Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je meer vinden over de in dit verhaal genoemde namen en aspekten, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Rotterdam en klik op ENTER

---

Antony Cramer bezoekt Rotterdam in 1827

Antony Cramer, 1785-1833, boekhandelaar te Amsterdam.
De pelgrim der Nederlanden, schetsende de zeden en gebruiken in onderscheidene steden en dorpen, benevens merkwaardige aanteekeningen en bijzonderheden. Amsterdam, 1827, I, 148 vlg.

Het was bijkans avond, toen ik in de Boompjes de vele aldaar gelegen stoomboten ten dienste van de passagiers, die naar verschillende oorden willen, in ogenschouw nam. Alles stoomt aan de Maaskant.
Kolenmagazijnen zijn er als het ware voor aangelegd; terwijl de uithangborden der verschillende ondernemingen voor de kantoren van afvaart en aankomst prijken. Vandaar stoomt men naar de Engelse kust, naar de Zeeuwse stromen, ofwel naar de Schelde of de Rijnstroom. Kortom, de keuze is rijk genoeg voor hen, die een speelreisje verkiezen te maken. Grote en kleine vaartuigen, sierlijk geschilderd, met vergulde boorden, verlokken u. Fraaie tenten prijken in het midden van het dek en zachte kussens doen u in de kajuit gemakkelijk zitten. Men kan zulke uitnodigingen niet weerstaan.

Lang stond ik aan de Maas en nam verschillende verbeteringen waar, die gebouwen, die eraan lagen, sinds mijn vroeger verblijf daar ondergaan hadden. Een oud gebouw, de West Oude Hoofdpoort (afgebroken in 1827), dat een der hoofden ontsierde, was omvergehaald. Men sprak erover nog een poort te zullen afbreken, de Oost Nieuwe Hoofdpoort of Scheepmakerspoort (afgebroken in 1832), en dat aan de andere zijde de Hofpoort (afgebroken in 1833) omvergeworpen zou worden. Deze en gene gedeelten zullen een ogenschijnlijke verfraaiing ondergaan. Alle zijn gebouwen, waaraan de tand des tijds knaagde en die enige verbetering behoefden.
Een geheel nieuwe brug (de Beursbrug, die de houten Gapersbrug verving), die de Zuid- en Noordblaak verenigt, zal de stad in het midden een fraai aanzien geven. Men werkte er met de grootste spoed aan en schatte de voltooiing ervan op derdehalve ton gouds. Wat moeten de Rotterdammers rijk zijn! Wij, Amsterdammers! kunnen ternauwernood aan een houten brug een nieuwe voering geven.

Wij kleden ons op zijn Frans, de Rotterdammers op zijn Engels. Hun water is wit; het onze brak. Zij zitten hoog en droog op ruime bovenhuizen, wij in het onderhuis, soms in de kelder, wanneer het water ons niet bedreigt. - Ja! zo laag zijn wij gezeten. In hun havens prijken grote schepen: te onzent worden door de grachten modderschouwen geboomd, maar daarom de grachten niet altijd uitgediept, zodat zware zolderschuiten soms aan de grond zitten. De opslag voor de pakhuizen aldaar is voortreffelijk, waardoor hun omstandigheden over het algemeen gunstiger zijn.
In veel zaken van dien aard kan men bij ons, ofschoon met de beste wil bezield, niet voorzien. Hun Beurs is nog hecht en sterk, de onze moet weer een verbetering ondergaan.

Men treft er voortdurend vele Engelsen aan; geen wonder dus, dat de Engelse taal er gemeenzaam is. Hun openbare vermakelijkheden worden vaker bezocht door de eerste klasse dan de onze. De wandeling in de Boompjes is 's zondags geenszins de minst geachte en staat gelijk met onze zogenaamde pantoffelparade op de Keizersgracht. Hun collegietuinen zijn vrolijk en de vreemdeling is er altijd welkom.
Ter gelegenheid van de kermis is de duivel er los en de Vauxhall in de Doelen is de luisterrijkste van ons land. Velen begeven zich, gedurende de kermisdagen, niet ter ruste. De kantoren zijn als het ware verlaten, de boekhouder en de kantoorpatrijs verlaten de baan, die ter gelegenheid van de kermis geveegd is, niet. Op de beide Blaken en de Wijnhaven storten de kramers hun rijkdom uit en de schone kunne laat zich er reeds in de vroege morgen vinden. Men dribbelt urenlang naar rechts en naar links en loopt de Beurs zonder aarzelen voorbij, daar de kooplieden zelf in die dagen ook het bezoeken ervan verwaarlozen. Alle handen heffen de kermisvlag en graag geef ik toe, omdat ik meermaals hun kermis bezocht, dat het de meest vermakelijke van ons land is.

Bij die gelegenheid wordt zelfs de schouwburg, die buiten de poort is gelegen, veel bezocht en dat gebeurt anders zeer zelden. De mensen zijn er over het algemeen gastvrijer dan bij ons, maar ook nogal kwaadsprekend. Nou, zij hebben ook spionnetjes aan bijna alle ramen, hoe hoog ook, geheel ten dienste van de nieuwsgierigen, zodat geen kip ongezien over de straat kan vliegen. En, als er één kip heen vliegt, wappert er één veer, wel, men trekt hem uit zijn staart. (Dat noemt men soms een veer verliezen). Een winterconcert stelt velen in de gelegenheid zich te kunnen kleden; maar alles moet op zijn Engels zijn, zoals u wel zult begrijpen.
De oude dames hebben er hun praatsaletten en de heren hun speelsociëteiten evenals bij ons. Nachthuizen treft men er niet aan, behalve in het zogenaamde Lagerend; maar langs de Hoogstraat en de Vissersdijk slenteren niettemin genoeg nimfen, die voor elke prijs zeggen: "dat Venus het meest volmaakte vrouwenbeeld is." Voorts snoept men er vóór beurstijd pichootjes, een bekend gebak, dat in de nabijheid van de grote markt, alwaar het standbeeld van Erasmus met een open boek u altoos aan zijn geleerdheid herinnert, verkrijgbaar is.

---

Een zeer gewaardeerde bijdrage van Gerrie van der Laan

Heb je een vraag of opmerking voor Gerrie van der Laan, stuur dan Aad, de webmaster, een email: aad@engelfriet.net

Op onze site kun je nog meer verhalen vinden van haar, gebruik daarvoor onze zoekmachine:

Klik hier als je wilt zoeken via Aad's Freefind search engine, vul in het venster jouw woord in, bijvoorbeeld Gerrie van der Laan en klik op ENTER

wat zijn we trots op ons familiewapen ...., beetje jaloers zeker ....