Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

Zee-, rivier- en havenloodsdienst voor Rotterdam e.o. anno 1902

De Rijks Loodsdienst is geregeld bij de wet van de 20ste augustus 1859 (Staatsblad no. 93), gewijzigd bij de wet van 20 april 1875 (Staatsblad no. 62). Bij deze wordt "aan de Staat de uitsluitende bevoegdheid voorbehouden tot het doen loodsen van zeeschepen in en uit de Nederlandse zeegaten of zeehavens en langs de rivieren, stromen, vaarwaters en kanalen van dit rijk; zomede tot het heffen der loodsgelden voor deze loodsdienst verschuldigd". Daarentegen worden "plaatselijke loodsdiensten in de binnenhavens geregeld en beheerd door de gemeentebesturen". De gezagvoerders van zeeschepen, die daarmee de zeegaten of zeehavens van dit rijk willen uitvaren of binnenkomen, ofwel de rivieren of binnenwateren bevaren, zijn verplicht, voor zover bij algemene maatregel van inwendig bestuur in de loodsdienst op die vaarwateren is voorzien, zich van de daarvoor aangestelde loodsen te bedienen en de bij de tarieven vastgestelde loodsgelden te betalen, behoudens de na te noemen uitzonderingen.

Voor zover de haven van Rotterdam betreft, zijn de volgende uitzonderingen van belang: oorlogsschepen, zowel Nederlandse als vreemde; vaartuigen van Nederlandse en vreemde zeil- en roeiverenigingen; vreemde loodsvaartuigen; rijksvaartuigen; reddingsvaartuigen; binnenvaarders, die van zeebrieven zijn voorzien, wanneer zij zonder bestemming naar zee of van een zeereis terugkeren, de rivieren en binnenwateren bevaren; stoomboten, waarmee sleepdiensten of proeftochten verricht worden; schepen, die ter reparatie naar een binnenhaven varen; vaartuigen in ballast, minder dan 1.9 meter diepgaand; en Nederlandse vissersvaartuigen, uitsluitend voor visvangst en schelpvisserij bestemd.

Bij Koninklijk Besluit van de 12de november 1859 is op grond van bovengenoemde wet een reglement op de loodsdienst voor zeeschepen vastgesteld. Volgens dit Koninklijk Besluit wordt het bestuur van de loodsdienst uitgeoefend onder de Minister van Marine, door een inspecteur-generaal, in de districten door inspecteurs en onder deze door commissarissen. Het 4de en 5de district, genaamd Goedereede en Maas en Brouwershaven, zijn thans onder één inspecteur, ter standplaats Rotterdam, verenigd. Onder deze ambtenaar (een hoofdofficier van de Koninklijke Nederlandse Marine) ressorteert ook de zorg voor de verlichting en betonning der zeegaten en van die rivierarmen, die door de zeeschepen bevaren worden. Een bijzonder reglement op de loodsdienst in het 4de en 5de district is vastgesteld bij Koninklijk Besluit van de 23ste januari 1879 (Staatsblad no. 25), gewijzigd bij de Koninklijke Besluiten van 31 december 1880 (Staatsblad no.262), 19 juli 1883 (Staatsblad no. 122), 16 januari 1885 (Staatsblad no. 6), 29 oktober 1889 (Staatsblad no. 149) en 21 maart 1890 (Staatsblad no. 32).

In het begin van het Engelse kanaal bij Dungeness, is als vooruitgeschoven post een loodsschoener gestationeerd; vóór de Waterweg op 1 à 2 Duitse mijl van de kust bevinden zich 2 loodskotters, terwijl dichter bij de wal vóór de Waterweg een afhaalkotter kruist tot het opnemen van loodsen, die schepen uit de Waterweg naar zee hebben gebracht. Indien zich het geval voordoet, dat een der eerstgenoemde kotters geen loodsen meer aan boord heeft, kunnen de schepen zich tot de afhaalkotter wenden en van deze kotter loodskwekelingen der eerste klasse verkrijgen, die zich daar aan boord bevinden. Tenslotte kruisen nog 1 à 2 Duitse mijlen zeewaarts van de verkenningstonnen van het Brouwershavense gat en van het Goerese zeegat twee loodskotters, die eveneens loodsen aan boord hebben, die op de mond van de Waterweg dienst kunnen doen.

Wanneer wegens ongunstige weersgesteldheid de loodsvaartuigen niet op post kunnen blijven, wordt de loodsdienst verricht door een stoomvaartuig. Thans geschiedt dit door een sleepboot, die daartoe, volgens een contract met het Rijk, gehuurd wordt. Een nieuw rijksvaartuig voor deze loodsdienst bestemd, is op de fabriek voor scheeps- en werktuigbouw "Fijenoord" in aanbouw. Dit vaartuig krijgt een lengte van 41,75 meter, een grootste breedte van 7,3 meter, een diepgang van 2,6 tot 3,8 meter en een waterverplaatsing van 440 ton. De boot zal een snelheid kunnen verkrijgen van 11 mijl bij een ontwikkeling der machine van 440 Ind. pk. In dit vaartuig is een verblijf voor 10 loodsen ingericht, behalve de ruimte voor de equipage. De bedoeling is dat, evenals tot dusver, de bediening in de eerste plaats door loodskotters zal geschieden, maar dat het stoomschip bij ongunstig weer dienst zal doen.

In de jaarlijks door de firma M. Dirkzwager & Zoon uitgegeven "Guide tot he New Waterway" vindt men uitgebreide gegevens omtrent de tarieven van de loodsdienst en de voornaamste bepalingen daarop betrekking hebbende. De zeeloodsen brengen de schepen tot vóór Maassluis. De rivier- of zogenaamde binnenloodsen nemen hun taak over en geleiden de schepen tot binnen het grondgebied der gemeente. Dan treden de havenloodsen der gemeente op. Bij verordening van de 22ste mei 1890 (Gemeenteblad no. 9) zijn de nodige regels voor laatstgenoemde dienst vastgesteld. Het loodspersoneel staat onder een door burgemeester en wethouders te benoemen commissaris; thans wordt deze functie door de havenmeester vervuld, terwijl zijn adjunct als plaatsvervangend commissaris optreedt.

Het nemen van havenloodsen is niet verplicht. De havenloodsdienst geschiedt geheel buiten bezwaar der gemeentekas. Het loodsgeld wordt uitgekeerd aan de commissaris; uit de opbrengst worden diens bezoldiging en de kosten van administratie bestreden, en vervolgens wordt het provenu onder het dienstdoend personeel verdeeld.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....