Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

Gemeentelijk havenbedrijf in Rotterdam

In de eerste decennia der 20ste eeuw bestond er in het Rotterdamse deel der haven geen bestuur als havenbestuur en men zou vergeefs zoeken naar een aparte boekhouding van inkomsten uit en uitgaven voor de gemeentelijke haven.

Wat het eerste punt betreft, de versnippering over zes commissies van bijstand en de commissie voor de strafverordeningen en over vijf van de zes leden van het college van burgemeester en wethouders zou opgeheven kunnen worden door voortaan één commissie van bijstand voor alle havenaangelegenheden te benoemen en aan één lid van burgemeester en wethouders de leiding van die aangelegenheden over te laten. De taak der commissie voor de strafverordeningen voor zover op de haven betrekking hebbende zou ter wille van artikel 166 der Gemeentewet wel niet aan zulk een commissie van bijstand overgedragen kunnen worden. Door het contracteren van alle takken van dienst en bedrijven, die tot het havenbestuur geacht moeten worden te behoren, valt een eenheid te bereiken, die veel meer dan thans het geval is, waarborgt dat het bestuur der haven met de nodige kracht en voortvarendheid wordt gevoerd. Voor elke tak van dienst afzonderlijk zou moeten worden beoordeeld, of voor overdracht aanleiding bestaat.

Hier zullen zich vele moeilijkheden voordoen, die van dezelfde aard zijn, als die welke ondervonden werden bij het onderzoek naar de rentabiliteit van het "havenbedrijf". Zulks zal steeds het geval zijn, waar verschillende diensten naar een tevoren niet gehanteerd criterium geschift moeten worden uit een geheel, waarmee zij reeds eeuwen vergroeid zijn. Waar echter in zeer vele gevallen in het buitenland een scheiding tussen havenbestuur en gemeentelijke administratie reeds sinds het in het leven roepen van autonome havenbesturen en in vele gevallen zelfs reeds langer bestaat, waar bovendien, ook bij behoud van volledige zeggenschap der gemeente, te Bristol, zulk een scheiding volledig is doorgevoerd, daar kan moeilijk worden volgehouden, dat de praktijk zich tegen zulk een scheiding zal verzetten. Aan het hoofd van alle takken van dienst, die tezamen tot één grote havendienst verenigd zouden moeten worden, zou een directeur moeten staan met een staf personeel. Eén en ander zou een uitbreiding van het gemeentelijk personeel ten gevolge hebben. De hogere kosten, die daaraan verbonden zijn, zouden echter tegen de voordelen der eenheid ruimschoots opwegen.

Een nadeel verbonden aan het inbrengen der takken van havendienst in een havenbedrijf vloeit voort uit de bepalingen der Gemeentewet. Is immers thans de gemeente gehouden niet meer dan een "matige winst" te maken, indien zij een havenbedrijf exploiteert, is zij in het maken van winst geheel vrij. In het algemeen is in een enigszins aanzienlijke winst op havenexploitatie door een gemeente een nadeel te zien. Een gemeente komt immers te licht in de verleiding de directe baten, die zij uit de haven trekken kan en aan kan wenden voor andere takken der gemeentelijke huishouding, voor het ogenblik te verkiezen boven de indirecte baten, die zij op den duur kan krijgen door de haven goedkoper en daarmee drukker bezocht te maken, al staat tegenover die indirecte baten dan ook een tijdelijke derving van indirecte inkomsten. Bovendien heeft voor handel en scheepvaart iets hatelijks de wetenschap, dat wat zij naar hun oordeel teveel betalen - wat meer is dan de kosten, die voor de hun bewezen diensten gemaakt zijn - besteed wordt voor doeleinden, die aan hun belangen geheel vreemd zijn.

Met de winst op een gas- en elektriciteitsbedrijf is het geheel anders gesteld. De hoge tarieven van zulk een bedrijf drukken, zij het niet gelijkelijk, op vrijwel de gehele bevolking der gemeente. Zulk een winst, vloeiende in de gemeentekas, komt echter indirect ook weer de gehele bevolking ten goede, althans haar vertegenwoordiging krijgt over het saldo de vrije beschikking. De winst uit een havenexploitatie, die eveneens de gehele bevolking ten goede komt, wordt echter slechts door enkelen opgebracht. Tot het maken van winst nu, wordt de gemeente, indien zij een havenbedrijf begint te exploiteren, de volle gelegenheid gegeven. Ook dit nadeel weegt echter naar de mening van Mr. B. Kolff in 1928 niet op tegen de voordelen, die uit de instelling van een havenbedrijf voortvloeien. Op de exploitatie der haven zal een helderder licht vallen. Wensen tot verhoging of verlaging van retributies zullen aan de financiële uitkomsten van het bedrijf getoetst kunnen worden en meer op hun juiste waarde worden geschat. Dan zal tegen een te hoge winst - onafhankelijk van wat de wet al dan niet toestaat - gewaakt kunnen worden, terwijl thans een "matige winst", die inderdaad een meer dan matige winst en niet alleen uit juridisch oogpunt ongeoorloofd kan zijn, mogelijk blijft.

Intussen is ook in de boezem van het gemeentebestuur het instellen van een havenbedrijf in overweging. Een commissie, bestaande uit de havenmeester, de directeur der gemeentewerken, de administrateur der financiën 1 en de waarnemend directeur der Handelsinrichtingen heeft dienaangaande aan burgemeester en wethouders in 1928 een rapport uitgebracht, dat nog niet is gepubliceerd.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....