Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

Direct-belanghebbende deskundigen in het bestuur der haven van Rotterdam

Bij het besturen van het vooralsnog belangrijkste deel der haven, namelijk het onder de gemeente ressorterende, is tot in het begin der 20ste eeuw niet de nodige aandacht besteed aan het oordeel van hen, die op het gebied der havenpolitiek deskundig mogen worden geacht. Onder deze omstandigheden is het gewenst naast de gemeente ook aan deskundigen invloed op het havenbestuur te verschaffen. Eveneens voor het toekennen van invloed aan deskundigen kwam de Staatscommissie 1918, die benoemd was om een herziening der Gemeentewet voor te bereiden, toen zij raadde tot het instellen van zogenaamde vaste commissies van bestuur, waarin niet-leden van de raad, die bijzonder vertrouwd waren met de aan zulk een commissie op te dragen taak, zitting zouden krijgen. Weliswaar waren er enige belangrijke verschilpunten tussen deze commissies en het college, dat wij ons als een oplossing brengende voorstellen.

Zo zouden de vaste commissies bestemd zijn de taak van burgemeester en wethouders geheel of gedeeltelijk over te nemen voor een bepaalde tak van de huishouding der gemeente; de voorgestelde invloed van deskundigen op het havenbestuur zou meer in het bijzonder de thans aan de raad opgedragen taak betreffen. Met name zouden de vaste commissies van bestuur niet het budgetrecht verkrijgen, daar dit niet tot de bevoegdheden van burgemeester en wethouders, maar tot die van de raad behoort. Aan de invloed der deskundigen op havengebied zou juist de financiële havenpolitiek niet langer onttrokken mogen zijn, getuigen de punten van verschil op dit terrein volgens het verslag van de Staatscommissie tot Voorbereiding van de Herziening der Gemeentewet.

In de gedachtegang der Staatscommissie zouden de niet-raadsleden, die in de commissie zitting zouden krijgen, door de gemeenteraad worden benoemd. Om een actieve invloed der havendeskundigen te waarborgen, zou juist een deel van hen, die voortaan over havenaangelegenheden te beslissen zouden krijgen, uit de kringen der havendeskundigen zelf moeten voortkomen. Evenals burgemeester en wethouders zouden de vaste commissies van bestuur, die hun taak gedeeltelijk hadden over te nemen, verantwoording verschuldigd zijn aan de raad. In onze gedachtegang zou voor een dergelijke verantwoordelijkheid geen plaats zijn. Wil niet de invloed der deskundigen in het college, dat zij samen met de door de raad benoemden zouden vormen, een wassen neus worden, dan moet zulk een college zelfstandig werkzaam kunnen zijn.

Afgezien echter van deze punten van verschil geldt voor de Staatscommissie één grote drijfveer, die zich in ons geval in grote lijnen eveneens doet gevoelen. Voor de vaste commissies "kan partij getrokken worden" aldus de Staatscommissie, "die van de kennis van mannen en vrouwen, die, niet genegen zich voor de raad beschikbaar te stellen, geen bezwaar hebben hun kennis en hun tijd af te staan voor het zelfstandig mede besturen van een enkele tak van de huishouding der gemeente, die hun bijzondere belangstelling heeft, in de geheimen waarvan zij tehuis zijn en voor het besturen waarvan niet veel vrije tijd wordt ge-eist." De Staatscommissie verwacht o.a. heil van de vaste commissies, omdat zij "de toetreding tot de gemeentebesturen zullen openen voor personen, wier kunde en beleid thans niet aan de gemeente ten goede komen, maar dan, in de meer bescheiden omvang waarin op haar een beroep wordt gedaan, met zeer grote waarschijnlijkheid te harer beschikking worden gesteld." Ziehier enige voordelen, die aan het toekennen van invloed aan deskundigen m.m. ook in ons geval verbonden zullen zijn.

De praktijk geeft weer een vingerwijzing, in welke kringen men de leden zou moeten vinden, die in één college met door de gemeenteraad benoemden zitting zouden moeten nemen. In 1926 is de zogenaamde "stukgoedcommissie" in het leven geroepen. Deze werd op initiatief van enige leden van de gemeenteraad gemeenschappelijk benoemd door burgemeester en wethouders en het bureau der Kamer van Koophandel, teneinde "een onderzoek in te stellen naar de oorzaken, die de ontwikkeling van het stukgoedverkeer over de Rotterdamse haven hinderen." Twee leden van deze commissie zijn lid van de gemeenteraad, twee hunner zijn werkzaam in het redersbedrijf, één is werkzaam in het cargadoorsbedrijf, één in het expediteursbedrijf, één in het veembedrijf. Voorts maken deel uit van de commissie een graanfactor, een fruithandelaar, een importeur van oliën, vetten en salpeter, een oud-havenarbeider, bestuurslid van een vakvereniging, en de havenmeester, terwijl de burgemeester en de voorzitter der Kamer van Koophandel resp. het voorzitterschap en het onder voorzitterschap bekleden. Naast het gemeentelijk element hebben dus in deze commissie voornamelijk zitting de vertegenwoordigers van handel en scheepvaart. Bij het vinden van deskundigen inzake het havenbestuur zou men derhalve in deze zelfde kringen te biecht moeten.

De vraag of vertegenwoordigers van handel en scheepvaart rechtstreeks gekozen moeten worden, of getrapt door middel van hun reeds bestaande vertegenwoordiging in de Kamer van Koophandel, laten we voor het ogenblik nog rusten. Eveneens de vraag of in geval van een benoeming door de Kamer van Koophandel een beperkt "passief benoemingsrecht" zou moeten worden ingevoerd. Bij het toekennen van invloed aan de vertegenwoordigers van handel en scheepvaart zal in elk geval aan de gemeente een min of meer grote zeggenschap gelaten moeten worden. Eerder bleek dat, in op één na alle havens, die niet door het Rijk of door particulieren werden bestuurd, aan het gemeentelijk element vertegenwoordiging was toegekend. In de éne haven, waar zulks niet het geval was, namelijk te Liverpool werden echter de laatste jaren meer en meer pogingen aangewend de gemeente(n) weer medezeggenschap te verschaffen. Het ligt dan ook in de aard der zaak, dat de corporatie, die onder de indirect-belanghebbenden wel de voornaamste plaats inneemt, wier bloei zozeer afhangt van die haven, op de gang van zaken een rechtstreekse invloed uitoefent.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....