurende leed is gevaarlijk. Tal van geheel of ten dele voorwaardelijk geïnterneerden hebben geaarzeld rechtmatige klachten ter kennis te brengen van bevoegde instanties, doordat Procureurs- en Advocaten-Fiscaal aan de Kantonrechters, Afdeling Overgang Bijzondere Rechtspleging, kunnen kennis geven, dat zulke geïnterneerden de gestelde voorwaarden niet naleven. Die voorwaarden kunnen onder andere zijn, dat de schuldige zich als een goed Nederlander en naar de aanwijzingen van aangewezen instellingen of personen moet gedragen; dat hij niet zal omgaan met bepaalde personen; niet zal toetreden tot bepaalde verenigingen; bepaalde vergaderingen niet zal bijwonen; dat hij bepaalde arbeid zal verrichten; een bepaalde verblijfplaats zal hebben; zich op bepaalde tijdstippen moet melden; een waarborgsom tot een onbeperkt bedrag zal storten; verplicht zal zijn tot vergoeding van aangerichte schade, en voorts elke andere voorwaarde het gedrag van schuldige betreffende, welke niet de godsdienstige en staatkundige vrijheid beperkt. Kortom, het Tribunaal, thans de Kantonrechter, kon en kan dus de schuldige tot "slaaf" maken en hem de meest onmogelijke voorwaarden opleggen. Die zogenaamde proeftijd bedraagt ten hoogste drie jaren en loopt niet gedurende de tijd, dat degene, aan wie de bijzondere maatregel van internering is opgelegd, rechtens zijn vrijheid is ontnomen. De Procureurs-Fiscaal in de Bijzondere Gerechtshoven geven aan de Kantonrechters kennis als naar hun mening de voorwaarden niet worden nageleefd.

Het rapport - dr. Van der Vaart Smit is sedert meer dan een jaar aan de regering bekend. Op 25 april 1949 heeft de schrijver een verzoekschrift aan de Minister van Justitie verzonden. De regering heeft niet ingegrepen. De publicatie van het rapport is een antwoord op dat stilzwijgen. De moedige schrijver wil ik niet toevoegen, hetgeen Gijsbert Karel van Hogendorp op 28 juni 1828 aan zijn zoon schreef: "Gij hoopt op een man met een kop." Moge blijken, dat spoedig regeringskringen zelven een einde aan de onhoudbare toestanden maken. Uit de publicatie moge iedereen zichzelf een oordeel vormen over hetgeen in Nederland is geschied en zich afvragen of onder ambtenaren en onder andere in de handel, nijverheid of in enige tak van werkzaamheid zich als fatsoenlijke mensen voordoende personen wellicht sadistische schurken steken, die jarenlang duizenden mensen, politieke verdachten, hun vrouwen, mannen, kinderen en verdere familieleden, lichamelijk of geestelijk hebben mishandeld of financieel benadeeld. Het gaat om honderdduizenden benadeelde mensen.

"Wat zou ik bereiken indien het gelukte een aanklacht tegen één van het gespuis ingediend te krijgen, bijvoorbeeld tegen, om enigen te noemen, een Piet S. (veertien jaar gezeten wegens pakjes stelen uit auto's), een M. van de Levantkade, commandant R. (kamp Schokland, gewezen bootwerker uit Rotterdam), sadist, die zijn slachtoffers door een modderig vijvertje lopen liet en een geweer op het slachtoffer liet leegschieten, de man die 's nachts onder toezicht van (naam weggelaten) zijn mishandelingen uitvoerde, de mensen met vijftien graden vorst op blote voeten een uur en langer naar het werkobject liet lopen, met medewerking van (naam weggelaten), de heren P. en anderen?"

De Koepel te Arnhem heeft zijn kelders. In deze gevangenis "woonden" onder anderen vanaf begin september 1945 tot einde januari 1946 de heren Louwerens uit Rotterdam, Bruggelink uit Monster, Slob, Van Santen en Robertsen. Zij waren er steeds in het donker, hoogstens in het schemerdonker, want in de hoogte was gelijk met de begane grond een klein raampje. Hier brachten zij de winter door zonder enige verwarming, zonder schoon goed, zonder enige ontspanning, zonder er ooit uit te komen, zelfs niet voor de kerk, rammelend van de honger - zij kregen alleen droog brood, nooit warm drinken en een heel klein beetje middageten. 's Morgens werd voor alle vijf één klein teiltje water gebracht. Het goed rotte tenslotte aan hun lichamen. Zij kregen schurft, zweren en tenslotte ook luizen. Het was een ontzettende toestand.

Een nerveus makende soort van mishandeling was vaak het spelen met stenguns door bewakende knapen, totdat deze wapens afgingen en er slachtoffers vielen. Op deze wijze verloor mr. W. de Rijke, oud-commissaris uit Overijsel een been. Op deze wijze zag dr. Galjaart uit Wassenaar te Harderwijk stengunners te keer gaan, totdat er een dode viel en een tweede met een schotwond in de longen moest worden weggesleept. De dode was de heer G. Vos uit Amsterdam. Op deze wijze zijn er in de Harskamp tussen 15 oktober 1945 en 15 februari 1946 op verschillende tijdstippen niet minder dan tien moorden gepleegd. Spelenderwijs! De heer Hardenbol uit Rotterdam (Lieve Verschuirstraat 25b) maakte het spelenderwijs doodschieten van mensen die op hun strozak lagen te slapen hier mee. Een ander geval is, hoe een jongen, die strafexerceren moest (liggen, opstaan, liggen, opstaan enzovoort) maar tenslotte niet meer kon, toen ook door een sergeant werd neergeschoten (juli 1945).

Te Rotterdam werd in de strafgevangenis aan de Noordsingel de heer Van der Waals sr., vader van de spion Anton van der Waals, herhaaldelijk zwaar mishandeld, omdat hij niet vertellen wilde waar zijn zoon was. Deze - gelijk later in zijn proces bleek - vertoefde toen met papieren van het bureau Nationale Veiligheid in Duitsland. Over de mishandelingen, de oude heer Van der Waals aangedaan, schrijft de heer H.A. Lunshof in zijn brochure "De vlag halfstok".

Een opgeblazen zaak

Beschuldiging van dr. Van der Vaart Smit voor de rechter.

Eén van de "excessen", welke in dr. H.W. van der Vaart Smits brochure Kamptoestanden 1944-'45-'48 worden genoemd, werd gisteren in een zitting van de Zwolse Politierechter onder de loep genomen. In deze brochure waarin dr. Van der Vaart Smit materiaal bijeenbracht, dat hij verzamelde tijdens zijn detentie als politiek delinquent na de oorlog, staat te lezen; "Wat dunkt u bv. van de arts A.K., die in het hospitaal te Vollenhove, de patiënt Waanders, toen deze met het oog op een operatie onder narcose was gebracht, bij deze gelegenheid tevens een hakenkruis in de buik sneed". De betreffende patiënt J.Z., wiens initialen in de brochure verkeerd vermeld stonden, stond thans voor de Politierechter, verdacht van mishandeling. Het bleek dat na de operatie van de patiënt Waanders aan een blindedarmontsteking er een medisch dispuut was ontstaan over de vraag of de snede ook op een andere wijze had kunnen worden toegebracht. Schertsend had dr. Z. toen opgemerkt: "Ik had de snede ook zo kunnen maken", en bij deze uitlating had hij met een handbeweging de vorm van een hakenkruis aangegeven. De betrokken patiënt kon geen mededelingen doen over de vraag of er een hakenkruis of een onopvallende schram op zijn buik had gezeten. In een gesloten zitting toonde de getuige vervolgens het betreffende lichaamsdeel aan de heren achter de groene tafel. Toen de zitting weer openbaar was, was uit de conclusie op te maken dat er geen litteken was geconstateerd. De Officier van Justitie sprak in zijn requisitoir over een opgeblazen zaak, hoewel hij het grapje dat dr. Z. had gemaakt, niet kon waarderen. Hij concludeerde tot vrijspraak waarmee de Politierechter het volkomen eens was.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....